აშლილობა განვითარებული ფსიქოაქტიურ ნივთიერებათა მოხმარების შედეგად
აშლილობა განვითარებული ფსიქოაქტიურ ნივთიერებათა მოხმარების შედეგად - (disorders, psychoactive substance) – ძირეული ცნება, რომელიც გამოიყენება ფსიქოაქტიურ ნივთიერებათა მოხმარებასთან დაკავშირებული ფსიქიკური თუ ფიზიკური ქცევის კლინიკური მდგომარეობების აღსანიშნავად. ალკოჰოლის ან სხვა ფსიქოაქტიურ ნივთიერებათა მოხმარების შედეგად განვითარებულ მდგომარეობათა ჯგუფი.
დსკ მე-10 საერთაშორისო გადასინჯვაში F10-F19 გამოყენებული ტერმინი „ფსიქოაქტიურ ნივთიერებათა მოხმარების შედეგად განვითარებული ფსიქიკური და ქცევითი აშლილობები“ მოიცავს სხვადასხვა სიმძიმისა და კლინიკური გამოვლინების მოშლილობათა ფართო სპექტრს, რომელიც ყოველთვის დაკავშირებულია სამედიცინო ან არასამედიცინო მიზნით ერთი ან რამდენიმე ფსიქოაქტიური ნივთიერების გამოყენებასთან. ამ ნივთიერებების ჩამონათვალში შედის:
- ალკოჰოლი;
- ოპიოიდი;
- კანაბიოიდები;
- სედატიური ან საძილე საშუალებები;
- კოკაინი, სხვა სტიმულატორები (კოფეინის ჩათვლით);
- ჰალუცინოგენები;
- თამბაქო ;
- აქროლადი გამხსნელები.
კლინიკური მდგომარეობა, რომელიც შეიძლება ზოგჯერ განვითარდეს ნებისმიერი სახის ფსიქოაქტიური ნივთიერების მოხმარების დროს, მოიცავს:
- მწვავე ინტოქსიკაციას(F1x0)
- მავნე შედეგით მოხმარებას (F1x1),
- დამოკიდებულების სინდრომს(F1x2),
- აღკვეთის სინდრომს(F1x3),
- აღკვეთის მდგომარეობას დელირიუმით(F1x4),
- ფსიქოზურ აშლილობას ჩამორჩენილობის საწყისით,(F1x5),
- ამნეზიურ სინდრომს(F1x6)..
იმ ნივთიერებათა მავნედ გამოყენება, რომლებიც არ იწვევენ დამოკიდებულების განვითარებას (მაგალითად, საფაღარათო საშუალებები სტეროიდები), შედის დსკ მე-10 საერთაშორისო გადასინჯვაში F55 კატეგორიაში – „ქცევით“ სინდრომები, დაკავშირებული ფიზიოლოგიურ დარღვევებთან და ფიზიკურ ფაქტორებთან“.
იხილე აგრეთვე
- პრობლემა, დაკავშირებული ალკოჰოლთან;
- პრობლემა, დაკავშირებული ფსიქოაქტიურ/სამკურნალწამლო ნივთიერებებთან.
