აგამემნონი
| ხაზი 3: | ხაზი 3: | ||
[[ფაილი:Briseis plate painting.jpg|thumb|ბრისეისი. თეფშის ფერწერა (ძვ. წ. 485-480 წ.წ.) პარიზი, ლუვრი.]] | [[ფაილი:Briseis plate painting.jpg|thumb|ბრისეისი. თეფშის ფერწერა (ძვ. წ. 485-480 წ.წ.) პარიზი, ლუვრი.]] | ||
'''აგამემნონი''' – [[მიკენი]]ს მეფე, [[ატრევსი]]ს ძე, [[მენელაოსი]]ს ძმა, [[ზევსი]]ს | '''აგამემნონი''' – [[მიკენი]]ს მეფე, [[ატრევსი]]ს ძე, [[მენელაოსი]]ს ძმა, [[ზევსი]]ს | ||
| − | მოდგმა [[პელოფსი]]ს შვილიშვილი, ტროას | + | მოდგმა [[პელოფსი]]ს შვილიშვილი, [[ტროას ომი]]ს გმირი. |
მიკენის მეფე ატრევსი შეცოდებათა გამო ღმერთებმა დაწყევლეს. როდესაც იგი მოკლა ეგისთოსმა, მიკენში | მიკენის მეფე ატრევსი შეცოდებათა გამო ღმერთებმა დაწყევლეს. როდესაც იგი მოკლა ეგისთოსმა, მიკენში | ||
| ხაზი 9: | ხაზი 9: | ||
მეფისწულებმა, აგამემნონმა | მეფისწულებმა, აგამემნონმა | ||
და მენელაოსმა, თავი შეაფარეს სპარტას, სადაც იქორწინეს მეფე | და მენელაოსმა, თავი შეაფარეს სპარტას, სადაც იქორწინეს მეფე | ||
| − | ტინდარეოსის ასულებზე: აგამემნონმა – კლიტემნესტრაზე, | + | ტინდარეოსის ასულებზე: აგამემნონმა – [[კლიტემნესტრა|კლიტემნესტრაზე]], |
მენელაოსმა | მენელაოსმა | ||
- [[ელენე]]ზე. ამ ქორწინების შედეგად | - [[ელენე]]ზე. ამ ქორწინების შედეგად | ||
| ხაზი 15: | ხაზი 15: | ||
ქალიშვილები: [[იფიგენია]], [[ქრისოთემისი]], | ქალიშვილები: [[იფიგენია]], [[ქრისოთემისი]], | ||
[[ელექტრა]] და ვაჟიშვილი - [[ორესტესი]]. თიესტესის | [[ელექტრა]] და ვაჟიშვილი - [[ორესტესი]]. თიესტესის | ||
| − | გარდაცვალების შემდეგ მიკენის სამეფო სკიპტრის მფლობელი გახდა აგამემნონი(არსებობს სხვა ვერსიაც: | + | გარდაცვალების შემდეგ მიკენის სამეფო სკიპტრის მფლობელი გახდა აგამემნონი (არსებობს სხვა ვერსიაც: |
აგამემნონმა მენელაოსის დახმარებით გააძევა მიკენიდან | აგამემნონმა მენელაოსის დახმარებით გააძევა მიკენიდან | ||
თიესტესი | თიესტესი | ||
| ხაზი 27: | ხაზი 27: | ||
მეფეთა შორის, | მეფეთა შორის, | ||
სათავეში ჩაუდგა ტროელთა | სათავეში ჩაუდგა ტროელთა | ||
| − | წინააღმდეგ ამხედრებულ [[აქაველებს]] (ბერძნებს). | + | წინააღმდეგ ამხედრებულ [[აქაველები|აქაველებს]] (ბერძნებს). ქარებმა |
შეაყოვნეს ბერძენთა | შეაყოვნეს ბერძენთა | ||
ხომალდები ავლისში. | ხომალდები ავლისში. | ||
| ხაზი 33: | ხაზი 33: | ||
ეს იმიტომ მოხდა, რომ ლაშქრობის დაწყების წინ აგამემნონმა | ეს იმიტომ მოხდა, რომ ლაშქრობის დაწყების წინ აგამემნონმა | ||
მოკლა ქალღმერთ | მოკლა ქალღმერთ | ||
| − | არტემისის წმინდა ირემი. ღვთაება მსხვერპლად | + | [[არტემისი|არტემისის]] წმინდა ირემი. ღვთაება მსხვერპლად |
ითხოვდა აგამემნონის ასულს, | ითხოვდა აგამემნონის ასულს, | ||
იფიგენიას. ძლევამოსილი | იფიგენიას. ძლევამოსილი | ||
| ხაზი 39: | ხაზი 39: | ||
სურვილს. თუმცა, არტემისს საბოლოოდ | სურვილს. თუმცა, არტემისს საბოლოოდ | ||
არ გაუწირავს იფიგენია. სამსხვერპლო | არ გაუწირავს იფიგენია. სამსხვერპლო | ||
| − | კოცონზე | + | კოცონზე მის მაგივრად გაჩნდა ირემი. ხოლო იფიგენია სიცოცხლის ბოლომდე |
| − | მის | + | არტემისის ტაძრის ქურუმი იყო. |
| − | მაგივრად | + | |
| − | გაჩნდა ირემი. ხოლო იფიგენია სიცოცხლის ბოლომდე | + | |
| − | არტემისის | + | |
| − | ტაძრის ქურუმი იყო. | + | |
აგამემნონი ჰომეროსის [["ილიადას"]] მთავარი | აგამემნონი ჰომეროსის [["ილიადას"]] მთავარი | ||
პერსონაჟია. [[აქილევსის]] | პერსონაჟია. [[აქილევსის]] | ||
რისხვა, რომელზეც აგებულია მთელი პოემა, მისმა საქციელმა | რისხვა, რომელზეც აგებულია მთელი პოემა, მისმა საქციელმა | ||
| − | განაპირობა: | + | განაპირობა: [[ტროა]]ს დარბევისას |
აგამემნონმა | აგამემნონმა | ||
ტყვედ ჩაიგდო | ტყვედ ჩაიგდო | ||
| − | [[ | + | [[აპოლონი]]ს |
ქურუმის ასული [[ქრისეისი]]. მამამ სცადა საკუთარი | ქურუმის ასული [[ქრისეისი]]. მამამ სცადა საკუთარი | ||
| − | ქალიშვილის | + | ქალიშვილის დაბრუნება დიდძალი გამოსასყიდის ფასად, |
| − | დაბრუნება დიდძალი გამოსასყიდის ფასად, | + | |
მაგრამ აგამემნონმა | მაგრამ აგამემნონმა | ||
უარით გაისტუმრა | უარით გაისტუმრა | ||
| − | ხანდაზმული ქურუმი, | + | ხანდაზმული [[ქურუმები|ქურუმი]], |
რომელმაც ვედრებით მიმართა აპოლონს, დაესაჯა შეურაცხმყოფელი. | რომელმაც ვედრებით მიმართა აპოლონს, დაესაჯა შეურაცხმყოფელი. | ||
ღვთაებამ ბერძნებს შავი ჭირი | ღვთაებამ ბერძნებს შავი ჭირი | ||
| − | მოუვლინა. ლაშქარი | + | მოუვლინა. ლაშქარი რომ გადაერჩინა, აგამემნონმა |
| − | რომ გადაერჩინა, აგამემნონმა | + | დათმო [[ქრისესი|ქრისეისი]]. იგი ვარაუდობდა, რომ ამ დათმობით მეომართა პატივისცემას დაკარგავდა და |
| − | დათმო ქრისეისი. იგი ვარაუდობდა, | + | თავისი ძალმოსილების განსამტკიცებლად აქილევსს მოსტაცა მხევალი |
| − | რომ ამ დათმობით მეომართა პატივისცემას დაკარგავდა და | + | |
| − | თავისი ძალმოსილების განსამტკიცებლად აქილევსს მოსტაცა | + | |
| − | მხევალი | + | |
ქალი ბრისეისი. სახელოვანი | ქალი ბრისეისი. სახელოვანი | ||
| − | გმირი განრისხდა და | + | გმირი განრისხდა და ბრძოლის |
| − | ბრძოლის | + | ველი მიატოვა, რასაც კინაღამ ემსხვერპლა ბერძენთა |
| − | ველი მიატოვა, რასაც | + | ლაშქარი. |
| − | კინაღამ ემსხვერპლა ბერძენთა | + | |
| − | ლაშქარი | + | |
ტროას დაცემის შემდეგ აგამემნონს ნადავლად | ტროას დაცემის შემდეგ აგამემნონს ნადავლად | ||
| − | ერგო ტროას | + | ერგო ტროას მეფის ქალიშვილი [[კასანდრა]] |
| − | მეფის ქალიშვილი [[კასანდრა]] | + | |
(მითოსის ზოგი ვერსიის მიხედვით, | (მითოსის ზოგი ვერსიის მიხედვით, | ||
აგამემნონმა იქორწინა კასანდრაზე და მისგან | აგამემნონმა იქორწინა კასანდრაზე და მისგან | ||
| ხაზი 83: | ხაზი 72: | ||
დაბრუნებული | დაბრუნებული | ||
მეფე ვერაგულად მოკლეს | მეფე ვერაგულად მოკლეს | ||
| − | დედოფალმა [[ | + | დედოფალმა [[კლიტემნესტრა]]მ და მისმა საყვარელმა |
| − | [[ | + | ეგისთოსმა ([[ატრევსი|ატრევსის]] მკვლელმა). ამ საზარელი მკვლელობისათვის |
| − | + | შურს იძიებენ შვილები - ელექტრა და ორესტესი. | |
| − | შურს | + | |
| − | იძიებენ შვილები - ელექტრა და ორესტესი. | + | |
| − | ხელოვნებაში აგამემნონს ზევსის მსგავსად გამოსახავდნენ, | + | ხელოვნებაში აგამემნონს [[ზევსი|ზევსის]] მსგავსად გამოსახავდნენ, |
მშვიდსა და დიდებულს, სკიპტრით ხელში. მისი ტრაგიკული | მშვიდსა და დიდებულს, სკიპტრით ხელში. მისი ტრაგიკული | ||
ბედით დიდად დაინტერესდნენ პოეტები. აგამემნონის | ბედით დიდად დაინტერესდნენ პოეტები. აგამემნონის | ||
| − | მითოსზე | + | მითოსზე შექმნილ ნაწარმოებთა შორის უმნიშვნელოვანესია: [[ესქილე]]ს |
| − | შექმნილ ნაწარმოებთა შორის უმნიშვნელოვანესია: | + | |
"აგამემნონ", | "აგამემნონ", | ||
ევრიპიდეს "იფიგენია ავლისში", რასინის "იფიგენია", | ევრიპიდეს "იფიგენია ავლისში", რასინის "იფიგენია", | ||
15:25, 22 ნოემბერი 2016-ის ვერსია
აგამემნონი – მიკენის მეფე, ატრევსის ძე, მენელაოსის ძმა, ზევსის მოდგმა პელოფსის შვილიშვილი, ტროას ომის გმირი.
მიკენის მეფე ატრევსი შეცოდებათა გამო ღმერთებმა დაწყევლეს. როდესაც იგი მოკლა ეგისთოსმა, მიკენში გამეფდა მკვლელის მამა თიესტესი. მეფისწულებმა, აგამემნონმა და მენელაოსმა, თავი შეაფარეს სპარტას, სადაც იქორწინეს მეფე ტინდარეოსის ასულებზე: აგამემნონმა – კლიტემნესტრაზე, მენელაოსმა - ელენეზე. ამ ქორწინების შედეგად აგამემნონს შეეძინა ქალიშვილები: იფიგენია, ქრისოთემისი, ელექტრა და ვაჟიშვილი - ორესტესი. თიესტესის გარდაცვალების შემდეგ მიკენის სამეფო სკიპტრის მფლობელი გახდა აგამემნონი (არსებობს სხვა ვერსიაც: აგამემნონმა მენელაოსის დახმარებით გააძევა მიკენიდან თიესტესი და თავად გამეფდა). როდესაც ტროელმა პარისმა მოიტაცა ელენე, მენელაოსმა დასახმარებლად მიმართა ძმას. აგამემნონი, აღმატებულად ძლევამოსილი და გამორჩეული ბერძენ მეფეთა შორის, სათავეში ჩაუდგა ტროელთა წინააღმდეგ ამხედრებულ აქაველებს (ბერძნებს). ქარებმა შეაყოვნეს ბერძენთა ხომალდები ავლისში.
ეს იმიტომ მოხდა, რომ ლაშქრობის დაწყების წინ აგამემნონმა მოკლა ქალღმერთ არტემისის წმინდა ირემი. ღვთაება მსხვერპლად ითხოვდა აგამემნონის ასულს, იფიგენიას. ძლევამოსილი მეფე დამორჩილდა ქალღმერთის სურვილს. თუმცა, არტემისს საბოლოოდ არ გაუწირავს იფიგენია. სამსხვერპლო კოცონზე მის მაგივრად გაჩნდა ირემი. ხოლო იფიგენია სიცოცხლის ბოლომდე არტემისის ტაძრის ქურუმი იყო.
აგამემნონი ჰომეროსის "ილიადას" მთავარი პერსონაჟია. აქილევსის რისხვა, რომელზეც აგებულია მთელი პოემა, მისმა საქციელმა განაპირობა: ტროას დარბევისას აგამემნონმა ტყვედ ჩაიგდო აპოლონის ქურუმის ასული ქრისეისი. მამამ სცადა საკუთარი ქალიშვილის დაბრუნება დიდძალი გამოსასყიდის ფასად, მაგრამ აგამემნონმა უარით გაისტუმრა ხანდაზმული ქურუმი, რომელმაც ვედრებით მიმართა აპოლონს, დაესაჯა შეურაცხმყოფელი. ღვთაებამ ბერძნებს შავი ჭირი მოუვლინა. ლაშქარი რომ გადაერჩინა, აგამემნონმა დათმო ქრისეისი. იგი ვარაუდობდა, რომ ამ დათმობით მეომართა პატივისცემას დაკარგავდა და თავისი ძალმოსილების განსამტკიცებლად აქილევსს მოსტაცა მხევალი ქალი ბრისეისი. სახელოვანი გმირი განრისხდა და ბრძოლის ველი მიატოვა, რასაც კინაღამ ემსხვერპლა ბერძენთა ლაშქარი.
ტროას დაცემის შემდეგ აგამემნონს ნადავლად ერგო ტროას მეფის ქალიშვილი კასანდრა (მითოსის ზოგი ვერსიის მიხედვით, აგამემნონმა იქორწინა კასანდრაზე და მისგან ვაჟებიც შეეძინა). სამშობლოში დაბრუნებული მეფე ვერაგულად მოკლეს დედოფალმა კლიტემნესტრამ და მისმა საყვარელმა ეგისთოსმა (ატრევსის მკვლელმა). ამ საზარელი მკვლელობისათვის შურს იძიებენ შვილები - ელექტრა და ორესტესი.
ხელოვნებაში აგამემნონს ზევსის მსგავსად გამოსახავდნენ, მშვიდსა და დიდებულს, სკიპტრით ხელში. მისი ტრაგიკული ბედით დიდად დაინტერესდნენ პოეტები. აგამემნონის მითოსზე შექმნილ ნაწარმოებთა შორის უმნიშვნელოვანესია: ესქილეს "აგამემნონ", ევრიპიდეს "იფიგენია ავლისში", რასინის "იფიგენია", ალფიერის "აგამემნონი" და სხვა.
