წუწუნავა ალექსანდრე
NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
(სხვაობა ვერსიებს შორის)
(→ბიოგრაფია) |
|||
| (ერთი მომხმარებლის 11 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:Aleqsandre wuwunava.jpg|thumb|'''ალექსანდრე წუწუნავა''']] | [[ფაილი:Aleqsandre wuwunava.jpg|thumb|'''ალექსანდრე წუწუნავა''']] | ||
| − | '''წუწუნავა ალექსანდრე რაჟდენის ძე''' (დ. - 16.I.1881, სოფ. ლიხაური, ოზურგეთის მაზრ. - გ. - 26.X.1955 , [[თბილისი]]) - [[ქართველები|ქართველი]] რეჟისორი, თეატრალური მოღვაწე. საქართველოს სახალხო არტისტი (1934). | + | '''წუწუნავა ალექსანდრე რაჟდენის ძე''' - (დ. - 16.I.1881, სოფ. [[ლიხაური]], ოზურგეთის მაზრ. - გ. - 26.X.1955 , [[თბილისი]]) - [[ქართველები|ქართველი]] [[რეჟისორი]], თეატრალური მოღვაწე. საქართველოს სახალხო არტისტი (1934). |
| − | ==ბიოგრაფია== | + | ====ბიოგრაფია==== |
| − | 1900 მსახიობად ჩაირიცხა ქუთაისის დრამატულ დასში, სადაც მუშაობდა [[მესხიშვილი ლადო|ლ. მესხიშვილის]] ხელმძღვანელობით. 1910 დაამთავრა მოსკოვის სამხატვრო თეატრის სტუდია სარეჟისორო განხრით. | + | 1900 წელს მსახიობად ჩაირიცხა ქუთაისის დრამატულ დასში, სადაც მუშაობდა [[მესხიშვილი ლადო|ლ. მესხიშვილის]] ხელმძღვანელობით. 1910 წელს დაამთავრა მოსკოვის სამხატვრო თეატრის სტუდია სარეჟისორო განხრით. 1910 წლიდან სხვადასხვა დროს მუშაობდა ჭიათურის თეატრში, [[ზუბალაშვილის სახელობის სახალხო სახლი|თბილისის სახალხო სახლში]], ქართულ და რუსულ [[თეატრი|თეატრებში]], სარატოვში, ბაქოს ქართულ თეატრში და სხვ. ალექსანდრე წუწუნავა ქართული ეროვნული საოპერო რეჟისურის ფუძემდებელია. |
| − | + | 1918 წლიდან სათავეში ედგა [[თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრი|თბილისის საოპერო თეატრს]]. 1918 წლის 19 ოქტომბერს [[საქართველოს რესპუბლიკა (გაზეთი)|გაზეთ „საქართველოს რესპუბლიკაში“]] გამოქვეყნდა სახელმწიფო თეატრის კომისრის, ალექსანდრე წუწუნავას მოწოდება. საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო თეატრთან არსებულ ქართულ დრამატულ სტუდიაში მოსწავლეების მიღებასთან დაკავშირებით. 1.I.1919 სახელმწიფო თეატრში, სამშობლოს დამცველ [[მეომარი|მეომართა]] პატივსაცემად და სასარგებლოდ, ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით გაიმართა დიდი მხატვრული საღამო. | |
| − | + | * 24.I.1919 სახელმწიფო თეატრში (ოპერა), ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით [[ქართული ენა|ქართულ ენაზე]] პირველად დაიდგა „დემონი“. | |
| − | + | * 2.II.1919 სახელმწიფო თეატრში, მისივე რეჟისორობით, პირველი ქართული [[ოპერა]] „თქმულება შოთა რუსთაველზე“ წარმოადგინეს. | |
| − | * 24.I.1919 სახელმწიფო თეატრში (ოპერა), ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით ქართულ ენაზე პირველად დაიდგა „დემონი“. | + | * 21.II.1919 ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით სახელმწიფო თეატრში განხორციელდა [[ზაქარია ფალიაშვილი|ზაქარია ფალიაშვილის]] „აბესალომ და ეთერი“; |
| − | * 2.II.1919 სახელმწიფო თეატრში, მისივე რეჟისორობით, პირველი ქართული ოპერა „თქმულება შოთა რუსთაველზე“ წარმოადგინეს. | + | |
| − | * 21.II.1919 ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით სახელმწიფო თეატრში განხორციელდა ზაქარია ფალიაშვილის „აბესალომ და ეთერი“; | + | |
* 15.IV.1919 პეტროგრადის ცნობილი მსახიობი ქალის მ. ს. დავიდოვას მონაწილეობით „კარმენი“; | * 15.IV.1919 პეტროგრადის ცნობილი მსახიობი ქალის მ. ს. დავიდოვას მონაწილეობით „კარმენი“; | ||
* 11.XII.1919 ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით დაიდგა პირველი კომიკური ოპერა „ქეთო და კოტე“. | * 11.XII.1919 ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით დაიდგა პირველი კომიკური ოპერა „ქეთო და კოტე“. | ||
| ხაზი 20: | ხაზი 18: | ||
* 9.III.1920 „კინემომინიონში“ პირველი ქართული კინოდრამა „ქრისტინე“ აჩვენეს, რომლის რეჟისორი ალექსანდრე წუწუნავა იყო. | * 9.III.1920 „კინემომინიონში“ პირველი ქართული კინოდრამა „ქრისტინე“ აჩვენეს, რომლის რეჟისორი ალექსანდრე წუწუნავა იყო. | ||
* 23.III.1920 ქართულ კლუბში, კ. ჭიჭინაძის საღამოზე, ალექსანდრე წუწუნავამ დადგა კომედია „ციმბირელი“. | * 23.III.1920 ქართულ კლუბში, კ. ჭიჭინაძის საღამოზე, ალექსანდრე წუწუნავამ დადგა კომედია „ციმბირელი“. | ||
| − | * 13.XI.1920 სახელმწიფო დრამის თეატრში (ყოფილი [[არტისტული საზოგადოების თეატრი]]), ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით, [[გედევანიშვილი იოსებ კონსტანტინეს ძე|ი. გედევანიშვილი]]ს „მსხვერპლი“ წარმოადგინეს. | + | * 13.XI.1920 [[ქართული სახელმწიფო დრამის თეატრი|სახელმწიფო დრამის თეატრში]] (ყოფილი [[არტისტული საზოგადოების თეატრი]]), ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით, [[გედევანიშვილი იოსებ კონსტანტინეს ძე|ი. გედევანიშვილი]]ს „მსხვერპლი“ წარმოადგინეს. |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | 1934 სახალხო არტისტის წოდება მიიღო. დაკრძალულია მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში. | + | საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის პრესაში ფოტოები იბეჭდებოდა, აქტიურად შუქდებოდა მისი შემოქმედება. [[მიხეილ ჭიაურელი]]სა და [[ქიქოძე შალვა|შ. ქიქოძის]] მეგობრული შარჟები კი პერიოდული გამოცემების არაერთ ნომერში გამოქვეყნდა. 1923 წელს კინორეჟისურის შესასწავლად მოსკოვში გაემგზავრა. 1924 წელს მიიწვიეს სახკინმრეწვის რეჟისორად. ამავე წელს [[ქართული კინემატოგრაფია1918-1921 წლებში|ქართული კინემატოგრაფის]] განვითარების ფუძემდებლია. 1934 სახალხო არტისტის წოდება მიიღო. დაკრძალულია მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში. |
==ფილმოგრაფია== | ==ფილმოგრაფია== | ||
| ხაზი 39: | ხაზი 33: | ||
* შრომის წითელი დროშის 2 ორდენი და მედლები. | * შრომის წითელი დროშის 2 ორდენი და მედლები. | ||
| − | + | '''''სალომე ჭანტურიძე, მერაბ გეგია''''' | |
==ლიტერატურა== | ==ლიტერატურა== | ||
| ხაზი 57: | ხაზი 51: | ||
[[კატეგორია:ქართველი რეჟისორები]] | [[კატეგორია:ქართველი რეჟისორები]] | ||
| − | [[კატეგორია:ქართველი | + | [[კატეგორია:ქართველი სცენარისტები]] |
| − | [[კატეგორია:საქართველოს სახალხო | + | [[კატეგორია:საქართველოს სსრ სახალხო არტისტები ]] |
| + | [[კატეგორია:ქართული თეატრის ისტორია]] | ||
| + | [[კატეგორია:ქართული კინოს ისტორია]] | ||
| + | [[კატეგორია:წუწუნავები]] | ||
| + | [[კატეგორია:ქართული თეატრის რეჟისორები]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 23:05, 3 აპრილი 2024 მდგომარეობით
წუწუნავა ალექსანდრე რაჟდენის ძე - (დ. - 16.I.1881, სოფ. ლიხაური, ოზურგეთის მაზრ. - გ. - 26.X.1955 , თბილისი) - ქართველი რეჟისორი, თეატრალური მოღვაწე. საქართველოს სახალხო არტისტი (1934).
სარჩევი |
[რედაქტირება] ბიოგრაფია
1900 წელს მსახიობად ჩაირიცხა ქუთაისის დრამატულ დასში, სადაც მუშაობდა ლ. მესხიშვილის ხელმძღვანელობით. 1910 წელს დაამთავრა მოსკოვის სამხატვრო თეატრის სტუდია სარეჟისორო განხრით. 1910 წლიდან სხვადასხვა დროს მუშაობდა ჭიათურის თეატრში, თბილისის სახალხო სახლში, ქართულ და რუსულ თეატრებში, სარატოვში, ბაქოს ქართულ თეატრში და სხვ. ალექსანდრე წუწუნავა ქართული ეროვნული საოპერო რეჟისურის ფუძემდებელია.
1918 წლიდან სათავეში ედგა თბილისის საოპერო თეატრს. 1918 წლის 19 ოქტომბერს გაზეთ „საქართველოს რესპუბლიკაში“ გამოქვეყნდა სახელმწიფო თეატრის კომისრის, ალექსანდრე წუწუნავას მოწოდება. საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო თეატრთან არსებულ ქართულ დრამატულ სტუდიაში მოსწავლეების მიღებასთან დაკავშირებით. 1.I.1919 სახელმწიფო თეატრში, სამშობლოს დამცველ მეომართა პატივსაცემად და სასარგებლოდ, ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით გაიმართა დიდი მხატვრული საღამო.
- 24.I.1919 სახელმწიფო თეატრში (ოპერა), ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით ქართულ ენაზე პირველად დაიდგა „დემონი“.
- 2.II.1919 სახელმწიფო თეატრში, მისივე რეჟისორობით, პირველი ქართული ოპერა „თქმულება შოთა რუსთაველზე“ წარმოადგინეს.
- 21.II.1919 ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით სახელმწიფო თეატრში განხორციელდა ზაქარია ფალიაშვილის „აბესალომ და ეთერი“;
- 15.IV.1919 პეტროგრადის ცნობილი მსახიობი ქალის მ. ს. დავიდოვას მონაწილეობით „კარმენი“;
- 11.XII.1919 ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით დაიდგა პირველი კომიკური ოპერა „ქეთო და კოტე“.
30.XI.1919 ჟურნალ „თეატრი და ცხოვრება“ გამოქვეყნდა ცნობა ქართული დრამატული დასის დაშლასთან დაკავშირებით, რაც ალექსანდრე წუწუნავასთან შეუთანხმებლობამ გამოიწვია.
- 18.I.1920 ქართულ კლუბში გაიმართა საქველმოქმედო წარმოდგენა თბილისის ქართველ მსახიობთა საუკეთესო ანსამბლის მონაწილეობით.
- 9.III.1920 „კინემომინიონში“ პირველი ქართული კინოდრამა „ქრისტინე“ აჩვენეს, რომლის რეჟისორი ალექსანდრე წუწუნავა იყო.
- 23.III.1920 ქართულ კლუბში, კ. ჭიჭინაძის საღამოზე, ალექსანდრე წუწუნავამ დადგა კომედია „ციმბირელი“.
- 13.XI.1920 სახელმწიფო დრამის თეატრში (ყოფილი არტისტული საზოგადოების თეატრი), ალექსანდრე წუწუნავას რეჟისორობით, ი. გედევანიშვილის „მსხვერპლი“ წარმოადგინეს.
საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის პრესაში ფოტოები იბეჭდებოდა, აქტიურად შუქდებოდა მისი შემოქმედება. მიხეილ ჭიაურელისა და შ. ქიქოძის მეგობრული შარჟები კი პერიოდული გამოცემების არაერთ ნომერში გამოქვეყნდა. 1923 წელს კინორეჟისურის შესასწავლად მოსკოვში გაემგზავრა. 1924 წელს მიიწვიეს სახკინმრეწვის რეჟისორად. ამავე წელს ქართული კინემატოგრაფის განვითარების ფუძემდებლია. 1934 სახალხო არტისტის წოდება მიიღო. დაკრძალულია მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში.
[რედაქტირება] ფილმოგრაფია
- „ქრისტინეს“ (1916-18)
- „ვინ არის დამნაშავე?“ (1925)
- „ორი მონადირე“ (1926)
- „ხანუმა“ (1927)
- „ჯანყი გურიაში“ (1929).
[რედაქტირება] ჯილდოები
- ლენინის ორდენი,
- შრომის წითელი დროშის 2 ორდენი და მედლები.
სალომე ჭანტურიძე, მერაბ გეგია
[რედაქტირება] ლიტერატურა
- ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, თბ., 1994;
- ვ. კიკნაძე, ქართველი რეჟისორები, წიგნი 1, თბ., 1968;
- გაზეთი საქართველოს რესპუბლიკა, 1918, №69; 1919, №1, №18, №25, №38, №81; 1920, №258; გაზ. სახალხო საქმე, 1920, №730, №773, №784;
- ჟურნალი თეატრი და ცხოვრება, 1919, №13; 1920, №1;
- ჟურნალი ეშმაკის მათრახი, 1919, №2, 1920, №1, №7.
[რედაქტირება] იხილე აგრეთვე
[რედაქტირება] წყარო
საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა (1918-1921) ენციკლოპედია-ლექსიკონი
