გეომეტრიული პროგრესია
NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
(სხვაობა ვერსიებს შორის)
(ახალი გვერდი: '''გეომეტრიული პროგრესია''' – რიცხვთა მიმდევრობა, რომლის ყოვე...) |
|||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
− | '''გეომეტრიული პროგრესია''' – რიცხვთა მიმდევრობა, რომლის ყოველი წევრი, დაწყებული მეორიდან, მიიღება წინა წევრის გამრავლებით მოცემული პროგრესიისათვის მუდმივ q რიცხვზე. იგი ასე ჩაიწერება: [[ფაილი:Proges001.png]] a<sub><small>1</small></sub>, a<sub><small>1</small></sub>q, a<sub><small>1</small></sub>q<sup><small>2</small></sup>,…, a<sub><small>1</small></sub>q<small><sup>n</sup></small>,…; a<sub><small>1</small></sub> − პროგრესიის პირველი წევრია, q − პროგრესიის მნიშვნელი. როცა a<sub><small>1</small></sub>>0, მაშინ, თუ q >1 – პროგრესია ზრდადია, თუ q<1 − პროგრესია კლებადია. პროგრესიის n-ური წევრი გამოითვლება ფორმულით a<sub><small>n</small></sub> = a<sub><small>1</small></sub>q<sup><small>n-1</small></sup>; პირველი n წევრის ჯამი: S<sub><small>n</small></sub> = (a<sub><small>1</small></sub> - a<sub><small>1</small></sub>q<sup><small>n</small></sup>)/ (1- q). | + | '''გეომეტრიული პროგრესია''' – [[რიცხვი (მათემატიკა)|რიცხვთა]] [[მიმდევრობა (მათემატიკა)|მიმდევრობა]], რომლის ყოველი [[წევრი (მათემატიკა)|წევრი]], დაწყებული მეორიდან, მიიღება წინა წევრის [[გამრავლება|გამრავლებით]] მოცემული [[პროგრესია (მათემატიკა)|პროგრესიისათვის]] მუდმივ q რიცხვზე. იგი ასე ჩაიწერება: [[ფაილი:Proges001.png]] a<sub><small>1</small></sub>, a<sub><small>1</small></sub>q, a<sub><small>1</small></sub>q<sup><small>2</small></sup>,…, a<sub><small>1</small></sub>q<small><sup>n</sup></small>,…; a<sub><small>1</small></sub> − პროგრესიის პირველი წევრია, q − პროგრესიის [[მნიშვნელი (მათემატიკა)|მნიშვნელი]]. როცა a<sub><small>1</small></sub>>0, მაშინ, თუ q >1 – პროგრესია ზრდადია, თუ q<1 − პროგრესია კლებადია. პროგრესიის n-ური წევრი გამოითვლება [[ფორმულა|ფორმულით]] a<sub><small>n</small></sub> = a<sub><small>1</small></sub>q<sup><small>n-1</small></sup>; პირველი n წევრის [[ჯამი (მათემატიკა)|ჯამი]]: S<sub><small>n</small></sub> = (a<sub><small>1</small></sub> - a<sub><small>1</small></sub>q<sup><small>n</small></sup>)/ (1- q). |
− | თუ |q|<1 და n→∞ პროგრესიას ეწოდება უსასრულოდ კლებადი გეომეტრიული პროგრესია და მისი ჯამი გამოითვლება ფორმულით: | + | თუ |q|<1 და n→∞ პროგრესიას ეწოდება [[უსასრულობა (მათემატიკა)|უსასრულოდ]] კლებადი გეომეტრიული პროგრესია და მისი ჯამი გამოითვლება ფორმულით: |
S= a<sub><small>1</small></sub>/ (1 - q). | S= a<sub><small>1</small></sub>/ (1 - q). | ||
− | გეომეტრიული პროგრესიის აღნიშვნა [[ფაილი:Proges001.png]] შემოიღო ოტრედმა (1631). | + | გეომეტრიული პროგრესიის აღნიშვნა [[ფაილი:Proges001.png]] შემოიღო [[ოტრედი ვილიამი|ოტრედმა]] (1631). |
მიმდინარე ცვლილება 16:04, 25 დეკემბერი 2023 მდგომარეობით
გეომეტრიული პროგრესია – რიცხვთა მიმდევრობა, რომლის ყოველი წევრი, დაწყებული მეორიდან, მიიღება წინა წევრის გამრავლებით მოცემული პროგრესიისათვის მუდმივ q რიცხვზე. იგი ასე ჩაიწერება: a1, a1q, a1q2,…, a1qn,…; a1 − პროგრესიის პირველი წევრია, q − პროგრესიის მნიშვნელი. როცა a1>0, მაშინ, თუ q >1 – პროგრესია ზრდადია, თუ q<1 − პროგრესია კლებადია. პროგრესიის n-ური წევრი გამოითვლება ფორმულით an = a1qn-1; პირველი n წევრის ჯამი: Sn = (a1 - a1qn)/ (1- q).
თუ |q|<1 და n→∞ პროგრესიას ეწოდება უსასრულოდ კლებადი გეომეტრიული პროგრესია და მისი ჯამი გამოითვლება ფორმულით: S= a1/ (1 - q).
გეომეტრიული პროგრესიის აღნიშვნა შემოიღო ოტრედმა (1631).