ბისონი
(→წყარო) |
|||
| (2 მომხმარებლების 5 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 2: | ხაზი 2: | ||
| − | '''ბისონი''' - ბიზანტიის მეფეთა შესამოსელი, ძვირფასი ქვებით შემკული, გრძელი და ვიწრო სამოსი. | + | '''ბისონი''' - [[ბიზანტია|ბიზანტიის]] მეფეთა შესამოსელი, ძვირფასი ქვებით შემკული, გრძელი და ვიწრო სამოსი. |
მოძრაობის გასაადვილებლად წინა კალთა მუხლამდე ჰქონდა შეჭრილი, ხოლო ყელთან სამკუთხედად ღრმად იყო ამოჭრილი, ყელთან დაჰყვებოდა მარგალიტის [[მძივი|მძივები]], ალაგალაგ მოოჭვილი იყო ძვირფასი ქვებით, ჰქონდა ნაქარგი ზოლები, ბისონზე ბიზანტიის მეფეები ირტყამდნენ მარგალიტებით შემკულ [[სარტყელი|სარტყელს]]. | მოძრაობის გასაადვილებლად წინა კალთა მუხლამდე ჰქონდა შეჭრილი, ხოლო ყელთან სამკუთხედად ღრმად იყო ამოჭრილი, ყელთან დაჰყვებოდა მარგალიტის [[მძივი|მძივები]], ალაგალაგ მოოჭვილი იყო ძვირფასი ქვებით, ჰქონდა ნაქარგი ზოლები, ბისონზე ბიზანტიის მეფეები ირტყამდნენ მარგალიტებით შემკულ [[სარტყელი|სარტყელს]]. | ||
| ხაზი 8: | ხაზი 8: | ||
ბიზანტიის კულტურულ სფეროსთან ურთიერთობამ [[ქართველები|ქართველ]] მეფეთა ამ რიგის ჩაცმულობაშიაც იჩინა თავი. ქართველ მეფეთა ბისონი მცირედით განსხვავდებოდა ბერძნულისაგან, მაგ., ქართველების ბისონი უფრო ფართო და უფრო მოკლე იყო, ყელზე ზოგჯერ მრგვლად და ზოგჯერ სამკუთხედად იყო ჩაჭრილი. | ბიზანტიის კულტურულ სფეროსთან ურთიერთობამ [[ქართველები|ქართველ]] მეფეთა ამ რიგის ჩაცმულობაშიაც იჩინა თავი. ქართველ მეფეთა ბისონი მცირედით განსხვავდებოდა ბერძნულისაგან, მაგ., ქართველების ბისონი უფრო ფართო და უფრო მოკლე იყო, ყელზე ზოგჯერ მრგვლად და ზოგჯერ სამკუთხედად იყო ჩაჭრილი. | ||
| − | ბისონში გამოწყობილი ქართველი მეფეებიდან აღსანიშნავია: | + | ბისონში გამოწყობილი [[ქართველები|ქართველი]] მეფეებიდან აღსანიშნავია: |
| − | * ბაგრატ IV-ის (ატენი), | + | * [[ბაგრატ IV კურაპალატი|ბაგრატ IV]]-ის (ატენი), |
| − | * ბაგრატ III-ის (ბედია). | + | * [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]-ის (ბედია). |
* გიორგი III-ის (ვარძია, ყინწვისი), | * გიორგი III-ის (ვარძია, ყინწვისი), | ||
| − | * თამარ მეფის (ბეთანია და ბერეთუბანი), | + | * [[თამარ მეფე|თამარ მეფის]] (ბეთანია და ბერეთუბანი), |
* დავით ნარინის (გელათი), | * დავით ნარინის (გელათი), | ||
| − | * დემეტრე II (უდაბნო) ფრესკები. | + | * [[დემეტრე II]] (უდაბნო) ფრესკები. |
ბისონი იკერებოდა როგორც მძიმე, ასევე მსუბუქი ქსოვილისაგან. სავარაუდოდ, ბისონის შესაკერად გამოიყენებოდა სტავრა, ატლასი, ზარქაში, სხვადასხვა სახის ოქროქსოვილები და ფერადი ძოწეულები. | ბისონი იკერებოდა როგორც მძიმე, ასევე მსუბუქი ქსოვილისაგან. სავარაუდოდ, ბისონის შესაკერად გამოიყენებოდა სტავრა, ატლასი, ზარქაში, სხვადასხვა სახის ოქროქსოვილები და ფერადი ძოწეულები. | ||
| + | |||
| + | ბისონი ჰქვია მღვდელმსახურის შესამოსელს, ეპისკოპოსის ზედა სამოსს, რომელიც დიაკვნის ქვემოდან და სახელოებიდან დამოკლებულ სტიქარს ჰგავს. მის ქვეშ მოჩანს კვართიც და ოლარიც. ბისონი მაცხოვრის სუდარას გამოხატავს. ბისონს უწოდებენ აგრეთვე ერთგვარ მცენარეს, რომლითაც სამოსელი იღებება ელვარე ნაკვერცხლისფრად. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| ხაზი 24: | ხაზი 31: | ||
== წყარო == | == წყარო == | ||
| − | [[ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი]] | + | * [[ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი]] |
| + | * [[ჯიბის ცნობარი მართლმორწმუნე ქრისტიანისათვის]] | ||
[[კატეგორია:ეთნოგრაფია]] | [[კატეგორია:ეთნოგრაფია]] | ||
[[კატეგორია:ქართული სამოსი]] | [[კატეგორია:ქართული სამოსი]] | ||
[[კატეგორია:ბიზანტიური სამოსი]] | [[კატეგორია:ბიზანტიური სამოსი]] | ||
| + | [[კატეგორია:საეკლესიო სამოსი]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 22:50, 19 ივნისი 2023 მდგომარეობით
ბისონი - ბიზანტიის მეფეთა შესამოსელი, ძვირფასი ქვებით შემკული, გრძელი და ვიწრო სამოსი.
მოძრაობის გასაადვილებლად წინა კალთა მუხლამდე ჰქონდა შეჭრილი, ხოლო ყელთან სამკუთხედად ღრმად იყო ამოჭრილი, ყელთან დაჰყვებოდა მარგალიტის მძივები, ალაგალაგ მოოჭვილი იყო ძვირფასი ქვებით, ჰქონდა ნაქარგი ზოლები, ბისონზე ბიზანტიის მეფეები ირტყამდნენ მარგალიტებით შემკულ სარტყელს.
ბიზანტიის კულტურულ სფეროსთან ურთიერთობამ ქართველ მეფეთა ამ რიგის ჩაცმულობაშიაც იჩინა თავი. ქართველ მეფეთა ბისონი მცირედით განსხვავდებოდა ბერძნულისაგან, მაგ., ქართველების ბისონი უფრო ფართო და უფრო მოკლე იყო, ყელზე ზოგჯერ მრგვლად და ზოგჯერ სამკუთხედად იყო ჩაჭრილი.
ბისონში გამოწყობილი ქართველი მეფეებიდან აღსანიშნავია:
- ბაგრატ IV-ის (ატენი),
- ბაგრატ III-ის (ბედია).
- გიორგი III-ის (ვარძია, ყინწვისი),
- თამარ მეფის (ბეთანია და ბერეთუბანი),
- დავით ნარინის (გელათი),
- დემეტრე II (უდაბნო) ფრესკები.
ბისონი იკერებოდა როგორც მძიმე, ასევე მსუბუქი ქსოვილისაგან. სავარაუდოდ, ბისონის შესაკერად გამოიყენებოდა სტავრა, ატლასი, ზარქაში, სხვადასხვა სახის ოქროქსოვილები და ფერადი ძოწეულები.
ბისონი ჰქვია მღვდელმსახურის შესამოსელს, ეპისკოპოსის ზედა სამოსს, რომელიც დიაკვნის ქვემოდან და სახელოებიდან დამოკლებულ სტიქარს ჰგავს. მის ქვეშ მოჩანს კვართიც და ოლარიც. ბისონი მაცხოვრის სუდარას გამოხატავს. ბისონს უწოდებენ აგრეთვე ერთგვარ მცენარეს, რომლითაც სამოსელი იღებება ელვარე ნაკვერცხლისფრად.
[რედაქტირება] ლიტერატურა
ს. ს. ორბელიანი. ლექსიკონი ქართული, 1991. მართლმადიდებლური მცირე ლექსიკონი, 2002 ნ. ჩოფიკაშვილი, ქართული კოსტიუმი, 1964. ე.ნ.
