ხალხური ფაცეცია
(ახალი გვერდი: '''ხალხური ფაცეცია''' – მცირე ზომის, იუმორისტული შმინაარსის [[ხ...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''ხალხური ფაცეცია''' – მცირე ზომის, იუმორისტული | + | '''ხალხური ფაცეცია''' – მცირე ზომის, იუმორისტული შინაარსის [[ხალხური ფაბლიო]], ანეკდოტის ფუნქციისა. წარმოშობით. ხალხური [[ფაცეცია]] მახვილსიტყვაობის ნიმუშია, ოღონდ იუმორისტულ სამოსელში გახვეული. ფაცეციური [[ფაბლიო]] [[ხალხური ნოველა|ხალხური ნოველისა]] და [[ანდაზა|ანდაზის]] მიჯნაზე დგას, ასახავს რეალურ ცხოვრებას და საყოფაცხოვრებო მოტივებს სატირულ-იუმორისტულ ელფერს აძლევს. ხალხური ფაცეციის ყოველი მოტივი სინამდვილის უშუალო ანარეკლია, აღსავსე გაზვიადებებით, მაგრამ ცხოვრებიდან გადახვევას ვერ იტანს. ფაცეციის გავრცელებულობა და ინტერნაციონალური ხასიათი მისი ფორმის სიმსუბუქითა და თემატიკის რეალისტურობით აიხსნება. ხალხმა ამ მოკვეთილი ფორმით შექმნა გონების სავარჯიშო, სახუმარო, მოკლე ზომის ნაწარმოები, რომელიც რეალური ცხოვრების პრაქტიკის ანარეკლია. არსად, ხალხური სადასიტყვაობის არც ერთ ჟანრში, ცხოვრებისეული ნაკლოვანებები და შეცდომები ისე დაუნდობლად და მწვავე სატირით არ არის წარმოსახული, როგორც ხალხურ ფაცეციებში, ანეკდოტებში. ქართული ხალხური ფაცეციის ნიმუშებია „მუჭანახევარა“, რომლის მოტივებს მთელ მსოფლიოში ვპოულობთ. ხალხური ფაცეცია საგანგებოდ შესწავლილი არ არის. მისი ნიმუშები ცალკე კრებულად არ გამოქვეყნებულა, შეტანილია ხალხური |
ნოველებისა და მახვილსიტყვაობის კრებულებში. | ნოველებისა და მახვილსიტყვაობის კრებულებში. | ||
| ხაზი 9: | ხაზი 9: | ||
==ლიტერატურა== | ==ლიტერატურა== | ||
* მიხ. ჩიქოვანი, სატირა და იუმორი ქართულ ხალხურ სიტყვიერებაში, „ლიტერატურული ძიებანი-, IX, თბ., 1955; | * მიხ. ჩიქოვანი, სატირა და იუმორი ქართულ ხალხურ სიტყვიერებაში, „ლიტერატურული ძიებანი-, IX, თბ., 1955; | ||
| − | * ალ. | + | * ალ. ღლონტი, ქართული ხალხური ნოველა, I, თბ., 1963; II, თბ., 1966; |
| − | * „ხალხური სიბრძნე“, ტ. II, შეადგინა, წინასიტყვაობა და | + | * „ხალხური სიბრძნე“, ტ. II, შეადგინა, წინასიტყვაობა და შენიშვნები დაერთო ალ. ღიონტმა, თბ., 1965; „ხალხური სიბრძნე“, ტ. V, მახვილსიტყვაობა, თბ., 1965, გვ. 391-448. |
==წყარო== | ==წყარო== | ||
მიმდინარე ცვლილება 14:17, 9 ივნისი 2025 მდგომარეობით
ხალხური ფაცეცია – მცირე ზომის, იუმორისტული შინაარსის ხალხური ფაბლიო, ანეკდოტის ფუნქციისა. წარმოშობით. ხალხური ფაცეცია მახვილსიტყვაობის ნიმუშია, ოღონდ იუმორისტულ სამოსელში გახვეული. ფაცეციური ფაბლიო ხალხური ნოველისა და ანდაზის მიჯნაზე დგას, ასახავს რეალურ ცხოვრებას და საყოფაცხოვრებო მოტივებს სატირულ-იუმორისტულ ელფერს აძლევს. ხალხური ფაცეციის ყოველი მოტივი სინამდვილის უშუალო ანარეკლია, აღსავსე გაზვიადებებით, მაგრამ ცხოვრებიდან გადახვევას ვერ იტანს. ფაცეციის გავრცელებულობა და ინტერნაციონალური ხასიათი მისი ფორმის სიმსუბუქითა და თემატიკის რეალისტურობით აიხსნება. ხალხმა ამ მოკვეთილი ფორმით შექმნა გონების სავარჯიშო, სახუმარო, მოკლე ზომის ნაწარმოები, რომელიც რეალური ცხოვრების პრაქტიკის ანარეკლია. არსად, ხალხური სადასიტყვაობის არც ერთ ჟანრში, ცხოვრებისეული ნაკლოვანებები და შეცდომები ისე დაუნდობლად და მწვავე სატირით არ არის წარმოსახული, როგორც ხალხურ ფაცეციებში, ანეკდოტებში. ქართული ხალხური ფაცეციის ნიმუშებია „მუჭანახევარა“, რომლის მოტივებს მთელ მსოფლიოში ვპოულობთ. ხალხური ფაცეცია საგანგებოდ შესწავლილი არ არის. მისი ნიმუშები ცალკე კრებულად არ გამოქვეყნებულა, შეტანილია ხალხური ნოველებისა და მახვილსიტყვაობის კრებულებში.
ა. ღლონტი
[რედაქტირება] ლიტერატურა
- მიხ. ჩიქოვანი, სატირა და იუმორი ქართულ ხალხურ სიტყვიერებაში, „ლიტერატურული ძიებანი-, IX, თბ., 1955;
- ალ. ღლონტი, ქართული ხალხური ნოველა, I, თბ., 1963; II, თბ., 1966;
- „ხალხური სიბრძნე“, ტ. II, შეადგინა, წინასიტყვაობა და შენიშვნები დაერთო ალ. ღიონტმა, თბ., 1965; „ხალხური სიბრძნე“, ტ. V, მახვილსიტყვაობა, თბ., 1965, გვ. 391-448.
