მეტეორა
მეტეორა - (მეტეორა (ინგლ. Meteora < ბერძ. metéōron რაღაც ზემოთ, ჰაერში) მართლმადიდებლური მონასტრების კომპლექსი, რომლის ნაგებობები განთავსებულია მეტეორას სახელით ცნობილი უზარმაზარი კლდოვანი წარმონაქმნების თავზე ან ციცაბო კლდოვან ფლატეებზე, დაახლოებით 300-დან 550 მ სიმაღლეზე. მეტეორას კომპლესი, რომლის დაარსების ზუსტი თარიღი უცნობია, საბერძნეთში ათონის მთის მართლმადიდებლური სამონაზვნო ცენტრის შემდეგ მართლმადიდებლური ქრისტიანული სარწმუნოების უმნიშვნელოვანესი ცენტრია.
XII-XVI საუკუნეებში კლდეებზე აგებული 24 მონასტრიდან დღეს (2018 წ.) კომპლექსში მხოლოდ ექვსია მოქმედი. ესენია: ოთხი მამათა – კომპლექსის უძველესი, უდიდესი და დაბლობის სიბრტყიდან ყველაზე მაღლა განთავსებული ფერისცვალების სახელობის (დიდი მეტეორა, აგებულია XIV ს) მონასტერი, ღირსი ვარლაამის (ყოველთა წმიდათა) სახელობის (დაარსებულია XVI ს.) მონასტერი, წმინდა ნიკოლოზ ანაპავსის (დამაშვიდებლის) სახელობისა (დაარსებულია XIII ს) და წმინდა სამების სახელობის მონასტერი (დაარსებულია XIV ს.); ორი დედათა – წმინდა ბარბარეს სახელობისა (რუსანუ, ერთ-ერთი ვერსიით დაარსებულია XVI ს.) და წმინდა სტეფანეს სახელობის მონასტერი (დაარსებულია XIV ს.).
ჯერ კიდევ IX საუკუნეში მეტეორას უძველეს კლდოვან მწვერვალებზე განდეგილი ბერების ასკეტურმა ჯგუფმა გადმოინაცვლა. ეს ბერები ნეოლითის ხანის შემდეგ პირველი ადამიანები იყვნენ, რომლებიც დასახლდნენ მეტეორაში, სადაც აქტიური სამონასტრო ცხოვრება X საუკუნიდან დაიწყო. პირველი ქრისტიანული სამონასტრო ერთობა დაახლოებით 1340 წელს, ათონის მთიდან მეკობრეების თავდასხმების შედეგად განდევნილი ბერის, ღირსი ათანასე მეტეორელის (დაახლ. 1302 ან 1303-1380 წწ.) ძალისხმევით დაფუძნდა. ითვლება, რომ სწორედ მან მისცა ამ კლდეებს სახელწოდება „მეტეორა“. მე-14 საუკუნის პირველ ნახევარში ათანასე მეტეორელმა წამოიწყო მისი ეპოქისთვის ურთულესი და უმნიშვნელოვანესი საქმე, კომპლექსის უდიდესი მონასტრის, დიდი მეტეორას პირველი ნაგებობების მშენებლობა. მონასტრის მშენებლობისა და მოწყობის საქმეში ღირსი ათანასეს თანამოსაგრე და მემკვიდრე იყო ღირსი იოასაფ მეტეორელი (დაახლ. 1350-1422 ან 1423 წწ.). ძველად მეტეორაზე ქალების დაშვება აკრძალული იყო. უზარმაზარ ქვის მწვერვალებზე და კლდოვან ფლატეებზე განთავსებული მონასტრების კომპლექსი ცნობილია არა მარტო მისი უნიკალური არქიტექტურით, არამედ შესანიშნავი კედლის მხატვრობითა და ხატწერით. ძეგლი შეტანილია UNESCO-ს მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში (1988 წ.).
თეოფანე კრეტელის ფრესკა – "ადამი სახელებს არქმევს ცხოველებს" წმინდა ნიკოლოზის სახელობის ტაძარში (კათოლიკონში)(XVI ს)
რუსანუ, ერთ-ერთი ვერსიით დაარსებულია XVI ს
