აგამემნონი
| (ერთი მომხმარებლის 2 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | [[ფაილი:Agamemnoni.jpg|thumb|აგამემნონის [[ | + | [[ფაილი:Agamemnoni.jpg|thumb|აგამემნონის [[ნიღაბი]]. საბერძნეთის არქეოლოგიური მუზეუმი.]] |
| − | [[ფაილი:Aegisthus agamemnon sm.jpg |thumb|აგამემნონი. კრატერის ფერწერა (ძვ. წ. 470-460 წ.წ.), ბოსტონი, ხელოვნების მუზეუმი]] | + | [[ფაილი:Aegisthus agamemnon sm.jpg |thumb|აგამემნონი. კრატერის [[ფერწერა]] (ძვ. წ. 470-460 წ.წ.), ბოსტონი, ხელოვნების მუზეუმი]] |
'''აგამემნონი''' – მიკენის მეფე, [[ატრევსი|ატრევსის]] ძე, [[მენელაოსი]]ს ძმა, [[ზევსი]]ს | '''აგამემნონი''' – მიკენის მეფე, [[ატრევსი|ატრევსის]] ძე, [[მენელაოსი]]ს ძმა, [[ზევსი]]ს | ||
მოდგმა [[პელოფსი]]ს შვილიშვილი, [[ტროას ომი]]ს გმირი. | მოდგმა [[პელოფსი]]ს შვილიშვილი, [[ტროას ომი]]ს გმირი. | ||
| − | მიკენის მეფე ატრევსი შეცოდებათა გამო ღმერთებმა დაწყევლეს. როდესაც იგი მოკლა ეგისთოსმა, მიკენში გამეფდა მკვლელის მამა [[თიესტესი]]. მეფისწულებმა, აგამემნონმა | + | მიკენის მეფე ატრევსი შეცოდებათა გამო ღმერთებმა დაწყევლეს. როდესაც იგი მოკლა ეგისთოსმა, მიკენში გამეფდა მკვლელის მამა [[თიესტესი]]. მეფისწულებმა, აგამემნონმა და მენელაოსმა, თავი შეაფარეს სპარტას, სადაც იქორწინეს მეფე ტინდარეოსის ასულებზე: აგამემნონმა – [[კლიტემნესტრა|კლიტემნესტრაზე]], მენელაოსმა - [[ელენე]]ზე. ამ ქორწინების შედეგად აგამემნონს შეეძინა ქალიშვილები: [[იფიგენია]], ქრისოთემისი, [[ელექტრა]] და ვაჟიშვილი - [[ორესტესი]]. თიესტესის გარდაცვალების შემდეგ მიკენის სამეფო სკიპტრის მფლობელი გახდა აგამემნონი (არსებობს სხვა ვერსიაც: აგამემნონმა მენელაოსის დახმარებით გააძევა მიკენიდან თიესტესი და თავად გამეფდა). როდესაც ტროელმა [[პარისი|პარისმა]] მოიტაცა ელენე, მენელაოსმა დასახმარებლად მიმართა ძმას. აგამემნონი, აღმატებულად ძლევამოსილი და გამორჩეული ბერძენ მეფეთა შორის, სათავეში ჩაუდგა ტროელთა წინააღმდეგ ამხედრებულ [[აქაველები|აქაველებს]] (ბერძნებს). ქარებმა შეაყოვნეს ბერძენთა ხომალდები ავლისში. |
| − | და მენელაოსმა, თავი შეაფარეს სპარტას, სადაც იქორწინეს მეფე ტინდარეოსის ასულებზე: აგამემნონმა – [[კლიტემნესტრა|კლიტემნესტრაზე]], მენელაოსმა - [[ელენე]]ზე. ამ ქორწინების შედეგად აგამემნონს შეეძინა ქალიშვილები: [[იფიგენია]], ქრისოთემისი, [[ელექტრა]] და ვაჟიშვილი - [[ორესტესი]]. თიესტესის გარდაცვალების შემდეგ მიკენის სამეფო სკიპტრის მფლობელი გახდა აგამემნონი (არსებობს სხვა ვერსიაც: აგამემნონმა მენელაოსის დახმარებით გააძევა მიკენიდან თიესტესი და თავად გამეფდა). როდესაც ტროელმა [[პარისი|პარისმა]] მოიტაცა | + | |
| − | ელენე, მენელაოსმა დასახმარებლად მიმართა ძმას. აგამემნონი, აღმატებულად ძლევამოსილი და გამორჩეული ბერძენ მეფეთა შორის, სათავეში ჩაუდგა ტროელთა | + | |
| − | წინააღმდეგ ამხედრებულ [[აქაველები|აქაველებს]] (ბერძნებს). ქარებმა შეაყოვნეს ბერძენთა ხომალდები ავლისში. | + | |
[[ფაილი:Briseis plate painting.jpg|thumb|left|ბრისეისი. თეფშის ფერწერა (ძვ. წ. 485-480 წ.წ.) პარიზი, ლუვრი.]] | [[ფაილი:Briseis plate painting.jpg|thumb|left|ბრისეისი. თეფშის ფერწერა (ძვ. წ. 485-480 წ.წ.) პარიზი, ლუვრი.]] | ||
| − | ეს იმიტომ მოხდა, რომ ლაშქრობის დაწყების წინ აგამემნონმა მოკლა ქალღმერთ [[არტემისი|არტემისის]] წმინდა [[ირემი]]. ღვთაება მსხვერპლად ითხოვდა აგამემნონის ასულს, | + | ეს იმიტომ მოხდა, რომ ლაშქრობის დაწყების წინ აგამემნონმა მოკლა ქალღმერთ [[არტემისი|არტემისის]] წმინდა [[ირემი]]. ღვთაება მსხვერპლად ითხოვდა აგამემნონის ასულს, იფიგენიას. ძლევამოსილი მეფე დამორჩილდა ქალღმერთის სურვილს. თუმცა, არტემისს საბოლოოდ არ გაუწირავს იფიგენია. სამსხვერპლო კოცონზე მის მაგივრად გაჩნდა ირემი. ხოლო იფიგენია სიცოცხლის ბოლომდე არტემისის ტაძრის [[ქურუმი]] იყო. |
| − | იფიგენიას. ძლევამოსილი მეფე დამორჩილდა ქალღმერთის სურვილს. თუმცა, არტემისს საბოლოოდ არ გაუწირავს იფიგენია. სამსხვერპლო კოცონზე მის მაგივრად გაჩნდა ირემი. ხოლო იფიგენია სიცოცხლის ბოლომდე არტემისის ტაძრის [[ქურუმი]] იყო. | + | |
აგამემნონი ჰომეროსის "ილიადას" მთავარი პერსონაჟია. [[აქილევსი|აქილევსის]] რისხვა, რომელზეც აგებულია მთელი პოემა, მისმა საქციელმა განაპირობა: [[ტროა]]ს დარბევისას | აგამემნონი ჰომეროსის "ილიადას" მთავარი პერსონაჟია. [[აქილევსი|აქილევსის]] რისხვა, რომელზეც აგებულია მთელი პოემა, მისმა საქციელმა განაპირობა: [[ტროა]]ს დარბევისას | ||
| ხაზი 18: | ხაზი 14: | ||
ქალი ბრისეისი. სახელოვანი გმირი განრისხდა და [[ბრძოლის ველი]] მიატოვა, რასაც კინაღამ ემსხვერპლა ბერძენთა [[ლაშქარი]]. | ქალი ბრისეისი. სახელოვანი გმირი განრისხდა და [[ბრძოლის ველი]] მიატოვა, რასაც კინაღამ ემსხვერპლა ბერძენთა [[ლაშქარი]]. | ||
| − | [[ტროა]]ს დაცემის შემდეგ აგამემნონს ნადავლად ერგო ტროას მეფის ქალიშვილი [[კასანდრა]] (მითოსის ზოგი ვერსიის მიხედვით, აგამემნონმა იქორწინა კასანდრაზე და მისგან | + | [[ტროა]]ს დაცემის შემდეგ აგამემნონს ნადავლად ერგო ტროას მეფის ქალიშვილი [[კასანდრა]] (მითოსის ზოგი ვერსიის მიხედვით, აგამემნონმა იქორწინა კასანდრაზე და მისგან ვაჟებიც შეეძინა). სამშობლოში დაბრუნებული მეფე ვერაგულად მოკლეს დედოფალმა [[კლიტემნესტრა]]მ და მისმა საყვარელმა ეგისთოსმა ([[ატრევსი|ატრევსის]] მკვლელმა). ამ საზარელი მკვლელობისათვის შურს იძიებენ შვილები - ელექტრა და ორესტესი. |
| − | ვაჟებიც შეეძინა). სამშობლოში დაბრუნებული მეფე ვერაგულად მოკლეს დედოფალმა [[კლიტემნესტრა]]მ და მისმა საყვარელმა ეგისთოსმა ([[ატრევსი|ატრევსის]] მკვლელმა). ამ საზარელი მკვლელობისათვის შურს იძიებენ შვილები - ელექტრა და ორესტესი. | + | |
| − | ხელოვნებაში აგამემნონს [[ზევსი|ზევსის]] მსგავსად გამოსახავდნენ, მშვიდსა და დიდებულს, სკიპტრით ხელში. მისი ტრაგიკული ბედით დიდად დაინტერესდნენ პოეტები. აგამემნონის | + | ხელოვნებაში აგამემნონს [[ზევსი|ზევსის]] მსგავსად გამოსახავდნენ, მშვიდსა და დიდებულს, სკიპტრით ხელში. მისი ტრაგიკული ბედით დიდად დაინტერესდნენ პოეტები. აგამემნონის მითოსზე შექმნილ ნაწარმოებთა შორის უმნიშვნელოვანესია: [[ესქილე]]ს "აგამემნონ", ევრიპიდეს "იფიგენია ავლისში", რასინის "იფიგენია", ალფიერის "აგამემნონი" და სხვა. |
| − | მითოსზე შექმნილ ნაწარმოებთა შორის უმნიშვნელოვანესია: [[ესქილე]]ს "აგამემნონ", ევრიპიდეს "იფიგენია ავლისში", რასინის "იფიგენია", ალფიერის "აგამემნონი" და სხვა. | + | |
მიმდინარე ცვლილება 14:49, 28 აპრილი 2023 მდგომარეობით
აგამემნონი – მიკენის მეფე, ატრევსის ძე, მენელაოსის ძმა, ზევსის მოდგმა პელოფსის შვილიშვილი, ტროას ომის გმირი.
მიკენის მეფე ატრევსი შეცოდებათა გამო ღმერთებმა დაწყევლეს. როდესაც იგი მოკლა ეგისთოსმა, მიკენში გამეფდა მკვლელის მამა თიესტესი. მეფისწულებმა, აგამემნონმა და მენელაოსმა, თავი შეაფარეს სპარტას, სადაც იქორწინეს მეფე ტინდარეოსის ასულებზე: აგამემნონმა – კლიტემნესტრაზე, მენელაოსმა - ელენეზე. ამ ქორწინების შედეგად აგამემნონს შეეძინა ქალიშვილები: იფიგენია, ქრისოთემისი, ელექტრა და ვაჟიშვილი - ორესტესი. თიესტესის გარდაცვალების შემდეგ მიკენის სამეფო სკიპტრის მფლობელი გახდა აგამემნონი (არსებობს სხვა ვერსიაც: აგამემნონმა მენელაოსის დახმარებით გააძევა მიკენიდან თიესტესი და თავად გამეფდა). როდესაც ტროელმა პარისმა მოიტაცა ელენე, მენელაოსმა დასახმარებლად მიმართა ძმას. აგამემნონი, აღმატებულად ძლევამოსილი და გამორჩეული ბერძენ მეფეთა შორის, სათავეში ჩაუდგა ტროელთა წინააღმდეგ ამხედრებულ აქაველებს (ბერძნებს). ქარებმა შეაყოვნეს ბერძენთა ხომალდები ავლისში.
ეს იმიტომ მოხდა, რომ ლაშქრობის დაწყების წინ აგამემნონმა მოკლა ქალღმერთ არტემისის წმინდა ირემი. ღვთაება მსხვერპლად ითხოვდა აგამემნონის ასულს, იფიგენიას. ძლევამოსილი მეფე დამორჩილდა ქალღმერთის სურვილს. თუმცა, არტემისს საბოლოოდ არ გაუწირავს იფიგენია. სამსხვერპლო კოცონზე მის მაგივრად გაჩნდა ირემი. ხოლო იფიგენია სიცოცხლის ბოლომდე არტემისის ტაძრის ქურუმი იყო.
აგამემნონი ჰომეროსის "ილიადას" მთავარი პერსონაჟია. აქილევსის რისხვა, რომელზეც აგებულია მთელი პოემა, მისმა საქციელმა განაპირობა: ტროას დარბევისას აგამემნონმა ტყვედ ჩაიგდო აპოლონის ქურუმის ასული ქრისეისი. მამამ სცადა საკუთარი ქალიშვილის დაბრუნება დიდძალი გამოსასყიდის ფასად, მაგრამ აგამემნონმა უარით გაისტუმრა ხანდაზმული ქურუმი, რომელმაც ვედრებით მიმართა აპოლონს, დაესაჯა შეურაცხმყოფელი. ღვთაებამ ბერძნებს შავი ჭირი მოუვლინა. ლაშქარი რომ გადაერჩინა, აგამემნონმა დათმო ქრისეისი. იგი ვარაუდობდა, რომ ამ დათმობით მეომართა პატივისცემას დაკარგავდა და თავისი ძალმოსილების განსამტკიცებლად აქილევსს მოსტაცა მხევალი ქალი ბრისეისი. სახელოვანი გმირი განრისხდა და ბრძოლის ველი მიატოვა, რასაც კინაღამ ემსხვერპლა ბერძენთა ლაშქარი.
ტროას დაცემის შემდეგ აგამემნონს ნადავლად ერგო ტროას მეფის ქალიშვილი კასანდრა (მითოსის ზოგი ვერსიის მიხედვით, აგამემნონმა იქორწინა კასანდრაზე და მისგან ვაჟებიც შეეძინა). სამშობლოში დაბრუნებული მეფე ვერაგულად მოკლეს დედოფალმა კლიტემნესტრამ და მისმა საყვარელმა ეგისთოსმა (ატრევსის მკვლელმა). ამ საზარელი მკვლელობისათვის შურს იძიებენ შვილები - ელექტრა და ორესტესი.
ხელოვნებაში აგამემნონს ზევსის მსგავსად გამოსახავდნენ, მშვიდსა და დიდებულს, სკიპტრით ხელში. მისი ტრაგიკული ბედით დიდად დაინტერესდნენ პოეტები. აგამემნონის მითოსზე შექმნილ ნაწარმოებთა შორის უმნიშვნელოვანესია: ესქილეს "აგამემნონ", ევრიპიდეს "იფიგენია ავლისში", რასინის "იფიგენია", ალფიერის "აგამემნონი" და სხვა.
