ყიფშიძე გრიგოლ
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:Grigol kipshidze.jpg|thumb|გრიგოლ (გიგა) თევდორეს ძე ყიფშიძე]] | [[ფაილი:Grigol kipshidze.jpg|thumb|გრიგოლ (გიგა) თევდორეს ძე ყიფშიძე]] | ||
| − | '''ყიფშიძე გრიგოლ''' (გიგა) (ფსევდონიმი „გ. გოდორია“) (1856-1921) — ჟურნალისტი, პროზაიკოსი, მთარგმნელი, პედაგოგი. ხალხოსანთა წარმომადგენელი. [[ყიფშიძე ალექსანდრე|ა. ყიფშიძის]] ძმა. სწავლობდა [[თბილისი|თბილისის]] სასულიერო სასწავლებელში, სასულიერო სემინარიასა და პეტერბურგის უნივერსიტეტში (1877 წ. თავისუფალ მსმენელად). სამშობლოში დაბრუნების შემდეგ (1878) მასწავლებლობდა წრომსა და [[ახალქალაქი|ახალქალაქში]]. 1879 წლიდან ჩაირიცხა მუდმივი ქართული | + | '''ყიფშიძე გრიგოლ,''' (გიგა) – (ფსევდონიმი „გ. გოდორია“), (1856-1921) — ჟურნალისტი, პროზაიკოსი, მთარგმნელი, პედაგოგი. ხალხოსანთა წარმომადგენელი. [[ყიფშიძე ალექსანდრე|ა. ყიფშიძის]] ძმა. |
| − | == | + | |
| + | სწავლობდა [[თბილისი|თბილისის]] სასულიერო სასწავლებელში, სასულიერო სემინარიასა და პეტერბურგის უნივერსიტეტში (1877 წ. თავისუფალ მსმენელად). სამშობლოში დაბრუნების შემდეგ (1878) მასწავლებლობდა წრომსა და [[ახალქალაქი|ახალქალაქში]]. 1879 წლიდან ჩაირიცხა მუდმივი ქართული [[დასი]]ს წევრად. იყო [[სუფლიორი|მოკარნახე]]. 1882-85 წწ. მუშაობდა [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელ საზოგადოებაში]] საქმის მწარმოებლად, 1907-21 წწ. — ქართულ სამეურნეო [[ბანკი|ბანკში]] მოლარედ, შემდეგ — დირექტორად. იყო [[ჭავჭავაძე ილია|ი. ჭავჭავაძის]] უახლოესი თანამშრომელი და მისი ბიოგრაფი. | ||
| + | |||
| + | ლიტერატურულ-კრიტიკულ (განხილული აქვს [[ყაზბეგი ალექსანდრე|ა. ყაზბეგის]], [[კლდიაშვილი დავით|დ. კლდიაშვილის]], ა. ერისთავ-ხოშტარიას, [[ერისთავი რაფიელ|რ. ერისთავის]] შემოქმედება), თეატრალურ და პუბლიცისტურ წერილებს აქვეყნებდა „[[ივერია (გაზეთი და ჟურნალი)|ივერიაში]]“, „[[დროება (გაზეთი)|დროებაში]]“, „[[იმედი (ჟურნალი)|იმედში]]“, „[[მოამბე (ჟურნალი)|მოამბეში]]“. მისი თხზულებების უმთავრეს თემას წარმოადგენს [[ქართლი|ქართლის]] სოფელი, გლეხობის ყოფა, სოფლის მასწავლებლის მდგომარეობა, სახალხო განათლება (აღსანიშნავია „ენა და ეროვნება“, 1895). სოფლის ცხოვრების სიდუხჭირე აისახა მის მხატვრულ ქმნილებებშიც („ერთი მიცვალებულის ბედი“, 1878, „ერთი ღამე თოვლქვეშ“, 1883, „ქართლელის ფიქრი გაზაფხულის პირზედ“, 1878, „ძალიან დღეობა კი იყო, ი დალოცვილი“, 1885). გ. ყიფშიძემ [[კირიონ II (საძაგლიშვილი)|კირიონთან]] ერთად შეადგინა სახელმძღვანელო წიგნი „ქართული სიტყვიერების თეორია“ (1908), რომელიც რამდენჯერმე დაიბეჭდა. მანვე შეადგინა და რუსულ ენაზე გამოსცა კავკასიის პერიოდული პრესის ბიბლიოგრაფია (1901). | ||
| + | |||
| + | ==== თარგმანები ==== | ||
გ. ყიფშიძეს თარგმნილი აქვს სენკევიჩის „ცეცხლითა და მახვილით“, პოლ ბურჟეს „ანდრე კორნელი“, ედმონდ დე ამიჩის „კარმელა“, ფრანსუა კოპეს „იაკობელები“, მატილდა სერანოს „ამბავი სიყვარულისა“, დე-ვო–გუეს „მართლმსაჯულები“, [[სუმბათაშვილ-იუჟინი ალექსანდრე|ა. სუმბათაშვილ-იუჟინის]] „ღალატი“. | გ. ყიფშიძეს თარგმნილი აქვს სენკევიჩის „ცეცხლითა და მახვილით“, პოლ ბურჟეს „ანდრე კორნელი“, ედმონდ დე ამიჩის „კარმელა“, ფრანსუა კოპეს „იაკობელები“, მატილდა სერანოს „ამბავი სიყვარულისა“, დე-ვო–გუეს „მართლმსაჯულები“, [[სუმბათაშვილ-იუჟინი ალექსანდრე|ა. სუმბათაშვილ-იუჟინის]] „ღალატი“. | ||
==ლიტერატურა== | ==ლიტერატურა== | ||
| − | [[მგალობლიშვილი სოფრომ|ს. მგალობლიშვილი]], მოგონებანი, 1838; ი. მანსვეტაშვილი, მოგონებანი, ნახული და გაგონილი, 1936. | + | * [[მგალობლიშვილი სოფრომ|ს. მგალობლიშვილი]], მოგონებანი, 1838; |
| + | * ი. მანსვეტაშვილი, მოგონებანი, ნახული და გაგონილი, 1936. | ||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
| ხაზი 11: | ხაზი 17: | ||
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] | [[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] | ||
| + | [[კატეგორია:ქართველი ჟურნალისტები]] | ||
[[კატეგორია:ქართველი კრიტიკოსები]] | [[კატეგორია:ქართველი კრიტიკოსები]] | ||
[[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]] | [[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]] | ||
[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]] | [[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]] | ||
| + | [[კატეგორია:ქართველი ხალხოსნები]] | ||
| + | [[კატეგორია:ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები]] | ||
[[კატეგორია:ყიფშიძეები]] | [[კატეგორია:ყიფშიძეები]] | ||
01:22, 16 ოქტომბერი 2023-ის ვერსია
ყიფშიძე გრიგოლ, (გიგა) – (ფსევდონიმი „გ. გოდორია“), (1856-1921) — ჟურნალისტი, პროზაიკოსი, მთარგმნელი, პედაგოგი. ხალხოსანთა წარმომადგენელი. ა. ყიფშიძის ძმა.
სწავლობდა თბილისის სასულიერო სასწავლებელში, სასულიერო სემინარიასა და პეტერბურგის უნივერსიტეტში (1877 წ. თავისუფალ მსმენელად). სამშობლოში დაბრუნების შემდეგ (1878) მასწავლებლობდა წრომსა და ახალქალაქში. 1879 წლიდან ჩაირიცხა მუდმივი ქართული დასის წევრად. იყო მოკარნახე. 1882-85 წწ. მუშაობდა ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელ საზოგადოებაში საქმის მწარმოებლად, 1907-21 წწ. — ქართულ სამეურნეო ბანკში მოლარედ, შემდეგ — დირექტორად. იყო ი. ჭავჭავაძის უახლოესი თანამშრომელი და მისი ბიოგრაფი.
ლიტერატურულ-კრიტიკულ (განხილული აქვს ა. ყაზბეგის, დ. კლდიაშვილის, ა. ერისთავ-ხოშტარიას, რ. ერისთავის შემოქმედება), თეატრალურ და პუბლიცისტურ წერილებს აქვეყნებდა „ივერიაში“, „დროებაში“, „იმედში“, „მოამბეში“. მისი თხზულებების უმთავრეს თემას წარმოადგენს ქართლის სოფელი, გლეხობის ყოფა, სოფლის მასწავლებლის მდგომარეობა, სახალხო განათლება (აღსანიშნავია „ენა და ეროვნება“, 1895). სოფლის ცხოვრების სიდუხჭირე აისახა მის მხატვრულ ქმნილებებშიც („ერთი მიცვალებულის ბედი“, 1878, „ერთი ღამე თოვლქვეშ“, 1883, „ქართლელის ფიქრი გაზაფხულის პირზედ“, 1878, „ძალიან დღეობა კი იყო, ი დალოცვილი“, 1885). გ. ყიფშიძემ კირიონთან ერთად შეადგინა სახელმძღვანელო წიგნი „ქართული სიტყვიერების თეორია“ (1908), რომელიც რამდენჯერმე დაიბეჭდა. მანვე შეადგინა და რუსულ ენაზე გამოსცა კავკასიის პერიოდული პრესის ბიბლიოგრაფია (1901).
თარგმანები
გ. ყიფშიძეს თარგმნილი აქვს სენკევიჩის „ცეცხლითა და მახვილით“, პოლ ბურჟეს „ანდრე კორნელი“, ედმონდ დე ამიჩის „კარმელა“, ფრანსუა კოპეს „იაკობელები“, მატილდა სერანოს „ამბავი სიყვარულისა“, დე-ვო–გუეს „მართლმსაჯულები“, ა. სუმბათაშვილ-იუჟინის „ღალატი“.
ლიტერატურა
- ს. მგალობლიშვილი, მოგონებანი, 1838;
- ი. მანსვეტაშვილი, მოგონებანი, ნახული და გაგონილი, 1936.
