კაბიწი
(ახალი გვერდი: კაბიწი '''კაბიწი '''''// კაბიწეული'' - მარცვლეულის სა...) |
|||
| (ერთი მომხმარებლის 4 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:Kabiwi.jpg|thumb|კაბიწი]] | [[ფაილი:Kabiwi.jpg|thumb|კაბიწი]] | ||
| + | '''კაბიწი ''' - ''(კაბიწეული)'' - მარცვლეულის [[საწყაო]] ხის ჭურჭელი. | ||
| − | + | [[ჯავახიშვილი ივანე|ივ. ჯავახიშვილის]] ვარაუდით, კაბიწი ერთ [[კოდი|კოდს]] უთანაბრდებოდა. ქართულ მეტროლოგიაში კაბიწი შეცვალა [[კოდი|კოდმა]]. საწყაოს ეს ერთეული [[საქართველო|საქართველოში]] ფართოდ იყო გავრცელებული. [[აჭარა]]ში ძირითადად რძის პროდუქტების შესანახად გამოიყენებოდა. | |
| − | კაბიწეული ჭურჭლისთვის საუკეთესო იყო | + | კაბიწეული ჭურჭლისთვის საუკეთესო იყო [[ცაცხვი]]სა და ნაძვის ხის [[ყავარი]]. საკაბიწე ყავარს ადუღებულ წყალში ხარშავდნენ, რის შედეგადაც მასალა „დამყოლი“ ხდებოდა, რაც ფორმის მიცემისთვის აუცილებელი იყო და ამავე დროს, კარგავდა სიმწარეს და აცლიდა ფისს. ოსტატი ცხელ მასალას თავის ნებაზე მოღუნავდა და ყავრის თავებს მაშებით შეკრავდა. ჭურჭლის თავებს სადგისით დახვრეტდა და ნაძვის ფესვისგან დამზადებული თასმით გაკერავდა, ჩაუდგამდა ძირს და ნაძვისავე ფისით გამოგლესავდა. კარგი ნახელავი ჭურჭელი სითხეს არ გაატარებდა და გამზადებული იყო სახმარად.ასეთი წესით მზადდებოდა კაბიწეული ჭურჭლის ტიპები, როგორიცაა: |
| − | + | * საწველელა; | |
| − | საწველელა | + | * [[გვარდა]]; |
| − | გვარდა | + | * კოთხო; |
| − | კოთხო | + | * სანაღბე; |
| − | სანაღბე | + | * სამატყლე; |
| − | სამატყლე | + | * საწვრიმალო და სხვა. |
| − | საწვრიმალო და სხვა. | + | |
ემპირიული გამოცდილება ცხადყოფს, რომ ასეთი ტიპის ხის ჭურჭელი საუკეთესოდ ინახავს პროდუქტს, არა მარტო ადგილზე, არამედ ტრანსპორტირების დროსაც. აჭარლები იმდენად დახელოვნებული იყვნენ კაბიწეული ჭურჭლის კეთებაში, რომ მათ შეკვეთები მოსდიოდათ მეგრელი მეჯოგეებისგან. მათი ნახელავი საკმაოდ წარმატებულად იყიდებოდა არა მარტო აჭარასა და გურიაში, არამედ ახალქალაქისა და ახალციხის ბაზრობებზე. | ემპირიული გამოცდილება ცხადყოფს, რომ ასეთი ტიპის ხის ჭურჭელი საუკეთესოდ ინახავს პროდუქტს, არა მარტო ადგილზე, არამედ ტრანსპორტირების დროსაც. აჭარლები იმდენად დახელოვნებული იყვნენ კაბიწეული ჭურჭლის კეთებაში, რომ მათ შეკვეთები მოსდიოდათ მეგრელი მეჯოგეებისგან. მათი ნახელავი საკმაოდ წარმატებულად იყიდებოდა არა მარტო აჭარასა და გურიაში, არამედ ახალქალაქისა და ახალციხის ბაზრობებზე. | ||
== ლიტერატურა == | == ლიტერატურა == | ||
| − | |||
ალ. დავითაძე, კაბიწეული, „ძეგლის მეგობარი“, ¹59, 1982. ე.ნ. | ალ. დავითაძე, კაბიწეული, „ძეგლის მეგობარი“, ¹59, 1982. ე.ნ. | ||
| ხაზი 23: | ხაზი 22: | ||
[[კატეგორია:ეთნოგრაფია]] | [[კატეგორია:ეთნოგრაფია]] | ||
| − | [[კატეგორია:საზომი | + | [[კატეგორია:ჭურჭელი]] |
| + | [[კატეგორია:ხის ჭურჭელი]] | ||
| + | [[კატეგორია:მარცვლეულის საზომი ჭურჭელი]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 15:43, 17 ოქტომბერი 2022 მდგომარეობით
კაბიწი - (კაბიწეული) - მარცვლეულის საწყაო ხის ჭურჭელი.
ივ. ჯავახიშვილის ვარაუდით, კაბიწი ერთ კოდს უთანაბრდებოდა. ქართულ მეტროლოგიაში კაბიწი შეცვალა კოდმა. საწყაოს ეს ერთეული საქართველოში ფართოდ იყო გავრცელებული. აჭარაში ძირითადად რძის პროდუქტების შესანახად გამოიყენებოდა.
კაბიწეული ჭურჭლისთვის საუკეთესო იყო ცაცხვისა და ნაძვის ხის ყავარი. საკაბიწე ყავარს ადუღებულ წყალში ხარშავდნენ, რის შედეგადაც მასალა „დამყოლი“ ხდებოდა, რაც ფორმის მიცემისთვის აუცილებელი იყო და ამავე დროს, კარგავდა სიმწარეს და აცლიდა ფისს. ოსტატი ცხელ მასალას თავის ნებაზე მოღუნავდა და ყავრის თავებს მაშებით შეკრავდა. ჭურჭლის თავებს სადგისით დახვრეტდა და ნაძვის ფესვისგან დამზადებული თასმით გაკერავდა, ჩაუდგამდა ძირს და ნაძვისავე ფისით გამოგლესავდა. კარგი ნახელავი ჭურჭელი სითხეს არ გაატარებდა და გამზადებული იყო სახმარად.ასეთი წესით მზადდებოდა კაბიწეული ჭურჭლის ტიპები, როგორიცაა:
- საწველელა;
- გვარდა;
- კოთხო;
- სანაღბე;
- სამატყლე;
- საწვრიმალო და სხვა.
ემპირიული გამოცდილება ცხადყოფს, რომ ასეთი ტიპის ხის ჭურჭელი საუკეთესოდ ინახავს პროდუქტს, არა მარტო ადგილზე, არამედ ტრანსპორტირების დროსაც. აჭარლები იმდენად დახელოვნებული იყვნენ კაბიწეული ჭურჭლის კეთებაში, რომ მათ შეკვეთები მოსდიოდათ მეგრელი მეჯოგეებისგან. მათი ნახელავი საკმაოდ წარმატებულად იყიდებოდა არა მარტო აჭარასა და გურიაში, არამედ ახალქალაქისა და ახალციხის ბაზრობებზე.
[რედაქტირება] ლიტერატურა
ალ. დავითაძე, კაბიწეული, „ძეგლის მეგობარი“, ¹59, 1982. ე.ნ.
