ხალხური ფაცეცია
ხალხური ფაცეცია – მცირე ზომის, იუმორისტული შმინაარსის ხალხური ფაბლიო, ანეგდოტის ფუნქციისა. წარმოშობით. ხალხური ფაცეცია მახვილსიტყვაობის ნიმუშია, ოღონდ იუმორისტულ სამოსელში გახვეული. ფაცეციური ფაბლიო ხალხური ნოველისა და ანდაზის მიჯნაზე დგას, ასახავს რეალურ ცხოვრებას და საყოფაცხოვრებო მოტივებს სატირულ-იუმორისტულ ელფერს აძლევს. ხალხური ფაცეციის ყოველი მოტივი სინამდვილის უშუალო ანარეკლია, აღსავსე გაზვიადებებით, მაგრამ ცხოვრებიდან გადახვევას ვერ იტანს. ფაცეციის გავრცელებულობა და ინტერნაციონალური ხასიათი მისი ფორმის სიმსუბუქითა და თემატიკის რეალისტურობით აიხსნება. ხალხმა ამ მოკვეთილი ფორმით შექმნა გონების სავარჯიშო, სახუმარო, მოკლე ზომის ნაწარმოები, რომელიც რეალური ცხოვრების პრაქტიკის ანარეკლია. არსად, ხალხური სადასიტყვაობის არც ერთ ჟანრში, ცხოვრებისეული ნაკლოვანებები და შეცდომები ისე დაუნდობლად და მწვავე სატირით არ არის წარმოსახული, როგორც ხალხურ ფაცეციებში, ანეგდოტებში. ქართული ხალხური ფაცეციის ნიმუშებია „მუჭანახევარა“, რომლის მოტივებს მთელ მსოფლიოში ვპოულობთ. ხალხური ფაცეცია საგანგებოდ შესწავლილი არ არის. მისი ნიმუშები ცალკე კრებულად არ გამოქვეყნებულა, შეტანილია ხალხური ნოველებისა და მახვილსიტყვაობის კრებულებში.
ა. ღლონტი
ლიტერატურა
- მიხ. ჩიქოვანი, სატირა და იუმორი ქართულ ხალხურ სიტყვიერებაში, „ლიტერატურული ძიებანი-, IX, თბ., 1955;
- ალ. ღღონტი, ქართული ხალხური ნოველა, I, თბ., 1963; II, თბ., 1966;
- „ხალხური სიბრძნე“, ტ. II, შეადგინა, წინასიტყვაობა და შენიშენები დაერთო ალ. ღიონტმა, თბ., 1965; „ხალხუერი სიბრძზე“, ტ. V, მახვილსიტყვაობა, თბ., 1965, გვ. 391-448.
