ჭაობის მეჩალია
ჭაობის მეჩალია (ლათ. Acrocephalus palustris Bechstein, 1798) − ფრინველი ბეღურასნაირთა რიგიდან.
- კლასი − ფრინველები (AVES)
- რიგი − ბეღურასნაირნი (Passeriformes)
- ოჯახი − ასპუჭაკასებრნი (Sylviidae)
- გვარი − მეჩალია (Acrocephalus)
ჭაობის მეჩალია პატარა ზომის ფრინველია, ფრთა 60-72 მმ-ია, კუდი – 50-55 მმ, ნისკარტი – 10-13 მმ, წონა – 10-15 გ. სქესობრივი დიმორფიზმი სიდიდესა და შეფერილობაში შეუმჩნეველია. ზრდასრული ფრინველი ზურგის მხარეს წენგოსფერ-რუხია. მომქნევები და საჭის ბუმბულები მურა-რქისფერი, მორუხო-წენგოსფერი არშიებით. წარბებზედა ვიწრო ზოლები მოთეთრო-ყვითელია. ყელი თეთრია; დანარჩენი ქვემო მხარე მოთეთრო-ჟანგმიწისფერია, მოწენგოსფრო ელფერით სხეულის გვერდებზე. გაცვეთილ, ძველ ბუმბულსაფარველზე, ზურგის მხარეს, უფრო მეტად ჩანს მომწვანო-რუხი, ხოლო მუცლის მხარეს – მოთეთრო ელფერი. ახალ, შემოდგომის ბუმბულსაფარველზე, ზურგის მხარეს უფრო ინტენსიურია მოჟანგისფრო-ყვითელი, ხოლო მუცლის მხარეს – ჟანგმიწისფერი ელფერი. ნისკარტზედა მურა-რქისფერია, ნისკარტქვედა – მკრთალი მოყვითალო, ფეხები – რუხი. ამგვარად, სიდიდითა და შეფერილობით ძალიან ჰგავს ლელიანის მეჩალიას, მაგრამ განსხვავდება ფრთის აგებულებით და პატარა ტერფით.
სარჩევი |
გავრცელება
ბუდობის არეალი მოიცავს ევროპის უმეტეს ნაწილს, კავკასიას და ჩრდილოეთ ირანს. გავრცელების საზღვრები ასეთია: ჩრდილოეთით – ბრიტანეთისა და შვეციის სამხრეთი ნაწილები, ფინეთის ყურე, ფსკოვი, კალინინი, იაროსლავლი, კოსტრომა, ყაზანი, უფა, ორენბურგი; აღმოსავლეთით – მდ. ილეკი და ურალი; სამხრეთით – სამხრეთ-აღმოსავლეთი საფრანგეთი, ჩრდილოეთი იტალია, ბულგარეთი, ბესარაბია, დნესტრის ქვემო დინება, შავი ზღვის სანაპიროებით ამიერკავკასია და ჩრდილოეთი ირანი. ზამთრობს ჩრდილო-დასავლეთ და სამხრეთ აფრიკაში. საქართველოში ცნობილია როგორც მობუდარი ფრინველი.
ბიოტოპი
ბინადრობს ნაირგვარ ბიოტოპში, მაგრამ მეტწილად გვხვდება ჭაობიან ადგილებში, ბუჩქნარებში, წყლისპირა ლელქაშში, მაღალ ბალახნარებში, ბაღებში, პარკებსა და ყანებში. ვერტიკალურად ვრცელდება 2000 მ-მდე ზღვის დონიდან.
გამრავლება
ბუდობს ტყისპირებში, მეჩხერ ბუჩქნარებში, ტირიფნარებში, ასკილის ბუჩქების, ჭინჭრის, სვიასა და სხვა ბალახნარების ქვე-ტყით. ბუდეს წნავს დედალი ხმელი ბალახისა და სხვა მცენარეული მასალისაგან, რომელსაც ამაგრებს ბუჩქზე ან მსხვილი ბალახის ღეროზე. მაისის დასაწყისში დებს 3-6 კვერცხს. კრუხად ჯდება დედალი. საინკუბაციო პერიოდის ხანგრძლივობა 11-13 დღემდე აღწევს.
კვება
ჭაობის მეჩალიას საკვებს შეადგენენ პატარა ზომის მწერები. მათი კვერცხები და ლარვები, აგრეთვე ობობები. შემოდგომით ჭამს კენკრასაც.
მნიშვნელობა
სასარგებლო მწერიჭამია ფრინველია.
