შაირი
NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
(სხვაობა ვერსიებს შორის)
(ახალი გვერდი: '''შაირი''' – ქრარითული ხალხური ლექსის ძირითადი საზომი, მეტრი. ...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''შაირი''' – | + | '''შაირი''' – ქართული [[ხალხური ლექსი]]ს ძირითადი საზომი, მეტრი. მარცვალთა რაოდენობის მიბედვით გვაქვს [[თექვსმეტმარცვლიანი შაირი|თექვსმეტმარცვლიანი]] და რვამარცვლიანი, ტერფების განლაგების მიხედვით [[მაღალი შაირი|მაღალი]] და [[დაბალი შაირი]]. გენეტიკურად ქართული ხალხური ლექსის აღმოცენების პირველ საფეხურებს უკავშირდება. შაირის ნიმუშები დაცულია უძველეს მითოლოგიურ და საწესჩვეულებო ლექს-სიმღერებში, აგრეთვე [[ამირანიანი|ამირანის თქმულებაში]]. გავრცელებულია ყველა ქართველურ ტომში და ყველგან ძირითად სალექსო საზომს წარმოადგენს. |
| − | შაირის ნიმუშები დაცულია უძველეს მითოლოგიურ და საწესჩვეულებო ლექს-სიმღერებში, აგრეთვე [[ამირანიანი|ამირანის თქმულებაში]]. გავრცელებულია ყველა ქართველურ ტომში და ყველგან ძირითად სალექსო საზომს წარმოადგენს. | + | |
| − | შაირის საზომი, ერთნაირად შესაფერისია როგორც ეპიკური, ასევე ლირო-ეპიკური და ლირიკული ლექსებისთვის. ამ მხრივ იგი | + | შაირის საზომი, ერთნაირად შესაფერისია როგორც ეპიკური, ასევე ლირო-ეპიკური და ლირიკული ლექსებისთვის. ამ მხრივ იგი უნივერსალურია. მე-10 საუკუნიდან შაირი ლიტერატურაშიც შეიჭრა და მთელი ცხრა საუკუხის მანძილზე გაბატონებული მდგომარეობა ეჭირა ხალხური შაირის უძველესი ნიმუშები ასტროფულია. |
| − | უნივერსალურია. მე-10 საუკუნიდან შაირი ლიტერატურაშიც შეიჭრა და მთელი ცხრა საუკუხის მანძილზე გაბატონებული მდგომარეობა ეჭირა ხალხური შაირის უძველესი ნიმუშები ასტროფულია. | + | |
''ჯ. ბარდაველიძე'' | ''ჯ. ბარდაველიძე'' | ||
მიმდინარე ცვლილება 15:13, 4 ოქტომბერი 2023 მდგომარეობით
შაირი – ქართული ხალხური ლექსის ძირითადი საზომი, მეტრი. მარცვალთა რაოდენობის მიბედვით გვაქვს თექვსმეტმარცვლიანი და რვამარცვლიანი, ტერფების განლაგების მიხედვით მაღალი და დაბალი შაირი. გენეტიკურად ქართული ხალხური ლექსის აღმოცენების პირველ საფეხურებს უკავშირდება. შაირის ნიმუშები დაცულია უძველეს მითოლოგიურ და საწესჩვეულებო ლექს-სიმღერებში, აგრეთვე ამირანის თქმულებაში. გავრცელებულია ყველა ქართველურ ტომში და ყველგან ძირითად სალექსო საზომს წარმოადგენს.
შაირის საზომი, ერთნაირად შესაფერისია როგორც ეპიკური, ასევე ლირო-ეპიკური და ლირიკული ლექსებისთვის. ამ მხრივ იგი უნივერსალურია. მე-10 საუკუნიდან შაირი ლიტერატურაშიც შეიჭრა და მთელი ცხრა საუკუხის მანძილზე გაბატონებული მდგომარეობა ეჭირა ხალხური შაირის უძველესი ნიმუშები ასტროფულია.
ჯ. ბარდაველიძე
[რედაქტირება] ლიტერატურა
- ს. გორეაძე, ქართული ლექსი, 1920;
- ლიტ. ძიებანი, III;
- პ. ბერაძე, ჰეგზამეტრი და გრძელშაირის ლექსი, „ლიტ. საქართველო“, 1941, № 20;
- ჯ. ბარდაველიძე, ქართული ხალხური ლექსის საზომები (შაირი და თისტიკაური) „ქართული ფოლკლორი, I-II, 19 4;
- პ. ბერაძე, შველი ბერძნული ღა ქართული ლექსთწყობის საკითხები, 1969.
