მასტაბა
მასტაბა – (არაბ. مصطبة, სიტყვასიტყვით ქვის მერხი), ძველი ეგვიპტის დიდგვაროვანთა სამარხის სახელწოდება ძველი სამეფოს ხანაში.
ტერმინი მასტაბა მომდინარეობს არაბული სიტყვიდან مصطبة რაც სიტყვასიტყვით „ტალახის მერხს” ნიშნავს. როდესაც მასტაბას შორი მანძილიდან ვუყურებთ ის მართლაც სკამს მოგვაგონებს.
სიკვდილის შემდგომი ცხოვრება ძველი ეგვიპტური რელიგიის მნიშვნელოვანი ნაწილი იყო, რაც აისახა მათ არქიტექტურაშიც. ძველ ეგვიპტელებს სჯეროდათ, რომ სული განაგრძობდა არსებობას თუკი მიცვალებულის სხეული დაცული იქნებოდა გახრწნისა და ძარცვისაგან. ამიტომ ძველმა ეგვიპტელებმა შეიმუშავეს სულ უფრო რთული და ეფექტური მეთოდები გარდაცვლილთა სხეულების დაცვისათვის. ეგვიპტელთა პირველი სამარხებს წარმოადგენდა მასტაბა, რომელიც შენდებოდა ნილოსის გასწვრივ ნიადაგისგან დამზადებული თიხის აგურისგან.
მასტაბა ორი ნაწილისგან შედგება - მიწისზედა და მიწისქვეშა. მიწისქვეშა ნაწილი წარმოადგენდა სამარხს სადაც იწვა მუმია, მიწის ზევით კი იყო სერდაბი - სამლოცველო გარდაცვლილის ქანდაკებით.
სერდაბის კედლებზე განთავსებული იყო პატარა ღიობები, რომლებიც საშუალებითაც მიცვალებულს საშუალება ეძლეოდა დაეტოვებინა და ისევ დაბრუნებოდა სხეულს (წარმოდგენილს ქანდაკებით); ძველ ეგვიპტელების აზრით თუ მიცვალებული არ დაუბრუნდებოდა თავის სხეულს, მაშინ ის მოკვდებოდა. სერდაბის კედლის ღიობები გამიზნული იყო იმისთვის, რომ საკმევლის არომატსა და რიტუალურ შელოცვებს ქანდაკებამდე მიეღწია.
