სამხედრო ისტორია
სამხედრო ისტორია
1. სამხედრო საქმის განვითარების პროცესი უძველესი დროიდან დღემდე. ომები და შეიარაღებული ძალები წარმოიშვა პირველყოფილ-თემური წყობილების რღვევის და მონათმფლობელური სახელმწიფოების ჩამოყალიბების პერიოდში. ყოველი საზოგადოებრივ-ეკონომიკური ფორმაცია ქმნიდა თვისებრივად ახალ არმიას, რომელიც განსხვავდებოდა წინა საზოგადოებრივი წყობილების არმიისაგან დაკომპლექტების, სწავლებისა და აღზრდის სისტემით, ტექნიკური აღჭურვილობით, ორგანიზაციული სტრუქტურით, საბრძოლო მოქმედებების მომზადების და წარმოების ფორმებითა და ხერხებით. არმია წარმოადგენდა გაბატონებული კლასის იარაღს.
XIX საუკუნეში სტრატეგიასა და ტაქტიკასთან ერთად შეიქმნა ოპერატიული ხელოვნება. ჯერ კიდევ შორეულ წარსულში შეიარაღებული ძალები იყოფოდა არმიად (სახმელეთო ჯარებად) და ფლოტად, ხოლო პირველი დამოუკიდებელი ჯარის გვარეობა გახდა ქვეითი და ცხენოსანი ჯარი. მოგვიანებით სახმელეთო ჯარებში შეიქმნა არტილერია (XVI-XVIII საუკუნეები), ავიაცია და ჯავშანსატანკო ჯარები (XX საუკუნე), გაჩნდა სპეციალური ჯარები. საჰაერო თავდაცვის ჯარები გამოიყო შეიარაღებული ძალების დამოუკიდებელ სახეობად. ბირთვულ-სარაკეტო იარაღის გაჩენის შემდეგ წარმოიშვა შეიარაღებული ძალების სახეობა – სტრატეგიული დანიშნულების სარაკეტო ჯარები;
2. მეცნიერება, რომელიც შეისწავლის წარსულის ომებსა და შეიარაღებულ ძალებს, შეიარაღებული ბრძოლის წარმოების საშუალებების, ფორმებისა და ხერხების განვითარებას. წარმოადგენს მომიჯნავე მეცნიერებას. ჩაისახა კაცობრიობის ისტორიის ადრეულ ეტაპზე. XVIII-XIX საუკუნეებში სამხედრო-ისტორიული ცოდნა ჩამოყალიბდა შედარებით დამოუკიდებელ მეცნიერებად. სამხედრო ისტორიის შემადგენელი ნაწილებია:
- ომების ისტორია;
- სამხედრო აზროვნების ისტორია (სამხედრო მეცნიერება);
- სამხედრო ხელოვნების ისტორია (სამხედრო ხელოვნება);
- შეიარაღებული ძალების ისტორია;
- შეიარაღებისა და სამხედრო ტექნიკის ისტორია.
სამხედრო ისტორიის სპეციალური დარგებია:
- სამხედრო ისტორიოგრაფია,
- სამხედრო-ისტორიული წყაროთმცოდნეობა,
- სამხედრო არქეოგრაფია,
- სამხედრო არქეოლოგია და სამხედრო სტატისტიკა.
