ქვემო ნიჩბისის ღვთისმშობლის ეკლესია
ქვემო ნიჩბისის ღვთისმშობლის ეკლესია - არქიტექტურული ძეგლი მდებარეობს აღმოსავლეთ საქართველოში, მცხეთის მუნიციპალიტეტში, სოფელ ქვემო ნიჩბისის განაპირას, სამხრეთით, სასაფლაოზე. აგებულია 1817 წელს.
აღწერილობა
ეკლესია დარბაზულია (12,25 X 8,3 მ), ნაგებია სხვადასხვა ზომისა და ფორმის ქვით. შესასვლელი ჩრდილოეთიდანაა. დასავლეთის კარი ამოქოლილი და შელესილია. აღმოსავლეთით ფართო მხრებით გამოყოფილი ღრმა ნახევარწრიული აფსიდია. აფსიდის მხრებზე გადაყვანილია ნახევარწრიული სატრიუმფო თაღი. მისი წვერო დარბაზის კამარის საბჯენი თაღისგან დაბალი შუბლითაა გამოყოფილი. სატრიუმფო თაღის ქუსლებთან ფართო თაროსებრი იმპოსტებია. აფსიდის ღერძზე გაჭრილია ერთი თაღოვანი სარკმელი. მისი თაღი კონქის ქუსლის დონეს აღწევს. საკურთხევლის შუაში სწორკუთხა, შელესილი დიდი სატრაპეზო ქვა დგას. ჩრდილოეთის, სამხრეთის და დასავლეთის კედლებში თითო ნიშია. მაღალ და წინწამოწეულ საკურთხევლის ბაქანს ორივე გვერდზე სამსაფეხურიანი კიბე აქვს.
აფსიდის ორივე მხარეს, კედელში სამკვეთლო და სადიაკვნეა, რომლებსაც აღმოსავლეთით სწორკუთხა სარკმელი, ხოლო დასავლეთით სწორკუთხა შესასვლელი აქვთ. ჩრდილოეთ სათავსის ფანჯრის ძირში სანათლავია მოწყობილი. ორივე სათავსი გადახურულია ცილინდრული კამარით. ეკლესიის ვრცელი დარბაზის კამარა პილასტრებზე დადგმულ სამ საბჯენ თაღს ეყრდნობა. დასავლეთის კედელში ერთი სწორკუთხა სარკმელია. ინტერიერი შელესილია.
დასავლეთის ფასადზე, სარკმლის ქვემოთ ჩასმულია ქვა, რომელზეც ჯვრის გამოსახულება და მხედრული წარწერაა., რომლის თანახმსდ ეკლესია სომხების აგებულია. ეკლესიის ლავგარდანი შედგენილია ვიწრო თაროსა და დახრილი სიბრტყისგან. დასავლეთ ფრონტონზე ქვის მრგვალ სვეტებზე დგას ოთხივე მხარეს თაღებით გახსნილი პირამიდული სახურავით გადახურული სამრეკლო.
