რაკეთის წმინდა ნიკოლოზის ეკლესია
რაკეთის ეკლესია (ინგლ. Raketi Church) – პატარა ონის რაკეთის წმინდა ნიკოლოზის ეკლესია, XI საუკუნის ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი. მდებარეობს ქვემო რაჭაში, ამბროლაურის მუნიციპალიტეტის სოფ. პატარა ონში.
გარედან მართკუთხედში მოქცეული პატარა ზომის (7,5× 7,0 მ.) დარბაზული ტიპის ნაგებობას შიგნით ნახევარწრიული ფორმის აფსიდი აქვს, რომლის ორივე მხარეს მაღალი ნიშებია გაკეთებული. დარბაზი ცილინდრული კამარითაა გადახურული, რომელიც ორ ნაწილად იყოფა პილასტრებზე დაბრჯენილი თაღით. ეკლესიას შესასვლელები სამივე მხრიდან ჰქონდა (დღეს ჩრდილოეთის კარი გაუქმებულია).
წმ. ნიკოლოზის ტაძარი, თავის დროზე, მდიდრულად იყო მორთული ქვაზე ნაკვეთი ჩუქურთმებით და რელიეფებით, მათგან დღეს მცირე ნაშთებია გადარჩენილი. ნაგებობა გარედან შირიმის ქვითაა მოპირკეთებული. განსხვავებულ მასალაშია შესრულებული სამხრეთი და დასავლეთი კარის ტიმპანები, სარკმლის საპირეები, მათი სათაურები, კარნიზი და აღმოსავლეთი ფასადის ჯვრის კომპოზიცია. აქ მოთეთრო ფერის კირქვაა გამოყენებული. ეკლესიას დასავლეთით ჰქონია კარიბჭე (დღესდღეობით აღარ არსებობს), რომლის ტიმპანის წარწერიანი დიდი ქვა გადაუტანიათ ამავე სოფლის წმინდა გიორგის ეკლესიის დასავლეთი კარის თავზე. ნაწილობრივ აღდგენილია ბრწყინვალე ოსტატობით შესრულებული კანკელი, რომლის ნაწილებიც ეკლესიაშივეა დაცული. ჩუქურთმებიანი ქვიტკირის კანკელის მარტო ნაშთია შემორჩენილი (1919 წელს, როდესაც ექვთიმე თაყაიშვილი მოგზაურობდა რაჭაში, ეს კანკელი მთელი ყოფილა). ამჟამად ეკლესია რესტავრირებულია (1975 წ.). გადახურულია თუნუქის სახურავით. კედლებიც შეკეთებულია და გარეგნულად მისი ასაკიდან გამომდინარე არც თუ ურიგო შთაბეჭდილებას ტოვებს. ეკლესიის ეზოში დგას ორსართულიანი სამრეკლო, რომლის პირველი სართული გეგმაში კვადრატის ფორმისაა, ხოლო მეორე სართული რვაწახნაგოვანი კონუსური გუმბათია.
ჩუქურთმა. სარკმლის საპირე თავსართით
ჯვრის რელიეფი წარწერით აღმოსავლეთ ფასადზე
სამრეკლო
