ევროპის ცენტრალური ბანკი

NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება

ევროპის ცენტრალური ბანკი - (European Central Bank - ECB) – ცენტრალური ბანკი ფრანკფურტში, რომელიც პასუხისმგებელია ევროზონაში მონეტარული პოლიტიკის განხორციელებაზე.

მაასტრიხტის ხელშეკრულებით, ეკონომიკური და მონეტარული კავშირის (ემკ) ბოლო ეტაპზე გათვალისწინებული იყო ისეთი სუპრანაციონალური ინსტიტუტის დაარსება, რომელიც ეროვნული სახელმწიფოებიდან გადაიბარებდა და დამოუკიდებლად წარმართავდა ევროკავშირის მონეტარულ პოლიტიკას. თუმცა, ზოგიერთი წევრი ქვეყანა ნაკლები ენთუზიაზმით უყურებდა ბანკირების ასეთ თავისუფლებას და დაჟინებით მოითხოვდა მათი ძალაუფლების შეზღუდვას, რაც ზოგადი პოლიტიკური მიმართულებების მიცემასა და ანგარიშვალდებულების გაზრდაში შეიძლება გამოხატულიყო. შედეგად, 1998 წელს ფრანკფურტში ოფიციალურად დაარსდა ევროპული ცენტრალური ბანკი (ეცბ), რომელმაც ევროკავშირის ყველა წევრი ქვეყნის ეროვნულ ცენტრალურ ბანკებთან ერთად შექმნა და წარმართა ცენტრალური ბანკების ევროპული სისტემა (ცბეს), ევროზონის ეროვნულ ცენტრალურ ბანკებთან ერთად კი ევროსისტემა (ევროსისტემა და ცბეს ერთმანეთის იდენტური იქნება მაშინ, როდესაც ყველა წევრი ქვეყანა შევა ევროზონაში) (Nugent, 2010, p. 238; Dinan, 2010, p. 399; McCormick, 2011, p. 240; Howarth & Loedel, 2003, pp. 25-26; Scheller, 2006, pp. 15-18).

ეცბ-ის სამართლებრივი ბაზა ევროკავშირის ხელშეკრულების მე-13 და ევროკავშირის ფუნქციონირების ხელშეკრულების 282-284-ე მუხლებით განისაზღვრა (Horspool & Humphreys, 2012, pp. 63-64). უცნაურია, მაგრამ ეცბ-ის ევროკავშირის სრულფასოვანი ინსტიტუტის სტატუსი მხოლოდ ლისაბონის ხელშეკრულების საფუძველზე მიენიჭა.

სარჩევი

სტრუქტურა

ეცბ-ის სტრუქტურა მოიცავს მმართველთა საბჭოს, აღმასრულებელ საბჭოს, გენერალურ საბჭოსა და ევროსისტემის/ცბეს-ის კომიტეტებს.

ეცბ-ის მმართველთა საბჭო შედგება აღმასრულებელი საბჭოს ექვსი წევრისა და ევროსისტემის/ევროზონის წევრი ეროვნული ცენტრალური ბანკების მმართველებისგან. ჩვეულებრივ, მის შეხვედრებს ხმის უფლების გარეშე ესწრებიან ასევე ეკოფინის პრეზიდენტი და კომისიის წარმომადგენელი. საბჭოს მთავარი მოვალეობა ცბეს-ის ვალდებულებების შესასრულებლად შესაბამისი გაიდლაინებისა და გადაყვეტილებების მიღება და ევროკავშირის/ევროზონის მონეტარული პოლიტიკის ფორმულირებაა. ამ ფუნქციების შესასრულებლად, ფრანკფურტის ევროთაუერში (2014 წლიდან კი ახალ მთავარ ოფისში) თვეში მინიმუმ ორჯერ იგი აანალიზებს ევროზონის ეკონომიკურ მდგომარეობას, აფასებს ფასების სტაბილურობასთან დაკავშირებულ რისკებს, იღებს გადაწყვეტილებას საპროცენტო განაკვეთების შესახებ და განიხილავს ცბეს-ისა და ეცბ-ის სხვა ვალდებულებებს (Dinan, 2010, p. 399; Nugent, 2010, p. 239).

2007 წელს დაწყებული გლობალური ფინანსური კრიზისის შემდეგ, იმის სპეკულაციაში, თუ რა საპროცენტო განაკვეთებს დაადგენდა ეცბ, მმართველი საბჭოს შეხვედრები ყოველთვის დიდი ინტერესის საგანს წარმოადგენდა საზოგადოების დიდი ნაწილისთვის არა მხოლოდ ევროკავშირში, არამედ მთელს მსოფლიოში. თუმცა, მმართველთა საბჭოს შეხვედრების მინუტები არასდროს ქვეყნდება, რის გამოც ყოველი თვის პირველი კრების შემდეგ, მონეტარული პოლიტიკის გადაწყვეტილებების დეტალური განმარტებებისთვის ეცბ-ის პრეზიდენტი მართავს პრესკონფერენციას (ECB, 2013b).

ეცბ-ის აღმასხულებელი საბჭო ბანკის ყოველდღიურ საქმიანობაზე, ადამიანური რესურსების მართვაზე, მმართველი საბჭოს შეხვედრების მომზადებაზე, მათი გადაწყვეტილებებისა და გაიდლაინების შესაბამისად მონეტარული პოლიტიკის აღსრულებასა და ეროვნული ცენტრალური ბანკებისთვის საჭირო ინსტრუქციების მიცემაზეა პასუხისმგებელი. გარდა ამისა, აღმასრულებელმა საბჭომ შეიძლება შეითავსოს მმართველთა საბჭოს მიერ დელეგირებული (მათ შორის, რეგულატორული ხასიათის) ძალაუფლებაც (ECB, 2013b, 2012, p. 38).

აღმასრულებელი საბჭო შედგება ეცბ-ის პრეზიდენტის, ვიცე–პრეზიდენტისა და ოთხი დამოუკიდებელი წევრისგან. ამ უკანასკნელთა დანიშვნა საკმაოდ კომპლექსური პროცედურაა: პირველ რიგში, ევროკავშირის საბჭო შეარჩევს ისეთ კანდიდატებს, რომელთაც მონეტარულ ან საბანკო სფეროში კარგი რეპუტაცია და შესაბამისი გამოცდილება გააჩნიათ. პარალელურად, იგი კანდიდატებთან დაკავშირებით კონსულტაციას გადის ევროპარლამენტსა და ეცბ-ის მმართველთა საბჭოსთან. შემდეგ, კანდიდატების საბოლოო სიას იგი წარუდგენს ევროპულ საბჭოს, რომელიც არაგანახლებადი რვაწლიანი ვადით, კვალიფიციური უმრავლესობით ამტკიცებს მათ (Nugent, 2010, p. 239). თუმცა, პრაქტიკაში ისინი ხშირად დანიშნულან ევროზონის ყველაზე გავლენიანი წევრი ქვეყნების არაფორმალური შეთანხმების საფუძველზე (Hodson, 2012, p. 205).

ეცბ-ის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი სტრუქტურული ერთეულია გენერალური საბჭო. მისი წევრები არიან ეცბ-ის პრეზიდენტი, ვიცე-პრეზიდენტი და ევროკავშირის ყველა ეროვნული ცენტრალური ბანკის მმართველი. მათ გარდა, გენერალური საბჭოს შეხვედრებს ხმის უფლების გარეშე შეიძლება დაესწრონ ასევე ეცბ-ის აღმასრულებელი საბჭოს დანარჩენი წევრები, ევროკავშირის საბჭოს თავმჯდომარე ქვეყანა და ევროკომისიის წარმომადგენელი. გენერალური საბჭო საინტერესოა იმდენად, რამდენადაც იგი წარმოადგენს ეცბ-ის გარდამავალ ორგანოს. სხვა სიტყვებით, იგი ასრულებს იმ მოვალეობებს, რაც ეცბ-მა გადმოიბარა ევროპული მონეტარული ინსტიტუტისგან ემკ-ის მესამე ეტაპზე განხორციელებისთვის იმ დრომდე, ვიდრე ევროკავშირის ყველა წევრი არ გახდება ევროზონის ნაწილი. შესაბამისად, ცბეს-ისა და ეცბ-ის სტატუტის მიხედვით, ევროს ევროკავშირის ერთიან ვალუტად მიღების შემდეგ, გენერალური საბჭო შეწყვეტს ფუნქციონირებას (ECB, 2013b). ამას გარდა, გენერალურ საბჭოს მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვს ეცბ-ის მიერ მრჩევლის ფუნქციების განხორციელებაში, სტატისტიკური ინფორმაციის შეგროვებაში, წლიური ანგარიშის მომზადებაში, ეროვნული ცენტრალური ბანკების მიერ განხორციელებული ანგარიშგებისა და რეპორტინგის ოპერაციების სტანდარტიზებისთვის საჭირო წესების შემუშავებაში, ეცბ-ში დასაქმების მოთხოვნების გაწერაში, ევროკავშირის წევრ ქვეყნებში ევროსთან მიმართებაში ეროვნული ვალუტების გაცვლითი კურსისა (ეკოფინთან მჭიდრო ურთიერთობით) და ეცბის საწესდებო კაპიტალის პირობების დადგენისთვის საჭირო მოსამზადებელი სამუშაოს ჩატარებაში, ევროს მიღების შემდეგ გაცვლითი კურსის მექანიზმის ფუნქციონირების ზედამხედველობასა და ევროზონის არაწევრი ქვეყნების მონეტარული და გაცვლითი კურსის პოლიტიკების განხილვაში (ECB, 2013b, 2012, pp. 35-36; Nugent, 2010, p. 239).

მმართველი საბჭოს მიერ შეიძლება შეიქმნას და გაუქმდეს ევროსისტემის/ცბეს-ის კომიტეტები. ისინი ეცბ-ის გადაწყვეტილების მიმღებ ორგანოებს ეხმარებიან მათი საქმიანობის განხორციელებაში, ანგარიშებს კი აღმასრულებელი საბჭოს მეშვეობით წარუდგენენ მმართველ საბჭოს. კომიტეტების შემადგენლობაში თითოეული ეროვნული ცენტრალური ბანკიდან და ეცბ-დან ინიშნება მაქსიმუმ ორ-ორი წევრი. კომიტეტის მანდატის გაწერისა და თავმჯდომარის დამტკიცების ძალაუფლება მხოლოდ მმართველ საბჭოს გააჩნია (ECB, 2012, p. 34).

ფუნქციები

ეცბ მონეტარული პოლიტიკის ფორმულირებასა და მის იმპლემენტაციაზეა პასუხისმგებელი. ამას გარდა, მისი ძალისხმევა მიმართულია ისეთი მოვალეობების შესრულებისკენ, როგორებიც არის საგარეო გაცვლითი ოპერაციების წარმოება, ევროზონის წევრი სახელმწიფოების ოფიციალური საგარეო რეზერვების მართვა, გადახდების სისტემის ეფექტური ფუნქციონირების ხელშეწყობა, ევროზონაში ეროვნული ცენტრალური ბანკების მიერ ევროს ბანკნოტებისა და მონეტების ბეჭვდის ავტორიზება, და მონიტორინგისა და შეფასების გზით ფინანსურ სტაბილურობასა და ზედამხედველობაში წვლილის შეტანა (Dinan, 2010, p. 399; McCormick, 2011, p. 239).

ასევე, ცბეს ვალდებულია თავისი კომპეტენციის ფარგლებში რეკომენდაციები გაუწიოს შესაბამის ინსტიტუციებს, განსაკუთრებით, ფინანსური კანონმდებლობის მიმართულებით (Nugent, 2010, p. 238).

ამასთან, ცბეს-ისა და ეცბ-ის სტატუტის მე-15 მუხლის მიხედვით, ეცბ-მა უნდა გამოაქვეყნოს რამდენიმე ტიპის ანგარიში, მათ შორის, ეცბ-ის ყოველკვირეული კონსოლიდირებული ფინანსური დოკუმენტი, ყოველთვიური ბიულეტენი და ცბეს-ის საქმიანობის კვარტალური მოხსენება. რაც ყველაზე მთავარია, ცბეს-ის საქმიანობისა და წინა და მიმდინარე წლის მონეტარული პოლიტიკის შესახებ ეცბ შეიმუშავებს წლიურ ანგარიშს, რომელიც ეგზავნება ევროპარლამენტს, ევროკავშირის საბჭოს, ევროკომისიასა და ევროპულ საბჭოს (ECB, 2008, 2011, pp. 7-9).

მნიშვნელოვანია ისიც, რომ ზოგიერთ საკითხთან დაკავშირებით (მაგალითად, მინიმალური რეზერვის მოთხოვნის დარღვევისას) ეცბ-ს აქვს სანქციების დაწესების შესაძლებლობა. თუმცა, შესაბამისი სანქციის ან მისი რაოდენობის შერჩევა მხოლოდ ევროკავშირის საბჭოს ძალაუფლებაა (ECB, 2011, pp. 17-18). და ბოლოს, 1998 წლის ვენის ევროპული საბჭოს გადაწყვეტილებით, ეცბ-ის პრეზიდენტი ესწრება მსოფლიოს დიდი ქვეყნების შვიდეულის შეხვედრებს, თავად ბანკს კი საერთაშორისო სავალუტო ფონდის აღმასრულებელ საბჭოში დამკვირვებლის სტატუსი გააჩნია (Howarth & Loedel, 2003, p. 26).

საინტერესოა იმის აღნიშვნაც, რომ ეროვნული ცენტრალური ბანკების (მათ შორის, საქართველოს) მსგავსად, ეცბ-ს მონეტარული პოლიტიკის განხორციელების (ანუ საპროცენტო განაკვეთების რეგულირების, ლიკვიდურობის მართვისა და მონეტარულ პოლიტიკასთან დაკავშირებით საკუთარი პოზიციების დაფიქსირების) რამდენიმე ინსტრუმენტი გააჩნია. მათგან ყველაზე მნიშვნელოვანი ე.წ. ღია ბაზრის ოპერაციებია. ევროსისტემაში მისი ოთხი კატეგორია არსებობს: მთავარი რეფინანსირების, გრძელვადიანი რეფინანსირების, მაკორექტირებელი და სტრუქტურული (ECB, 2011, p. 12; Scheller, 2006, pp. 86-89; Howarth, 2009, pp. 73-77). ამას გარდა. 2007-2008 წლების გლობალურ ფინანსურ კრიზისთან დაკავშირებით, ეცბ-მა დაამტკიცა აქამდე მისთვის უპრეცედენტო მასშტაბის ანტიკრიზისული პროგრამები, რომლის ფარგლებშიც მან დაიწყო ევროზონის ზოგიერთი წევრი ქვეყნის (მაგალითად საბერძნეთის) ობლიგაციებისა და ფასიანი ქაღალდების შესყიდვა (ECB, 2011, pp. 14-15; Hodson, 2012, pp. 211-212).

თუმცა, კანონმდებლობით, ეცბ-ის უმთავრესი მიზანი მაინც ევროს ვალუტის მართვა და ამ მიზნით ფასების სტაბილურობის (ანუ ინფლაციის) შენარჩუნება და იმ ზოგადი ეკონომიკური პოლიტიკის მიზნების მხარდაჭერაა, რომლებიც გაწერილია ევროკავშირის ხელშეკრულების მესამე მუხლში, კერძოდ, სრული დასაქმება, სოციალური პროგრესი, ეკონომიკური, სოციალური და ტერიტორიული ერთიანობა და წევრებს შორის სოლიდარობა. პარადოქსულია, მაგრამ ეს ორი მიზანი პოტენციურად ერთმანეთს ეწინააღმდეგება, ვინაიდან რთულია ასეთი სფეროები მარტივად თავსებადი იყოს დაბალი ინფლაციის პოლიტიკასთან. მართლაც, დაბალი ინფლაციის შენარჩუნებაზე ზედმეტი ზრუნვის და ეკონომიკური ზრდისთვის ნაკლები ყურადღების მიქცევის ბრალდებით, დაარსების დღიდან ეცბ ხშირად გამხდარა კრიტიკის საგანი პრაქტიკოსი მკვლევარებისა (Čihák, Harjes & Stavrev, 2010, pp. 87-88) და უმაღლესი რანგის პოლიტიკოსებისგან (Nugent, 2010, p. 238; Dedman, 2010, p. 165; Hodson, 2012, p. 213).

ის ფაქტი, რომ ევროზონის ყველაზე გავლენიანი ქვეყნის მმართველები ღიად აკრიტიკებდნენ ეცბ-ს, ზოგიერთი ანალიტიკოსისთვის მიუთითებს იმაზე, რომ ბანკი რეალურად დამოუკიდებელია თავის საქმიანობაში (Dinan, 2010, p. 401). მართლაც, ეცბ-ის პოლიტიკური, ფინანსური და გადაწყვეტილების მიღების დამოუკიდებლობა ხელშეკრულებებითა და ცბეს-ისა და ეცბ-ის სტატუტით არის დაცული:

პირველი, თუ ეროვნული ცენტრალური ბანკების უფლებები შეიძლება ეროვნული კანონმდებლობით მარტივად შეიცვალოს, ეცბ-ის – ძალაუფლება ხელშეკრულებებით არის გარანტირებული, რისი გადახედვაც ორმაგად რთულია – ამისთვის ევროკავშირის ყველა წევრი ქვეყანის თანხმობაა საჭირო (McCormick, 2011, p. 240; Hodson, 2010, p. 166).

მეორე, ევროკავშირის ფუნქციონირების ხელშეკრულება მკაფიოდ განმარტავს, რომ „ხელშეკრულებებითა და [სტატუტით] გათვალისწინებული მოვალეობების შესრულებისას, არც ეცბ-მა, არც ეროვნულმა ცენტრალურმა ბანკმა [და] არც მათმა გადაწყვეტილების მიმღებმა რომელიმე ორგანომ არ უნდა ითხოვოს ან მიიღოს ინსტრუქცია ევროკავშირის ინსტიტუტების, ორგანოების, ოფისების ან სააგენტოებისგან, რომელიმე წევრი ქვეყნის მთავრობის ან სხვა ნებისმიერი ინსტიტუციისგან. [თავის მხრივ, ყველა ზემოჩამოთვლილმა] პატივი უნდა სცეს [დამოუკიდებლობის] პრინციპს და მათი საქმიანობის შესრულებისას არ უნდა ეცადოს ეცბ-ის ან ეროვნული ცენტრალური ბანკების გადაწყვეტილების მიმღებ ორგანოებზე გავლენის მოპოვებას“ (ECB, 2008, მუხლი 7; Warleigh-Lack, 2009, p. 45).

მესამე, ეცბ ფინანსურად დამოუკიდებელია. მას საკუთარი ავტონომიური ბიუჯეტი აქვს, რომლის კაპიტალი ევროზონის წევრი სახელმწიფოების ეროვნული ცენტრალური ბანკების მიერ ივსება. თითოეული მათგანის შენატანი განისაზღვრება წევრი ქვეყნის მოსახლეობის რაოდენობისა და ერთიანი შიდა პროდუქტის მიხედვით. 2021 წლის 29 დეკემბრის ცვლილებით, კაპიტალის რაოდენობა თითქმის თერთმეტი მილიარდი ევროთი განისაზღვრა (ECB, 2021).

მეოთხე, ევროსისტემას არ აქვს უფლება გასცეს სესხები ევროკავშირის და ეროვნულ საჯარო სექტორის ორგანოებზე, რაც დამატებით იცავს ეცბ-ის ხელისუფლებების გავლენისგან.

მეხუთე, ევროსისტემა ფუნქციურადაც დამოუკიდებელია. სხვა სიტყვებით, ეცბ-ს ეფექტური მონეტარული პოლიტიკის წარმოებისთვის გააჩნია კომპეტენცია, ყველა საჭირო ინსტრუმენტი და მათი გამოყენების ძალაუფლება, მათ შორის, სავალდებულო ძალის მქონე რეგულაციების მიღების საშუალება (ECB, 2013a; 2012, 2011, p. 6; Howarth & Loedel, 2003, pp. 127-139; Scheller, 2006, pp. 124-126).

და მეექვსე, ეცბ-ის ოფიციალური პირები რვაწლიანი ვადით ინიშნებიან, რაც ხელს უწყობს პოლიტიკურ და ადმინისტრაციულ დამოუკიდებლობას (Hix & Hoyland, 2011, p. 260). უფრო მეტიც, ევროპარლამენტს აღმასრულებელი საბჭოს წევრების იმპიჩმენტის არანაირი ბერკეტი არ გააჩნია. ევროკავშირის ინსტიტუტებიდან მხოლოდ მართლმსაჯულების სასამართლოს აქვს მათი გადაყენების უფლება, ისიც მათი მოვალეობების სერიოზული დარღვევისა და მმართველი საბჭოს თანხმობის შემთხვევაში (Hodson, 2011, 2012, p. 213).

პარადოქსულია, მაგრამ ბევრი კრიტიკოსისთვის პრობლემა სწორედ ეცბ-ის დამოუკიდებლობის მაღალი ხარისხია.

მათთვის ეს საკითხი განსაკუთრებით აქტუალურია, ვინაიდან ევროზონაში ეცბ-ს მნიშვნელოვანი გავლენა და ძალაუფლება გააჩნია. უფრო კონკრეტულად, სამართლისა და დემოკრატიული თეორიის მკვლევარები ამტკიცებენ, რომ დემოკრატიულ საზოგადოებაში არაარჩეულ ორგანოზე (ეცბ-ის მმართველ საბჭოზე) ძალაუფლების დელეგირება მისაღები შეიძლება იყოს მხოლოდ მაშინ, თუ ბანკი შესაბამისად იქნება ანგარიშვალდებული დემოკრატიულად არჩეულ ინსტიტუციებთან. თუმცა, პრობლემაც სწორედ ის არის, რომ დამოუკიდებელი ეცბ არ არის და ვერ იქნება დემოკრატიულად პასუხისმგებელი თავის პოლიტიკურად სენსიტიურ ქმედებებზე (Howarth & Loedel, 2003, pp. 121-122).

თავის მხრივ, ეცბ-ის პოლიტიკასთან, ლეგიტიმაციასა და ანგარიშვალდებულებასთან დაკავშირებულმა კითხვებმა ბანკს უპრეცედენტო გახსნილობისკენ უბიძგა. მათ აქტიურად დაიწყეს ბანკის პოლიტიკის მიზნებსა და ინსტრუმენტებზე მოხსენებების, ინტერვიუებისა და პრესკონფერენციების გამართვა. ამასთან, რეგულარული შეხვედრები ტარდება ევროპარლამენტის ეკონომიკური და მონეტარული საკითხების კომიტეტშიც, რამაც ერთიორად შეუწყო ხელი ბანკისადმი პარლამენტის მხრიდან მხარდაჭერის ამაღლებას (Dinan, 2010, p. 401). მმართველი საბჭოს შეხვედრის მინუტებისა და ინფლაციასთან დაკავშირებული ეცბ-ის პროგნოზებისა და ვარაუდების გამოუქვეყნებლობის ბრალდების საპასუხოდ კი ბანკმა განაცხადა, რომ მსგავსი ქმედება გამოიწვევდა ეცბ-ის კოლექტიური პასუხისმგებლობის შესუსტებასა და გადაწყვეტილების მიღების პროცესში პოლიტიკური ელემენტების შეტანას. ამასთან, ინფლაციის მაქსიმალური ზღვარი ხელშეკრულებებით იყო დადგენილი, ამიტომ მთავარი მიზანი ყველასთვის ცნობილი და გამჭვირვალე იყო, ბანკს კი თავისი მანდატის განსხვავებულად ინტერპრეტირების არც უფლება ჰქონდა და არც მოტივაცია (Hix & Hoyland, 2011, p. 261).

გადაწყვეტილების მიღების პროცედურები

მმართველ საბჭოში საკითხის კენჭისყრაზე გატანა საკუთარი ინიციატივით ან საბჭოს ნებისმიერი წევრის თხოვნით მხოლოდ პრეზიდენტს შეუძლია. წევრებს უფლება აქვთ თავი შეიკავონ საკუთარი პოზიციის დაფიქსირებისგან, მაგრამ ეს არ უშლის ხელს მმართველ საბჭოს მიიღოს საბოლოო გადაწყვეტილება (ECB, 2012, p. 32).

ევროკავშირის დიდი გაფართოების შემდეგ, „ერთი წევრი-ერთი ხმის“ წესი ახალმა სისტემამ ჩაანცვლა, კერძოდ: მმართველ საბჭოში ცენტრალური ბანკის ყველა მმართველს არ აქვს ხმის უფლება. ქვეყნები ეკონომიკური სიძლიერის მიხედვით დაყოფილია ორ ჯგუფად (ეკონომიკურ სიძლიერეში იგულისხმება ერთიანი შიდა პროდუქტი და მონეტარული და ფინანსური ინსტიტუტების ერთიანი ბალანსი. მისი გადახედვა ანუ ქვეყნების ხელახალი კლასიფიკაცია ხუთ წელში ერთხელ ხორციელდება). თითოეულ ჯგუფს ხმების ლიმიტირებული რაოდენობა გააჩნია, რაც ნიშნავს იმას, რომ მისი წევრი სახელმწიფოები (ანუ ეროვნული ცენტრალური ბანკის მმართველები) ჯგუფის შიგნით როტაციის საფუძველზე მონაცვლეობით აძლევენ ხმას. ხმების საერთო რაოდენობა არის 21 (15 მმართველების და 6 აღმასრულებელი საბჭოს წევრების). მმართველთა ხმები განაწილებულია შემდეგნაირად: პირველი ჯგუფი შედგება ევროზონის ხუთი ეკონომიკურად ყველაზე ძლიერი ქვეყნისგან და ოთხი ხმა აქვს; მეორე ჯგუფი მოიცავს ყველა დანარჩენს და 11 ხმა გააჩნია.

2003 წლის ევროპული საბჭოს გადაწყვეტილებით, როდესაც ემკ-ის წევრთა რაოდენობა 21-ს გადააჭარბებს, მმართველთა ორი ჯგუფის ნაცვლად ჩამოყალიბდება სამი: პირველი ჯგუფი ხუთი ყველაზე დიდი წევრისგან შედგება და კვლავ ოთხი ხმა ექნება; მეორეში რვა ხმით გაწევრიანდებიან ევროზონის საშუალო ზომის ქვეყნები; პატარა წევრი სახელმწიფოების მესამე ჯგუფს კი სამი ხმის უფლება ექნება (Hix & Hoyland, 2011, p. 263).

კენჭისყრის გარდა, თუ ამას მინიმუმ სამი წევრი მაინც არ ეწინააღმდეგება, გადაწყვეტილების მიღება შეიძლება განხორციელდეს წერილობითი პროცედურითაც. ნებისმიერ შემთხვევაში, საბოლოო გადაწყვეტილება შედის მმართველი საბჭოს შეხვედრის მინუტებში, რომელსაც ამტკიცებენ საბჭოს ხმის უფლების მქონე წევრები და ხელს აწერს ეცბ-ის პრეზიდენტი (ECB, 2012, pp. 32-33).

ეცბ-ის გადაწყვეტილების მიმღებ ყველა ორგანოში მოქმედებს უბრალო უმრავლესობის სისტემა. თუმცა, ბოლო წლებში არის ტენდენცია იმისა, რომ გადაწყვეტილებები მიღებულ იქნას კონსენსუსი წესით, ყველა წევრის პოზიციის მაქსიმალური გათვალისწინებით (Warleigh-Lack, 2009, p. 45).

ეცბ-ის გადაწყვეტილების მიღების საბოლოო შედეგი შეიძლება იყოს რამდენიმე სახის სამართლებრივი აქტი. პიჩველი, ეცბ-ის რეგულაცია, რომელსაც იღებს მმართველი საბჭო და პრეზიდენტის სახელით ხელს აწერს ეცბ-ის პრეზიდენტი. მეოჩე, გაიდლაინები, რომელსაც ამტკიცებს მმართველი საბჭო და საბჭოს სახელითვე ხელს აწერს პრეზიდენტი. მესამე, მმართველი საბჭოს აქტი, რომლის ძალითაც აღმასრულებელ საბჭოზე დელეგირდება რეგულაციის ან გაიდლაინის იმპლემენტაციის ნორმატიული ძალაუფლება. მეოთხე, ეცბ-ის გადაწყვეტილება ან რეკომენდაცია, რომელსაც იღებს მმართველი ან აღმასრულებელი საბჭო და ხელს აწერს პრეზიდენტი. მეხუთე, ეცბ-ის მოსაზრება, რომელსაც ამტკიცებს მმართველი საბჭო ან გამონაკლის შემთხვევებში აღმასრულებლი საბჭო და ხელს აწერს პრეზიდენტი. მეექვსე, ეცბ-ის ინსტრუქცია, რომელსაც ამტკიცებს აღმასრულებელი საბჭო და საბჭოს სახელით ხელს აწერს პრეზიდენტი ან საბჭო ორი წევრი (ECB, 2012, pp. 38-39; Scheller, 2006, pp. 63-64, 68-73).

წყარო

პირადი ხელსაწყოები
სახელთა სივრცე

ვარიანტები
მოქმედებები
ნავიგაცია
ხელსაწყოები