განედი
NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
განედი – კოორდინატი, რომელიც განსაზღვრავს დედამიწაზე წერტილის მდებარეობას სამხრეთ-ჩრდილოეთის მიმართულებით. განასხვავებენ: ასტრონომიულ, გეოდეზიურ და გეოცენტრულ განედებს.
ასტრონომიული განედი (φ) განისაზღვრება კუთხით, რომელსაც წერტილიდან დაშვებული შვეული ხაზი ქმნის ეკვატორის სიბრტყესთან. აითვლება 0º – დან 90º – მდე ეკვატორიდან პოლუსების მიმართულებით. აუცილებელია მინიშნება: ჩრდილოეთის განედი (ჩგ) ან (+), სამხრეთის განედი (სგ) ან (–). გლობუსზე და რუკაზე განედი აითვლება პარალელების გამოყენებით.
ტერმინი „განედი“ შემოიღო ბერძენმა ასტრონომმა ჰიპარქემ ძვ.წ-ის II საუკუნეში. განედზე არის დამოკიდებული დღის ხანგრძლივობა
