ფიჭვი
(ახალი გვერდი: ფიჭვი '''ფიჭვი''' – (Pinus halepensis); მარადმწვანე წიწვოვან...) |
|||
| (2 მომხმარებლების 12 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | [[ფაილი:FiWvi2.jpg|thumb|ფიჭვი]] | + | [[ფაილი:FiWvi2.jpg|thumb|250პქ|ფიჭვი]] |
| − | + | ||
'''ფიჭვი''' – (Pinus halepensis); მარადმწვანე წიწვოვანი ხე, გვარი ფიჭვისებრთა ოჯახის წარმომადგენელი. ხის სიმაღლე 10-20მ. ახალგაზრდა ხის ვარჯი კონუსურია, ხნიერისა — მომრგვალო, ქოლგისმაგვარი. ფიჭვი ივითარებს მძლავრ ფესვთა სისტემას. იგი გვალვაგამძლე და სინათლის მოყვარული მცენარეა. | '''ფიჭვი''' – (Pinus halepensis); მარადმწვანე წიწვოვანი ხე, გვარი ფიჭვისებრთა ოჯახის წარმომადგენელი. ხის სიმაღლე 10-20მ. ახალგაზრდა ხის ვარჯი კონუსურია, ხნიერისა — მომრგვალო, ქოლგისმაგვარი. ფიჭვი ივითარებს მძლავრ ფესვთა სისტემას. იგი გვალვაგამძლე და სინათლის მოყვარული მცენარეა. | ||
| + | ფიჭვი ძვირფასი ხის ჯიშია, რომელმაც ფართო გამოყენება პოვა [[მშენებლობა]]ში. ხასიათდება ტანის სისწორით, სიმსუბუქით, მაღალი ტექნიკური თვისებებით. აქვს მკვეთრად გამოხატული მუქი წითელი ან ღია ყვითელი ფერის გული. დიდი რაოდენობით შეიცავს ფისს (18-20 კგ ფისი 1 მ<sup>3</sup> მერქანზე), რაც უზრუნველყოფს მერქნის მაღალ მდგრადობას ლპობის საწინააღმდეგოდ. [[მერქნის სიმკვრივე|სიმკვრივე]] მშრალ მდგომარეობაში იცვლება ზღვრებში 400-710 კგ/მ<sup>3</sup>. საუკეთესო თვისებებით ხასიათდება ფიჭვის [[მერქანი]] წლოვანებით 80-100 წელიწადი. მისი სიმაღლე აღწევს 40 მ-მდე, ტანი კი თითქმის ცილინდრულია, რაც აადვილებს დამუშავებას და ზრდის მერქნის გამოსავლიანობას. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ ერთნაირი ტენიანობის პირობებში ნაქურთენის და გულის სიმტკიცე თითქმის ტოლია, რაც საშუალებას იძლევა გამოვიყენოთ განივკვეთის 85-90%. | ||
| + | |||
| + | ფიჭვი ივითარებს მძლავრ ფესვთა სისტემას. ის გვალვაგამძლე და სინათლის მოყვარული მცენარეა. დაჩრდილვას ვერ იტანს. ტყეებს (ფიჭვნარებს) ქმნის, როგორც მდიდარ, ისე მწირ და ქვიან ნიადაგზე. კირქვებსა და ტორფიან ჭაობებზე ცოცხლობს 300-350 წელს. გვარი აერთიანებს 100-მდე სახეობას, რომლებიც გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში. [[საქართველო]]ში გავრცელებულია 4 სახეობა: [[კავკასიური ფიჭვი|კავკასიური]] (სოსნოვსკის), [[ბიჭვინთის ფიჭვი|ბიჭვინთის]], [[ელდარის ფიჭვი|ელდარისა]] და კოხის ფიჭვი. ყველა სახეობა ორწიწვიანია. ფიჭვის მერქანზე დიდი მოთხოვნილებაა. ის ლარიქსივით არ იბრიცება და საკმაოდ გამძლეა. ფიჭვის ძელებით აგებული სახლი რამდენიმე ასეულ წელს ძლებს. ის შესანიშნავი [[საშენი მასალა|საშენი მასალაა]] და პრაქტიკულად ნებისმიერი კონსტრუქციის დასამზადებლად გამოიყენება. | ||
| − | + | არსებობს ფიჭვის სახეები: [[ანგარის ფიჭვი|ანგარის]] ([[რუსეთი]]), არიზონა ([[აშშ]]), არმანა ([[ჩინეთი]]), ბალფურა (აშშ), ბანკსა (ჩრდ. ამერიკა), ბიჭვინთის (საქართველო), ბოსნიური (გელდრეიჰა), ბუნგე (ჩინეთი), გვიანი (აშშ), დასავლეთის ([[ესპანეთი]]), დახვეული (ცრდ. ამერიკა), [[დუგლასის ფიჭვი|დუგლასის]] (აშშ), ევროპული, ელდარის (საქართველო), ეკლიანი (აშშ), ელიოტის (აშშ), ვეიმუტის (ჩრდ. ამერიკა), ვირჯინიის (აშშ), თეთრი, თეტღი ბუტანის ([[აზია]]), თეთრი მექსიკური, თეთრქერქიანი (ჩრდ. ამერიკა), ზღვისპირეთის (ხმელთაშუაზღვის), იერუსალიმის (ალეპოს), იტალიური, კავკასიური, კალაბრიის, კანარიის (კანარიის კუნძულები), კარიბის, კაუჭისებრი, კოლორადოს (აშშ), კორეული, კოხის, კრემპფა ([[ვიეტნამი]]), კუბის, კულტერა (აშშ, [[მექსიკა]]), კუნძულის (კეზია, აზია), ლამბერტის (აშშ), მასონა, მთის (ჟერეპი), მოკლეწიწვებიანი ([[კანადა]]), მონტესუმის (მექსიკა), მწყობრი, ოთხწიწვიანი (აშშ), რბილი (ჩრდ. ამერიკა), საბინა (აშშ, კალიფორნია), საკმევლის (აშშ), სოსნოვსკის (რუსეთი), სხივისებრი, ტეკუნუმანი (მექსიკური), ტორი (ჩრდ. ამერიკა), ტუნბერგის ([[იაპონია]], სამხრეთ კორეა), ფხიანი (აშშ, ნიუ მექსიკო, კოლორადო), ქვიშის (ჩრდ. ამერიკა), ქონდარა ყვითელი (რუსეთ), ყვითელი ორეგონის (აშშ), ყირიმის ([[უკრაინა]]), შავი ავსტრიული, ჩამქრალი (მექსიკა), ჩვეულებრივი, [[ციმბირული ფიჭვი|ციმბირული]] (რუსეთი), წითელი ამერიკული (მინესოტას შტატი), წითელი იაპონური, წითელი ჩინური, ჭაობის (აშშ, შტატი ალაბამა), ხისტი (აშშ), ჯეფრი (აშშ), ჰარტვიგის (აშშ), ჰიმალაის (აზია) და სხვა. | |
| − | ''„მოჭრის თავისთვის კედრებს, და იღებს ცაცხვს და მუხას, და იმარაგებს თავისთვის ტყის ხეებს, რგავს | + | ==== ფიჭვი – ბიბლიური მცენარე ==== |
| − | + | ''„მოჭრის თავისთვის კედრებს, და იღებს ცაცხვს და მუხას, და იმარაგებს თავისთვის ტყის ხეებს, რგავს ფიჭვს და წვიმა ზრდის მას“.'' (ესაია 44, 14) | |
| − | + | ||
== წყარო == | == წყარო == | ||
| − | [[ბიბლიური მცენარეები]] | + | * [[სამშენებლო ენციკლოპედიური ლექსიკონი]] |
| + | * [[ბიბლიური მცენარეები]] | ||
[[კატეგორია:ბიბლიური მცენარეები]] | [[კატეგორია:ბიბლიური მცენარეები]] | ||
| ხაზი 18: | ხაზი 20: | ||
[[კატეგორია:მარადმწვანე მცენარეები]] | [[კატეგორია:მარადმწვანე მცენარეები]] | ||
[[კატეგორია:ხე მცენარეები]] | [[კატეგორია:ხე მცენარეები]] | ||
| + | [[კატეგორია:ფიჭვისებრნი]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 13:53, 28 ივლისი 2022 მდგომარეობით
ფიჭვი – (Pinus halepensis); მარადმწვანე წიწვოვანი ხე, გვარი ფიჭვისებრთა ოჯახის წარმომადგენელი. ხის სიმაღლე 10-20მ. ახალგაზრდა ხის ვარჯი კონუსურია, ხნიერისა — მომრგვალო, ქოლგისმაგვარი. ფიჭვი ივითარებს მძლავრ ფესვთა სისტემას. იგი გვალვაგამძლე და სინათლის მოყვარული მცენარეა.
ფიჭვი ძვირფასი ხის ჯიშია, რომელმაც ფართო გამოყენება პოვა მშენებლობაში. ხასიათდება ტანის სისწორით, სიმსუბუქით, მაღალი ტექნიკური თვისებებით. აქვს მკვეთრად გამოხატული მუქი წითელი ან ღია ყვითელი ფერის გული. დიდი რაოდენობით შეიცავს ფისს (18-20 კგ ფისი 1 მ3 მერქანზე), რაც უზრუნველყოფს მერქნის მაღალ მდგრადობას ლპობის საწინააღმდეგოდ. სიმკვრივე მშრალ მდგომარეობაში იცვლება ზღვრებში 400-710 კგ/მ3. საუკეთესო თვისებებით ხასიათდება ფიჭვის მერქანი წლოვანებით 80-100 წელიწადი. მისი სიმაღლე აღწევს 40 მ-მდე, ტანი კი თითქმის ცილინდრულია, რაც აადვილებს დამუშავებას და ზრდის მერქნის გამოსავლიანობას. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ ერთნაირი ტენიანობის პირობებში ნაქურთენის და გულის სიმტკიცე თითქმის ტოლია, რაც საშუალებას იძლევა გამოვიყენოთ განივკვეთის 85-90%.
ფიჭვი ივითარებს მძლავრ ფესვთა სისტემას. ის გვალვაგამძლე და სინათლის მოყვარული მცენარეა. დაჩრდილვას ვერ იტანს. ტყეებს (ფიჭვნარებს) ქმნის, როგორც მდიდარ, ისე მწირ და ქვიან ნიადაგზე. კირქვებსა და ტორფიან ჭაობებზე ცოცხლობს 300-350 წელს. გვარი აერთიანებს 100-მდე სახეობას, რომლებიც გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში. საქართველოში გავრცელებულია 4 სახეობა: კავკასიური (სოსნოვსკის), ბიჭვინთის, ელდარისა და კოხის ფიჭვი. ყველა სახეობა ორწიწვიანია. ფიჭვის მერქანზე დიდი მოთხოვნილებაა. ის ლარიქსივით არ იბრიცება და საკმაოდ გამძლეა. ფიჭვის ძელებით აგებული სახლი რამდენიმე ასეულ წელს ძლებს. ის შესანიშნავი საშენი მასალაა და პრაქტიკულად ნებისმიერი კონსტრუქციის დასამზადებლად გამოიყენება.
არსებობს ფიჭვის სახეები: ანგარის (რუსეთი), არიზონა (აშშ), არმანა (ჩინეთი), ბალფურა (აშშ), ბანკსა (ჩრდ. ამერიკა), ბიჭვინთის (საქართველო), ბოსნიური (გელდრეიჰა), ბუნგე (ჩინეთი), გვიანი (აშშ), დასავლეთის (ესპანეთი), დახვეული (ცრდ. ამერიკა), დუგლასის (აშშ), ევროპული, ელდარის (საქართველო), ეკლიანი (აშშ), ელიოტის (აშშ), ვეიმუტის (ჩრდ. ამერიკა), ვირჯინიის (აშშ), თეთრი, თეტღი ბუტანის (აზია), თეთრი მექსიკური, თეთრქერქიანი (ჩრდ. ამერიკა), ზღვისპირეთის (ხმელთაშუაზღვის), იერუსალიმის (ალეპოს), იტალიური, კავკასიური, კალაბრიის, კანარიის (კანარიის კუნძულები), კარიბის, კაუჭისებრი, კოლორადოს (აშშ), კორეული, კოხის, კრემპფა (ვიეტნამი), კუბის, კულტერა (აშშ, მექსიკა), კუნძულის (კეზია, აზია), ლამბერტის (აშშ), მასონა, მთის (ჟერეპი), მოკლეწიწვებიანი (კანადა), მონტესუმის (მექსიკა), მწყობრი, ოთხწიწვიანი (აშშ), რბილი (ჩრდ. ამერიკა), საბინა (აშშ, კალიფორნია), საკმევლის (აშშ), სოსნოვსკის (რუსეთი), სხივისებრი, ტეკუნუმანი (მექსიკური), ტორი (ჩრდ. ამერიკა), ტუნბერგის (იაპონია, სამხრეთ კორეა), ფხიანი (აშშ, ნიუ მექსიკო, კოლორადო), ქვიშის (ჩრდ. ამერიკა), ქონდარა ყვითელი (რუსეთ), ყვითელი ორეგონის (აშშ), ყირიმის (უკრაინა), შავი ავსტრიული, ჩამქრალი (მექსიკა), ჩვეულებრივი, ციმბირული (რუსეთი), წითელი ამერიკული (მინესოტას შტატი), წითელი იაპონური, წითელი ჩინური, ჭაობის (აშშ, შტატი ალაბამა), ხისტი (აშშ), ჯეფრი (აშშ), ჰარტვიგის (აშშ), ჰიმალაის (აზია) და სხვა.
[რედაქტირება] ფიჭვი – ბიბლიური მცენარე
„მოჭრის თავისთვის კედრებს, და იღებს ცაცხვს და მუხას, და იმარაგებს თავისთვის ტყის ხეებს, რგავს ფიჭვს და წვიმა ზრდის მას“. (ესაია 44, 14)
