მთლიანი ეროვნული პროდუქტი

NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება

მთლიანი ეროვნული პროდუქტი - (mep) (gross national product - GNP), მაკროეკონომიკური მაჩვენებელი, რომელიც გამოხატავს ეროვნული ეკონომიკის ფუნქციონირების საბოლოო შედეგებს განსაზღვრულ პერიოდში (თვე, კვარტალი, წელი) და წარმოადგენს საბაზრო ფასებით პირველადი შემოსავლების (შრომის ანაზღაურება, მოგება, წარმოებაზე გადასახადები, საკუთრებიდან მიღებული შემოსავლები - სარგებელი, დივიდენდი, რენტა და ა.შ.) ჯამს, მიღებულს მოცემული ქვეყნის რეზიდენტების მიერ მათი პირდაპირი თუ არაპირდაპირი მონაწილეობით თავისი ქვეყნის მეპ-ისა და სხვა ქვეყნების მეპის წარმოებაში. მეპ, როგორც წესი, მეტია მშპ-ზე იმ პირველადი შემოსავლების ჯამით, რომელიც მიღებულია მოცემული ქვეყნის რეზიდენტების მიერ საზღვარგარეთ. ამასთან, იგი არ მოიცავს არარეზიდენტების შემოსავლებს მოცემული ქვეყნის ეკონომიკურ ტერიტორიაზე. მეპ უდრის საბაზრო ფასებში მშპ-ს პლუს შრომის ანაზღაურების ჯამი, საკუთრებიდან შემოსავლები, სამეწარმეო შემოსავალი მიღებული „დანარჩენი მსოფლიოდან“, მინუს მათი შესაბამისი ნაკადები გადახდილი „დანარჩენი მსოფლიოსათვის“.

1968 წლამდე მეპ-ს მთლიანი ეროვნული შემოსავალი ეწოდებოდა. რაოდენობრივი თანაფარდობის თვალსაზრისით, მეპ-სა და მშპ-ს შორის განსხვავება დიდი არ არის. როგორც წესი, განვითარებული ქვეყნებისათვის იგი 1%-ს არ აღემატება. VთG შეიძლება გაიზომოს ეროვნული წარმოებით, შემოსავლებითა და საბოლოო მოხმარებით.

წარმოებით გაზომილი მეპ უდრის განსაზღვრულ პერიოდში ქვეყნის სექტორ-რეზიდენტების მიერ წარმოებული საქონლისა და გაწეული მომსახურების ერთობლივ საბაზრო ღირებულებას შუალედური მოხმარების გამოკლებით. შემოსავლებით გაზომილი მეპ არის ფაქტორული შემოსავლების ჯამი, მიღებული შიდა წარმოებიდან ხელფასის, პროცენტისა და ფირმის მოგების სახით, აგრეთვე საზღვარგარეთის სექტორ-რეზიდენტების წმინდა ფაქტორული შემოსავლები. საბოლოო მოხმარებით გაზომილი მეპ იმ საქონლისა და მომსახურების ერთობლივი საბაზრო ღირებულებაა, რომელსაც იძენენ შინამეურნეობები (ჰაუსჰოლდები), ფირმები და მთავრობები ძირითადი კაპიტალდაბანდებებისა და არარეალიზებული პროდუქციის ნაშთის ჩათვლით.

მეპ-ის გაზომვის სამივე მეთოდი ერთსა და იმავე რაოდენობრივ შედეგს იძლევა.


წყარო

თანამედროვე ეკონომიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი

პირადი ხელსაწყოები
სახელთა სივრცე

ვარიანტები
მოქმედებები
ნავიგაცია
ხელსაწყოები