შავი თევზიყლაპია
(ახალი გვერდი: '''შავი თევზიყლაპია''' (ლათ. Chlidonias nigra Linnaeus, 1758) − ფრინველი [[თოლიასნაირ...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| + | [[ფაილი:Savi tevziylapia.PNG|thumb|200px|შავი თევზიყლაპია]] | ||
'''შავი თევზიყლაპია''' (ლათ. Chlidonias nigra Linnaeus, 1758) − ფრინველი [[თოლიასნაირნი|თოლიასნაირთა]] რიგიდან. | '''შავი თევზიყლაპია''' (ლათ. Chlidonias nigra Linnaeus, 1758) − ფრინველი [[თოლიასნაირნი|თოლიასნაირთა]] რიგიდან. | ||
| + | |||
* კლასი − ფრინველები (AVES) | * კლასი − ფრინველები (AVES) | ||
* რიგი − [[თოლიასნაირნი]] (Lariformes) | * რიგი − [[თოლიასნაირნი]] (Lariformes) | ||
მიმდინარე ცვლილება 01:31, 4 აპრილი 2025 მდგომარეობით
შავი თევზიყლაპია (ლათ. Chlidonias nigra Linnaeus, 1758) − ფრინველი თოლიასნაირთა რიგიდან.
- კლასი − ფრინველები (AVES)
- რიგი − თოლიასნაირნი (Lariformes)
- ოჯახი − თოლიასებრნი (Laridae)
- გვარი − თევზიყლაპია (Chlidonias)
შავი თევზიყლაპია თოლიასნაირთა შორის პატარა ზომის ფრინველია, ფრთა 200-225 მმ-ია, ნისკარტი – 24-28 მმ, წონა – 55-80 გ. სქესობრივი დიმორფიზმი სიდიდესა და შეფერილობაში მკვეთრად არაა გამოხატული. ზრდასრული ფრინველი ზაფხულში ძირითადად მოშავო-ასპიდურია, მაგრამ უფრო ღია, მოცისფროა ზურგზე, კუდსა და ფრთებზე. ფრთების ქვემო მფარავები მკრთალი რუხია, ხოლო კუდქვეშა თეთრი. დედალი ოდნავ უფრო ღია ფერისაა, ვიდრე მამალი. ნისკარტი შავია, ფეხები – მოწითალო-მურა. ზამთრის შეფერილობა განსხვავებულია. შუბლი, თხემის წინა ნაწილი, ლოყები და სხეულის მთელი ქვემო მხარე თეთრია. ჩიჩახვის გვერდებზე რუხი ლაქებია. თხემის უკანა ნაწილსა და კეფაზე მოშავოა; ზურგის მხარე ისეთივეა, როგორიც ზაფხულში, მხოლოდ რამდენადმე უფრო ღია ფერისაა. თვალების წინ და ყურებზე მოშავო ლაქები აქვს.
ცნობილია 2 ქვესახეობა. საქართველოში მოიპოვება ჩვეულებრივი შავი თევზიყლაპია – Ch. n. nigra Linn., 1758.
სარჩევი |
[რედაქტირება] გავრცელება
სახეობის ბუდობის არეალი მოიცავს ევროპის, აზიისა და ჩრდილოეთი ამერიკის ზომიერი სარტყლის დიდ ნაწილს. ევროპასა და აზიაში გავრცელების ჩრდილოეთი საზღვარი ასეთია: დანია, ბალტიის ზღვა, ვოლოგდა, პერმი, სვერდლოვსკი, მინუსინსკის ველები. სამხრეთით – ესპანეთი, საფრანგეთი, ბულგარეთი, შავი ზღვა, ამუ-დარიისა და სირ-დარიის ქვემო დინებანი. ევრაზიის პოპულაციები ზამთრობენ აფრიკაში, ხოლო ამერიკისა – სამხრეთ ამერიკაში. საქართველოში ცნობილია როგორც მოზამთრე ფრინველი.
[რედაქტირება] ბიოტოპი
ბუდობის დროს ბინადრობს ჭაობებში, მდინარეებისა და ტბების სანაპიროებზე – უხვად განვითარებული წყლის მცენარეულობით. მიმოფრენის დროს და ზამთარში მოიპოვება როგორც შიდა წყალსატევებზე, ისე ნაწილობრივ ზღვების სანაპიროებზე.
[რედაქტირება] გამრავლება
ბუდობს კოლონიებად. ბუდეს იკეთებს დამდგარ ან მდორედ გამდინარე წყალსატევებზე, აგრეთვე ჭაობებში. მაისის ბოლოს ან ივნისის დასაწყისში დებს 2-3 კვერცხს. კრუხად მორიგეობით ჯდება ორივე მშობელი. საინკუბაციო პერიოდი 17 დღემდე გრძელდება.
[რედაქტირება] კვება
ძირითად საკვებს შეადგენენ წყლისა და წყლისმახლობელი მწერები. მათ შორის ნემსიყლაპიები, ნაირგვარი ხოჭოები, სიფრიფანაფრთიანები და მრავალი სხვა, რომელთა შორის ბევრი მავნებელია სოფლის მეურნეობისათვის.
[რედაქტირება] მნიშვნელობა
სასარგებლო ფრინველია, რადგან მრავლად ანადგურებს სოფლის მეურნეობის მავნე მწერებს.
