კალოური
(ახალი გვერდი: '''კალოური''' – კალოზე მუშაობის დროს წარმოსათქმელი ლექს–სიმ...) |
(→წყარო) |
||
| (ერთი მომხმარებლის 5 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''კალოური''' – [[კალო]]ზე მუშაობის დროს წარმოსათქმელი ლექს–სიმღერები. [[კახეთი|კახეთში]] კალოსპირული ეწოდება და სანიავებელ სიმღერებსაც მოიცავს. კალო თავთავიანთა გასალეწი ადგილია, რომელიც შეიძლება სახლთანაც მოეწყოს და ველზეც. ძნის ჩაშლას, გადაბრუნება-გალეწვას ხვავის განიავებასა და მარცვლის | + | '''კალოური''' – [[კალო]]ზე მუშაობის დროს წარმოსათქმელი ლექს–სიმღერები. [[კახეთი|კახეთში]] კალოსპირული ეწოდება და სანიავებელ სიმღერებსაც მოიცავს. კალო თავთავიანთა გასალეწი ადგილია, რომელიც შეიძლება სახლთანაც მოეწყოს და ველზეც. ძნის ჩაშლას, გადაბრუნება-გალეწვას ხვავის განიავებასა და მარცვლის შენახვას თავთავისი სიტყვიერება სდევს: ზოგჯერ [[სალაღობო]] ლექსი, ზოგჯერ ფორმულა-გადაძახილი შეხალისება სიცხეში მყოფი ხარისა და კაცისა. ძნის სწრაფად გაშლა და მზიანი დღე – ლეწვის წარმატების პირობად ითვლება. ღრუბლიანში კალოობა შეუძლებელია, ამიტომ ამინდის შერჩევასაც დიდი ყურადღება ექცევა. |
| − | შენახვას თავთავისი სიტყვიერება სდევს: ზოგჯერ სალაღობო ლექსი, ზოგჯერ ფორმულა-გადაძახილი შეხალისება სიცხეში მყოფი ხარისა და კაცისა. ძნის სწრაფად გაშლა და მზიანი დღე – ლეწვის წარმატების პირობად ითვლება. ღრუბლიანში კალოობა შეუძლებელია, ამიტომ ამინდის შერჩევასაც დიდი ყურადღება ექცევა. | + | |
:::::კალოზე ყანა გავშალე, ოქროს თავთავიანიო; | :::::კალოზე ყანა გავშალე, ოქროს თავთავიანიო; | ||
| − | ::::: | + | :::::კევრს ორი ხარი შეუბი, ოქროს რქა–ხალიანიო, |
| + | |||
ქებით ამბობენ კევრზე მჯდომნი და თან ხარ-კამეჩს ახალისებენ სწრაფ შემოსასვლელად. კალოურ ლექს-სიმღერებში ოროველის, ხსენება ისმის. საერთოდ კი ოროველა სამიწათმოქმედო სიმღერების (ხვნა,-თესვა, მკა, ლეწვა, განიავება) ზოგად სახელწოდებად ჩანს და ღვთაების სახელიდან მომდინარეობს. კალოობის შეყოვნება დაუშვებელია, პურეული აღებისთანავე უნდა გაილეწოს. ამის გამო მკა და ლეწვა ყველაზე ფიცხელ სამუშაოდ ითვლება. სიძნელის გამო მუმა-საქონელსაც კი აფრთხილებენ მელექსენი. | ქებით ამბობენ კევრზე მჯდომნი და თან ხარ-კამეჩს ახალისებენ სწრაფ შემოსასვლელად. კალოურ ლექს-სიმღერებში ოროველის, ხსენება ისმის. საერთოდ კი ოროველა სამიწათმოქმედო სიმღერების (ხვნა,-თესვა, მკა, ლეწვა, განიავება) ზოგად სახელწოდებად ჩანს და ღვთაების სახელიდან მომდინარეობს. კალოობის შეყოვნება დაუშვებელია, პურეული აღებისთანავე უნდა გაილეწოს. ამის გამო მკა და ლეწვა ყველაზე ფიცხელ სამუშაოდ ითვლება. სიძნელის გამო მუმა-საქონელსაც კი აფრთხილებენ მელექსენი. | ||
| + | |||
:::::ხარი ხნავს, ფური იწველის, მოზვერი ლეწამს კალოსა; | :::::ხარი ხნავს, ფური იწველის, მოზვერი ლეწამს კალოსა; | ||
:::::მოდის, მოზვერო, კალონი, თვალ ფხით აგევსებაო. | :::::მოდის, მოზვერო, კალონი, თვალ ფხით აგევსებაო. | ||
| + | |||
მკასა და ლეწვას საქართველოში ათასეული წლების წარსული აქვს. ამას მოწმობს [[არქეოლოგიური გათხრები]]ს დროს აღმოჩენილი კაჟისპირიანი [[ნამგალი|ნამგლები]], კევრები და მარცვლეულის შესანახი [[თიხა|თიხის]] ჭურჭლები. | მკასა და ლეწვას საქართველოში ათასეული წლების წარსული აქვს. ამას მოწმობს [[არქეოლოგიური გათხრები]]ს დროს აღმოჩენილი კაჟისპირიანი [[ნამგალი|ნამგლები]], კევრები და მარცვლეულის შესანახი [[თიხა|თიხის]] ჭურჭლები. | ||
| + | |||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
[[ქართული ფოლკლორის ლექსიკონი: ნაწილი I]] | [[ქართული ფოლკლორის ლექსიკონი: ნაწილი I]] | ||
| − | [[ | + | [[კატეგორია:სიმღერები]] |
| − | [[ | + | [[კატეგორია:ქართული ხალხური სიმღერები]] |
| − | [[ | + | [[კატეგორია:შრომის სიმღერები]] |
[[კატეგორია:სამიწათმოქმედო სიმღერები]] | [[კატეგორია:სამიწათმოქმედო სიმღერები]] | ||
| + | [[კატეგორია:ლექს-სიმღერები]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 12:45, 2 ოქტომბერი 2023 მდგომარეობით
კალოური – კალოზე მუშაობის დროს წარმოსათქმელი ლექს–სიმღერები. კახეთში კალოსპირული ეწოდება და სანიავებელ სიმღერებსაც მოიცავს. კალო თავთავიანთა გასალეწი ადგილია, რომელიც შეიძლება სახლთანაც მოეწყოს და ველზეც. ძნის ჩაშლას, გადაბრუნება-გალეწვას ხვავის განიავებასა და მარცვლის შენახვას თავთავისი სიტყვიერება სდევს: ზოგჯერ სალაღობო ლექსი, ზოგჯერ ფორმულა-გადაძახილი შეხალისება სიცხეში მყოფი ხარისა და კაცისა. ძნის სწრაფად გაშლა და მზიანი დღე – ლეწვის წარმატების პირობად ითვლება. ღრუბლიანში კალოობა შეუძლებელია, ამიტომ ამინდის შერჩევასაც დიდი ყურადღება ექცევა.
- კალოზე ყანა გავშალე, ოქროს თავთავიანიო;
- კევრს ორი ხარი შეუბი, ოქროს რქა–ხალიანიო,
ქებით ამბობენ კევრზე მჯდომნი და თან ხარ-კამეჩს ახალისებენ სწრაფ შემოსასვლელად. კალოურ ლექს-სიმღერებში ოროველის, ხსენება ისმის. საერთოდ კი ოროველა სამიწათმოქმედო სიმღერების (ხვნა,-თესვა, მკა, ლეწვა, განიავება) ზოგად სახელწოდებად ჩანს და ღვთაების სახელიდან მომდინარეობს. კალოობის შეყოვნება დაუშვებელია, პურეული აღებისთანავე უნდა გაილეწოს. ამის გამო მკა და ლეწვა ყველაზე ფიცხელ სამუშაოდ ითვლება. სიძნელის გამო მუმა-საქონელსაც კი აფრთხილებენ მელექსენი.
- ხარი ხნავს, ფური იწველის, მოზვერი ლეწამს კალოსა;
- მოდის, მოზვერო, კალონი, თვალ ფხით აგევსებაო.
მკასა და ლეწვას საქართველოში ათასეული წლების წარსული აქვს. ამას მოწმობს არქეოლოგიური გათხრების დროს აღმოჩენილი კაჟისპირიანი ნამგლები, კევრები და მარცვლეულის შესანახი თიხის ჭურჭლები.
