არმაზის წმინდა გიორგის ეკლესია
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''არმაზის წმინდა გიორგის ეკლესია''' - მდებარეობს ქსნის ხეობაში. აგებულია 864 წ. (საამშენებლო თარიღს ტაძრის ფასადზე არსებული ლაპიდარული წარწერა გვამცნობს). არმაზის [[წმინდა გიორგი]]ს ეკლესია ქართული ხუროთმოძღვრების ისტორიაში გარდამავალი ხანის საინტერესო ნიმუშია. ოთხ ბოძზე დაყრდნობილი [[გუმბათი]] ექსტერიერში არ იკითხება, ის ორქანობა გადახურვაშია მოქცეული. ამგვარი მიმართება სივრცის შიდა დანაწევრებასა და გარე ფორმებს შორის სწორედ ამ პერიოდის ქართული ხუროთმოძღვრების ნიმუშებში ჩნდება. ტაძრის ინტერიერში მოხატულია მხოლოდ [[კანკელი]], რომელიც მარტივი ფორმისაა, სივრცეში თაღოვანი ღიობითაა გახსნილი, ზედა კი სწორი ანტაბლემენტით სრულდება. აღსავლის კარის თავზე სამი ჭაბუკის თავის გამოსახულებაა. ფიგურებს არც შარავანდი და არც განმარტებითი წარწერები არ ახლავთ, მაგრამ სამეცნ. ლიტერატურაში წმ. მეომართა გამოსახულებადაა მიჩნეული. ცენტრალური ფიგურა ტაძრის პატრონის – წმ. გიორგის – გამოსახულებას უნდა გულისხმობდეს. | + | '''არმაზის წმინდა გიორგის ეკლესია''' - მდებარეობს ქსნის ხეობაში. აგებულია 864 წ. (საამშენებლო თარიღს ტაძრის ფასადზე არსებული ლაპიდარული [[არმაზის წარწერა (864)|წარწერა]] გვამცნობს). არმაზის [[წმინდა გიორგი]]ს ეკლესია ქართული ხუროთმოძღვრების ისტორიაში გარდამავალი ხანის საინტერესო ნიმუშია. ოთხ ბოძზე დაყრდნობილი [[გუმბათი]] ექსტერიერში არ იკითხება, ის ორქანობა გადახურვაშია მოქცეული. ამგვარი მიმართება სივრცის შიდა დანაწევრებასა და გარე ფორმებს შორის სწორედ ამ პერიოდის ქართული ხუროთმოძღვრების ნიმუშებში ჩნდება. ტაძრის ინტერიერში მოხატულია მხოლოდ [[კანკელი]], რომელიც მარტივი ფორმისაა, სივრცეში თაღოვანი ღიობითაა გახსნილი, ზედა კი სწორი ანტაბლემენტით სრულდება. აღსავლის კარის თავზე სამი ჭაბუკის თავის გამოსახულებაა. ფიგურებს არც შარავანდი და არც განმარტებითი წარწერები არ ახლავთ, მაგრამ სამეცნ. ლიტერატურაში წმ. მეომართა გამოსახულებადაა მიჩნეული. ცენტრალური ფიგურა ტაძრის პატრონის – წმ. გიორგის – გამოსახულებას უნდა გულისხმობდეს. |
ფრონტალურად წარმოდგენილი, გრაფიკულ-სიბრტყობრივად შესრულებული ეს გამოსახულებანი ქართ. კედლის მხატვრობის განვითარების საწყის ეტაპს მოწმობენ. გამომსახველობითი ხერხები ძალზე პრიმიტიულია – ლოკალური ტონი, სახის ნაკვთთა შემომსაზღვრელი მსხვილი კონტური, თუმცა ჭაბუკთა სახეები საკმაოდ ემოციურია. განსაკუთრებით ცოცხალ შთაბეჭდილებას ახდენს დიდი ზომის, ფართოდ გახელილი, მეტყველი თვალები. | ფრონტალურად წარმოდგენილი, გრაფიკულ-სიბრტყობრივად შესრულებული ეს გამოსახულებანი ქართ. კედლის მხატვრობის განვითარების საწყის ეტაპს მოწმობენ. გამომსახველობითი ხერხები ძალზე პრიმიტიულია – ლოკალური ტონი, სახის ნაკვთთა შემომსაზღვრელი მსხვილი კონტური, თუმცა ჭაბუკთა სახეები საკმაოდ ემოციურია. განსაკუთრებით ცოცხალ შთაბეჭდილებას ახდენს დიდი ზომის, ფართოდ გახელილი, მეტყველი თვალები. | ||
| ხაზი 10: | ხაზი 10: | ||
* Шевякова Т., Монументальная живопись раннего средневековья Грузии, Тб., 1983; Шмерлинг Р.О., Малые Формы в архитектуре средневековой Грузии, Тб., 1962; | * Шевякова Т., Монументальная живопись раннего средневековья Грузии, Тб., 1983; Шмерлинг Р.О., Малые Формы в архитектуре средневековой Грузии, Тб., 1962; | ||
* Чубинашвили Г., Архитектурные памятники VII-IX вв. в Ксанском ущелье, „საქართველოს ხელოვნება“, Тб., 1942. 7. 1. | * Чубинашвили Г., Архитектурные памятники VII-IX вв. в Ксанском ущелье, „საქართველოს ხელოვნება“, Тб., 1942. 7. 1. | ||
| + | |||
==იხილე აგრეთვე== | ==იხილე აგრეთვე== | ||
[[გიორგი (არმაზის წმ. გიორგის ეკლესიის აღმაშენებელი)|გიორგი]] | [[გიორგი (არმაზის წმ. გიორგის ეკლესიის აღმაშენებელი)|გიორგი]] | ||
| + | |||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
* [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია:ენციკლოპედია]] | * [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია:ენციკლოპედია]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 16:33, 20 ნოემბერი 2023 მდგომარეობით
არმაზის წმინდა გიორგის ეკლესია - მდებარეობს ქსნის ხეობაში. აგებულია 864 წ. (საამშენებლო თარიღს ტაძრის ფასადზე არსებული ლაპიდარული წარწერა გვამცნობს). არმაზის წმინდა გიორგის ეკლესია ქართული ხუროთმოძღვრების ისტორიაში გარდამავალი ხანის საინტერესო ნიმუშია. ოთხ ბოძზე დაყრდნობილი გუმბათი ექსტერიერში არ იკითხება, ის ორქანობა გადახურვაშია მოქცეული. ამგვარი მიმართება სივრცის შიდა დანაწევრებასა და გარე ფორმებს შორის სწორედ ამ პერიოდის ქართული ხუროთმოძღვრების ნიმუშებში ჩნდება. ტაძრის ინტერიერში მოხატულია მხოლოდ კანკელი, რომელიც მარტივი ფორმისაა, სივრცეში თაღოვანი ღიობითაა გახსნილი, ზედა კი სწორი ანტაბლემენტით სრულდება. აღსავლის კარის თავზე სამი ჭაბუკის თავის გამოსახულებაა. ფიგურებს არც შარავანდი და არც განმარტებითი წარწერები არ ახლავთ, მაგრამ სამეცნ. ლიტერატურაში წმ. მეომართა გამოსახულებადაა მიჩნეული. ცენტრალური ფიგურა ტაძრის პატრონის – წმ. გიორგის – გამოსახულებას უნდა გულისხმობდეს.
ფრონტალურად წარმოდგენილი, გრაფიკულ-სიბრტყობრივად შესრულებული ეს გამოსახულებანი ქართ. კედლის მხატვრობის განვითარების საწყის ეტაპს მოწმობენ. გამომსახველობითი ხერხები ძალზე პრიმიტიულია – ლოკალური ტონი, სახის ნაკვთთა შემომსაზღვრელი მსხვილი კონტური, თუმცა ჭაბუკთა სახეები საკმაოდ ემოციურია. განსაკუთრებით ცოცხალ შთაბეჭდილებას ახდენს დიდი ზომის, ფართოდ გახელილი, მეტყველი თვალები.
ე. გედევანიშვილი
[რედაქტირება] ლიტერატურა
- Шевякова Т., Монументальная живопись раннего средневековья Грузии, Тб., 1983; Шмерлинг Р.О., Малые Формы в архитектуре средневековой Грузии, Тб., 1962;
- Чубинашвили Г., Архитектурные памятники VII-IX вв. в Ксанском ущелье, „საქართველოს ხელოვნება“, Тб., 1942. 7. 1.
