სახელმწიფო ბიუჯეტი
(ახალი გვერდი: '''სახელმწიფო ბიუჯეტი''' - (state budget) - ფინანსური სისტემის ცენტრალიზ...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''სახელმწიფო ბიუჯეტი''' - (state budget) | + | '''სახელმწიფო ბიუჯეტი''' - (state budget), ფინანსური სისტემის ცენტრალიზებული ფონდი, [[სახელმწიფო]] შემოსავლებისა და ხარჯების ნუსხა დროის გარკვეული პერიოდისათვის. მასში ნაჩვენებია სახელმწიფო შემოსავლების წყაროები და სახსრების ხარჯვითი არხები. სახელმწიფო [[ბიუჯეტი|ბიუჯეტს]] ადგენს მთავრობა, მიიღება და მტკიცდება უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოს მიერ. |
| − | სახელმწიფო ბიუჯეტის შემოსავალი იქმნება შემდეგი ძირითადი წყაროების ხარჯზე: პირდაპირი გადასახადი | + | სახელმწიფო ბიუჯეტის შემოსავალი იქმნება შემდეგი ძირითადი წყაროების ხარჯზე: [[პირდაპირი გადასახადი]] [[მოგება]]ზე; შრომის ანაზღაურების სიდიდეზე დამოკიდებულებით ამოღებული გადასახადი (მათ შორის ფიზიკური პირების საშემოსავლო გადასახადი); [[დღგ]]-ზე გადასახადი; [[აქციზი]]; [[ლიცენზია|ლიცენზირებისა]] და რეგისტრაციის მოსაკრებლები; [[საქონელი|საქონელსა]] და მომსახურებაზე გადასახადი; ქონებაზე გადასახადი; ბუნებრივი რესურსების გამოყენებაზე გადასახადი; საგარეო ვაჭრობისა და საგარეო-ეკონომიკური - ოპერაციების გადასახადი (მათ შორის, [[საბაჟო გადასახადი]] იმპორტზე); სპეციალური გადასახადი [[ეკონომიკა|ეკონომიკის]] მნიშვნელოვანი დარგების სტიმულირებისათვის (მიზნობრივი საბიუჯეტო ფონდებიდან); |
| − | ოპერაციების გადასახადი (მათ შორის, საბაჟო გადასახადი იმპორტზე); სპეციალური გადასახადი | + | სხვა გადასახადები და მოსაკრებლები; არასაგადასახადო შემოსავლები (შემოსავლები სახელმწიფო მმართველობის სუბიექტების საქმიანობიდან; სახელმწიფო ქონების, მათ შორის, პრივატიზაციიდან მიღებული შემოსავალი, სახელმწიფო მარაგების რეალიზაციიდან მიღებული შემოსავალი; მიწისა და არამატერიალური რესურსების გაყიდვისგან მიღებული შემოსავალი; კაპიტალური [[ტრანსფერი (ეკონომიკა)|ტრანსფერების]] შემოსულობანი არასახელმწიფო წყაროებიდან; ადმინისტრაციული გადასახდელები; საჯარიმო [[სანქცია|სანქციები]]; სპეციალურ [[მომსახურება]]ზე მოსაკრებელი; |
| − | [[ეკონომიკა|ეკონომიკის]] მნიშვნელოვანი დარგების სტიმულირებისათვის (მიზნობრივი საბიუჯეტო ფონდებიდან); | + | |
| − | სხვა გადასახადები და მოსაკრებლები; არასაგადასახადო შემოსავლები (შემოსავლები სახელმწიფო მმართველობის სუბიექტების საქმიანობიდან; სახელმწიფო ქონების, მათ შორის, პრივატიზაციიდან მიღებული შემოსავალი, სახელმწიფო მარაგების რეალიზაციიდან მიღებული შემოსავალი; მიწისა და არამატერიალური რესურსების გაყიდვისგან მიღებული შემოსავალი; კაპიტალური ტრანსფერების შემოსულობანი არასახელმწიფო წყაროებიდან; ადმინისტრაციული გადასახდელები; საჯარიმო [[სანქცია|სანქციები]]; სპეციალურ | + | |
საგარეო-ეკონომიკური საქმიანობისგან მიღებული შემოსავლები; | საგარეო-ეკონომიკური საქმიანობისგან მიღებული შემოსავლები; | ||
საგადასახადო ორგანოების ანგარიშზე შემოსულობანი; სხვა არასაგადასახადო შემოსავლები). ანაზღაურებელი გადარიცხვები: არარეზიდენტებიდან, სახელმწიფო არასაბიუჯეტო ფონდებიდან, სახელმწიფო [[საწარმო|საწარმოებიდან]] და ორგანიზაციებიდან. სახელმწიფო ბიუჯეტის გასავლის (ხარჯების) ძირითადი არხებია: სახელმწიფო და ადგილობრივი მმართველობის ხარჯები; სასამართლო ხელისუფლების ხარჯები; საერთაშორისო საქმიანობის ხარჯები; ეროვნული თავდაცვის ხარჯები; სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველყოფისა და სამართალდამცავი ორგანოების ხარჯები; მეცნიერებისა და მეცნიერულ-ტექნიკური პროგრესის - ხელშეწყობის ხარჯები; მრეწველობის, ენერგეტიკისა და მშენებლობის ხარჯები; სოციალური პროგრამების დაფინანსების ხარჯები; გარემოსა და [[ბუნებრივი რესურსები|ბუნებრივი რესურსების]] დაცვის ხარჯები; [[საბაზრო ინფრასტრუქტურა|საბაზრო ინფრასტრუქტურის]] განვითარების ხარჯები; საგანგებო სიტუაციებისა და სტიქიური უბედურებების შედეგების ლიკვიდაციის ხარჯები; განათლების, [[კულტურა|კულტურისა]] და ჯანდაცვის ხარჯები; სახელმწიფო ვალის მომსახურების ხარჯები; მიზნობრივი საბიუჯეტო ფონდები და ა.შ. | საგადასახადო ორგანოების ანგარიშზე შემოსულობანი; სხვა არასაგადასახადო შემოსავლები). ანაზღაურებელი გადარიცხვები: არარეზიდენტებიდან, სახელმწიფო არასაბიუჯეტო ფონდებიდან, სახელმწიფო [[საწარმო|საწარმოებიდან]] და ორგანიზაციებიდან. სახელმწიფო ბიუჯეტის გასავლის (ხარჯების) ძირითადი არხებია: სახელმწიფო და ადგილობრივი მმართველობის ხარჯები; სასამართლო ხელისუფლების ხარჯები; საერთაშორისო საქმიანობის ხარჯები; ეროვნული თავდაცვის ხარჯები; სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველყოფისა და სამართალდამცავი ორგანოების ხარჯები; მეცნიერებისა და მეცნიერულ-ტექნიკური პროგრესის - ხელშეწყობის ხარჯები; მრეწველობის, ენერგეტიკისა და მშენებლობის ხარჯები; სოციალური პროგრამების დაფინანსების ხარჯები; გარემოსა და [[ბუნებრივი რესურსები|ბუნებრივი რესურსების]] დაცვის ხარჯები; [[საბაზრო ინფრასტრუქტურა|საბაზრო ინფრასტრუქტურის]] განვითარების ხარჯები; საგანგებო სიტუაციებისა და სტიქიური უბედურებების შედეგების ლიკვიდაციის ხარჯები; განათლების, [[კულტურა|კულტურისა]] და ჯანდაცვის ხარჯები; სახელმწიფო ვალის მომსახურების ხარჯები; მიზნობრივი საბიუჯეტო ფონდები და ა.შ. | ||
| + | |||
| + | |||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
[[თანამედროვე ეკონომიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი]] | [[თანამედროვე ეკონომიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი]] | ||
| − | |||
[[კატეგორია:ეკონომიკური ტერმინები]] | [[კატეგორია:ეკონომიკური ტერმინები]] | ||
| + | [[კატეგორია:ბიუჯეტი]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 17:11, 16 დეკემბერი 2022 მდგომარეობით
სახელმწიფო ბიუჯეტი - (state budget), ფინანსური სისტემის ცენტრალიზებული ფონდი, სახელმწიფო შემოსავლებისა და ხარჯების ნუსხა დროის გარკვეული პერიოდისათვის. მასში ნაჩვენებია სახელმწიფო შემოსავლების წყაროები და სახსრების ხარჯვითი არხები. სახელმწიფო ბიუჯეტს ადგენს მთავრობა, მიიღება და მტკიცდება უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოს მიერ.
სახელმწიფო ბიუჯეტის შემოსავალი იქმნება შემდეგი ძირითადი წყაროების ხარჯზე: პირდაპირი გადასახადი მოგებაზე; შრომის ანაზღაურების სიდიდეზე დამოკიდებულებით ამოღებული გადასახადი (მათ შორის ფიზიკური პირების საშემოსავლო გადასახადი); დღგ-ზე გადასახადი; აქციზი; ლიცენზირებისა და რეგისტრაციის მოსაკრებლები; საქონელსა და მომსახურებაზე გადასახადი; ქონებაზე გადასახადი; ბუნებრივი რესურსების გამოყენებაზე გადასახადი; საგარეო ვაჭრობისა და საგარეო-ეკონომიკური - ოპერაციების გადასახადი (მათ შორის, საბაჟო გადასახადი იმპორტზე); სპეციალური გადასახადი ეკონომიკის მნიშვნელოვანი დარგების სტიმულირებისათვის (მიზნობრივი საბიუჯეტო ფონდებიდან); სხვა გადასახადები და მოსაკრებლები; არასაგადასახადო შემოსავლები (შემოსავლები სახელმწიფო მმართველობის სუბიექტების საქმიანობიდან; სახელმწიფო ქონების, მათ შორის, პრივატიზაციიდან მიღებული შემოსავალი, სახელმწიფო მარაგების რეალიზაციიდან მიღებული შემოსავალი; მიწისა და არამატერიალური რესურსების გაყიდვისგან მიღებული შემოსავალი; კაპიტალური ტრანსფერების შემოსულობანი არასახელმწიფო წყაროებიდან; ადმინისტრაციული გადასახდელები; საჯარიმო სანქციები; სპეციალურ მომსახურებაზე მოსაკრებელი; საგარეო-ეკონომიკური საქმიანობისგან მიღებული შემოსავლები;
საგადასახადო ორგანოების ანგარიშზე შემოსულობანი; სხვა არასაგადასახადო შემოსავლები). ანაზღაურებელი გადარიცხვები: არარეზიდენტებიდან, სახელმწიფო არასაბიუჯეტო ფონდებიდან, სახელმწიფო საწარმოებიდან და ორგანიზაციებიდან. სახელმწიფო ბიუჯეტის გასავლის (ხარჯების) ძირითადი არხებია: სახელმწიფო და ადგილობრივი მმართველობის ხარჯები; სასამართლო ხელისუფლების ხარჯები; საერთაშორისო საქმიანობის ხარჯები; ეროვნული თავდაცვის ხარჯები; სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველყოფისა და სამართალდამცავი ორგანოების ხარჯები; მეცნიერებისა და მეცნიერულ-ტექნიკური პროგრესის - ხელშეწყობის ხარჯები; მრეწველობის, ენერგეტიკისა და მშენებლობის ხარჯები; სოციალური პროგრამების დაფინანსების ხარჯები; გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის ხარჯები; საბაზრო ინფრასტრუქტურის განვითარების ხარჯები; საგანგებო სიტუაციებისა და სტიქიური უბედურებების შედეგების ლიკვიდაციის ხარჯები; განათლების, კულტურისა და ჯანდაცვის ხარჯები; სახელმწიფო ვალის მომსახურების ხარჯები; მიზნობრივი საბიუჯეტო ფონდები და ა.შ.
