ლიბანის ნაძვი
(→წყარო) |
(→წყარო) |
||
| (ერთი მომხმარებლის 7 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 2: | ხაზი 2: | ||
წიწვები მწვანედან რუხ-მოცისფრო-მომწვანომდე ფერისაა. ახასიათებს მათი კონა, რომელიც 30-40 წიწვს მოიცავს. მათი სიგრძეა 3,5 სმ. ისინი ხეზე რჩებიან ორი წლის განმავლობაში. ორ წელიწადში ერთხელ მსხმოიარობს. მსხმოიარობას იწყებს 25-30 წლის ასაკიდან. გირჩები ცილინდრისებური ფორმისაა, ფერით ღია ყავისფერია. | წიწვები მწვანედან რუხ-მოცისფრო-მომწვანომდე ფერისაა. ახასიათებს მათი კონა, რომელიც 30-40 წიწვს მოიცავს. მათი სიგრძეა 3,5 სმ. ისინი ხეზე რჩებიან ორი წლის განმავლობაში. ორ წელიწადში ერთხელ მსხმოიარობს. მსხმოიარობას იწყებს 25-30 წლის ასაკიდან. გირჩები ცილინდრისებური ფორმისაა, ფერით ღია ყავისფერია. | ||
| + | |||
| + | ულპოლველობის გამო ამ ხეს ხმარობენ გემების ასაგებად. მისგანვე იხდება მოყვითალო და კეთილ-სურნელოვანი ზეთი, რომელიც გამოიყენება შინაური ცხოველების იარების და ჭრილობების საწამლებლად. კედარის ხისგან მზადდება აგრეთვე კეთილ-სურნელის საბოლებელი წამალი, რომელსაც ხმარობენ სახლებში საამო სურნელის დასაყენებლად და სხვ. | ||
| + | |||
| + | ეს კეთილ-სურნელოვანი ხე დღესაც ხარობს [[ლიბანი (ქედი)|ლიბანის მთის]] აღმოსავლეთით, ტავრაზე (პატარა მთა მცირე [[აზია|აზიაში]]), ატლასის მთაზე (ჩრდ. დას. [[აფრიკა]]). ასევე მას საგანგებოდ აშენებენ სხვადასხვა ქვეყნების ბოტანიკურ ბაღებში. | ||
| + | |||
[[ფაილი:Libanis naZvi2.jpg|thumb|მარცხნივ|250პქ|კედარი]] | [[ფაილი:Libanis naZvi2.jpg|thumb|მარცხნივ|250პქ|კედარი]] | ||
====ლიბანის ნაძვი – ბიბლიური მცენარე==== | ====ლიბანის ნაძვი – ბიბლიური მცენარე==== | ||
| − | ლიბანის კედარი ძველი და [[ახალი აღთქმა|ახალი აღთქმის]] ქრთულად თარგმნილ წიგნებში ტრადცულად ყველგან ლიბანის ნაძვად მოიხსენიება. ხმელთშუა ზღვის აუზის ამ ულამაზესმა მცენარემ როგორც ებრაელი, ასევე ქართველი ხალხისაგან სამართლიანად დამსახურა განსაკუთრებული თაყვანისცემა. ჩვენი ხალხების ცნობიერება ლიბანის ნაძვს ოდითგანვე სილამაზისა და მშვენიერების მხატვრულ სახედ აღითქვამს. მხატვრული სიტყვის ოსტატებმა კი იგი პოეტური შთგონების წყროდ აქციეს. ამ ხისადმი სრულიად გამორჩეულ დამოკიდებულებას გვაუწყებს ებრაელი ხალხის ისტორია. | + | ლიბანის კედარი ძველი და [[ახალი აღთქმა|ახალი აღთქმის]] ქრთულად თარგმნილ წიგნებში ტრადცულად ყველგან ლიბანის ნაძვად მოიხსენიება. ხმელთშუა ზღვის აუზის ამ ულამაზესმა მცენარემ როგორც ებრაელი, ასევე ქართველი ხალხისაგან სამართლიანად დამსახურა განსაკუთრებული თაყვანისცემა. ჩვენი ხალხების ცნობიერება ლიბანის ნაძვს ოდითგანვე სილამაზისა და მშვენიერების [[მხატვრული სახე|მხატვრულ სახედ]] აღითქვამს. მხატვრული სიტყვის ოსტატებმა კი იგი პოეტური შთგონების წყროდ აქციეს. ამ ხისადმი სრულიად გამორჩეულ დამოკიდებულებას გვაუწყებს ებრაელი ხალხის ისტორია. |
ხალხთა შორის ურთიერთპატივისცემის და მეგობრული ურთიერთობის საუცხოო ნიმუშად შეიძლება მივიჩნიოთ [[ებრაელები|ებრაელთა]] დიდი მეფის მეფსალმუნე [[დავითი|დავითის]] ღირსეული მემკვიდრის [[სოლომონ ბრძენი|სოლომონ მეფის]] მიერ [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] პირველი ტაძრის მშენებლობის დაწყების წინ ტვიროსის მეფის ჰირამისადმი მიწერილი [[ეპისტოლე]], რომელიც შემოგვინახა წმინდა წერილმა, როგორც ნიმუში ორი ქვეყნის ხელისუფალთა ჯანსაღი, მეგობრული ურთიერთდამოკიდებულებისა, ღვთისა და ქვეყნისადმი მათი გულანთებული მსახურებისა: ''„როგორც მამაჩემს დავითს ექცეოდი და ნაძვებს უგზავნიდი მისი საცხოვრებელი სახლის ასაშენებლად, მეც ასე მომექეცი. აჰა, ვაშენებ უფლის ჩემი [[ღმერთი|ღმერთის]] სახლს მისთვის საკურთხებლად, საკმევლის საკმევად, საწირო პურის მუდამჟამს მისართმევად, აღსავლენის აღსავლენად დილა-საღამოობით, შაბათობით ახალმთავრობებისა და ჩვენი უფლის, ღმერთის [[დღესასწაული|დღესასწაულებისათვის]]“.'' (მეორე ნეშტთა 2, 4). | ხალხთა შორის ურთიერთპატივისცემის და მეგობრული ურთიერთობის საუცხოო ნიმუშად შეიძლება მივიჩნიოთ [[ებრაელები|ებრაელთა]] დიდი მეფის მეფსალმუნე [[დავითი|დავითის]] ღირსეული მემკვიდრის [[სოლომონ ბრძენი|სოლომონ მეფის]] მიერ [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] პირველი ტაძრის მშენებლობის დაწყების წინ ტვიროსის მეფის ჰირამისადმი მიწერილი [[ეპისტოლე]], რომელიც შემოგვინახა წმინდა წერილმა, როგორც ნიმუში ორი ქვეყნის ხელისუფალთა ჯანსაღი, მეგობრული ურთიერთდამოკიდებულებისა, ღვთისა და ქვეყნისადმი მათი გულანთებული მსახურებისა: ''„როგორც მამაჩემს დავითს ექცეოდი და ნაძვებს უგზავნიდი მისი საცხოვრებელი სახლის ასაშენებლად, მეც ასე მომექეცი. აჰა, ვაშენებ უფლის ჩემი [[ღმერთი|ღმერთის]] სახლს მისთვის საკურთხებლად, საკმევლის საკმევად, საწირო პურის მუდამჟამს მისართმევად, აღსავლენის აღსავლენად დილა-საღამოობით, შაბათობით ახალმთავრობებისა და ჩვენი უფლის, ღმერთის [[დღესასწაული|დღესასწაულებისათვის]]“.'' (მეორე ნეშტთა 2, 4). | ||
| ხაზი 11: | ხაზი 16: | ||
''„და ღვინო ახარებს გულსა კაცისასა, საცხებელითა მხიარულ ყოფად პირი, და [[პური]] გულსა კაცისასა განამტკიცებს. განძღენ ხენი ველისანი, და ნაძუნი ლიბანისადმი, რომელ დაჰნერგენ“.'' ([[ფსალმუნნი]] 103,15-16) | ''„და ღვინო ახარებს გულსა კაცისასა, საცხებელითა მხიარულ ყოფად პირი, და [[პური]] გულსა კაცისასა განამტკიცებს. განძღენ ხენი ველისანი, და ნაძუნი ლიბანისადმი, რომელ დაჰნერგენ“.'' ([[ფსალმუნნი]] 103,15-16) | ||
| + | ''ვაჲ მე, რამეთუ განმიგრძდა მე მწირობაჲ ჩემი, და დავემკვიდრე მე საყოფელთა თანა კედარისათა.'' (ფსალ.119, 5) | ||
| − | + | სულხან-საბას მიერ „კედარი“ განიმარტება, როგორც „ბნელი საჭმუნავი“, რაც სავსებით შეესიტყვება აღნიშნული [[ფსალმუნი|ფსალმუნის]] პათოსს და გვაფიქრებინებს, რომ ამ შემთხვევაში ალეგორიულ, იგავურ გამოთქმასთან უნდა გვქონდეს საქმე: დავემკვიდრე მე საყოფელთა თანა კედარისათა“ - ე.ი. ბნელი საჭმუნავი შემეყარაო. | |
| − | [[ | + | |
| + | სულიერი გაგებით „კედარი“ ცხოვრების ხის სიმბოლოა. ნიშანდობლივია, რომ სწორედ კედარი იზრდებოდა უფალ იესო ქრისტეს კვართის დაფლვის ადგილას მცხეთაში. წმინდა ნინოს დროს, ტაძრის მშენებლობისას, ეს კედარი მოჭრეს, სვეტად (ბოძად) გამოთალეს და მოინდომეს მისი აღმართვა იმავე ადგილას (უფლის კვართის საფლავთან) ქრისტიანული ტაძრის დედაბოძად, სიმბოლოდ ცხოვრებისა და ცნობადის ხისა. მაგრამ მშენებლებმა მას ძვრაც ვერ უყვეს. მხოლოდ წმიდა ნინოს ლოცვის შემდეგ, ეს სვეტი აღმართეს ანგელოზებმა და დააყენეს სასურველ ადგილას და სწორედ იქ აშენდა პირველი ტაძარი საქართველოში (სვეტიცხოვლის პირველი სახე), რომელსაც ზემოთ მოთხრობილი სასწაულის გამო „სვეტი-ცხოველი“, ანუ თანამედროვე ენით თუ ვიტყვით - „ცოცხალი ბოძი“ ეწოდა. | ||
| + | |||
| + | == წყარო == | ||
| + | * [[ბიბლიური მცენარეები]] | ||
| + | * [[ფსალმუნნის ძველ-ქართულ სიტყვათა, გეოგრაფიულ ადგილთა და ისტორიულ მოვლენათა განმარტებანი]] | ||
[[კატეგორია:ბიბლიური მცენარეები]] | [[კატეგორია:ბიბლიური მცენარეები]] | ||
[[კატეგორია:წიწვოვანი მცენარეები]] | [[კატეგორია:წიწვოვანი მცენარეები]] | ||
[[კატეგორია:ხე მცენარეები]] | [[კატეგორია:ხე მცენარეები]] | ||
[[კატეგორია:მარადმწვანე მცენარეები]] | [[კატეგორია:მარადმწვანე მცენარეები]] | ||
| − | [[კატეგორია: | + | [[კატეგორია:ნაძვი]] |
| + | [[კატეგორია:ფიჭვისებრნი]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 11:19, 20 ივნისი 2023 მდგომარეობით
ლიბანის ნაძვი (კედარი) – (Cedrus libani); ლიბანის კედარი მარადმწვანე წიწვოვანი მცენარეა. ხელსაყრელ პირობებში მისი სიმაღლე 40-50 მ-ს აღწევს, ღეროს დიამეტრი — 2,5 მ-მდე. ახალგაზრდა მცენარის ვარჯი კონუსისებურია. ასაკის მატებასთან ერთად იგი ფართო, შებრტყელებულ, ქოლგისებურ ფორმას იღებს.
წიწვები მწვანედან რუხ-მოცისფრო-მომწვანომდე ფერისაა. ახასიათებს მათი კონა, რომელიც 30-40 წიწვს მოიცავს. მათი სიგრძეა 3,5 სმ. ისინი ხეზე რჩებიან ორი წლის განმავლობაში. ორ წელიწადში ერთხელ მსხმოიარობს. მსხმოიარობას იწყებს 25-30 წლის ასაკიდან. გირჩები ცილინდრისებური ფორმისაა, ფერით ღია ყავისფერია.
ულპოლველობის გამო ამ ხეს ხმარობენ გემების ასაგებად. მისგანვე იხდება მოყვითალო და კეთილ-სურნელოვანი ზეთი, რომელიც გამოიყენება შინაური ცხოველების იარების და ჭრილობების საწამლებლად. კედარის ხისგან მზადდება აგრეთვე კეთილ-სურნელის საბოლებელი წამალი, რომელსაც ხმარობენ სახლებში საამო სურნელის დასაყენებლად და სხვ.
ეს კეთილ-სურნელოვანი ხე დღესაც ხარობს ლიბანის მთის აღმოსავლეთით, ტავრაზე (პატარა მთა მცირე აზიაში), ატლასის მთაზე (ჩრდ. დას. აფრიკა). ასევე მას საგანგებოდ აშენებენ სხვადასხვა ქვეყნების ბოტანიკურ ბაღებში.
[რედაქტირება] ლიბანის ნაძვი – ბიბლიური მცენარე
ლიბანის კედარი ძველი და ახალი აღთქმის ქრთულად თარგმნილ წიგნებში ტრადცულად ყველგან ლიბანის ნაძვად მოიხსენიება. ხმელთშუა ზღვის აუზის ამ ულამაზესმა მცენარემ როგორც ებრაელი, ასევე ქართველი ხალხისაგან სამართლიანად დამსახურა განსაკუთრებული თაყვანისცემა. ჩვენი ხალხების ცნობიერება ლიბანის ნაძვს ოდითგანვე სილამაზისა და მშვენიერების მხატვრულ სახედ აღითქვამს. მხატვრული სიტყვის ოსტატებმა კი იგი პოეტური შთგონების წყროდ აქციეს. ამ ხისადმი სრულიად გამორჩეულ დამოკიდებულებას გვაუწყებს ებრაელი ხალხის ისტორია.
ხალხთა შორის ურთიერთპატივისცემის და მეგობრული ურთიერთობის საუცხოო ნიმუშად შეიძლება მივიჩნიოთ ებრაელთა დიდი მეფის მეფსალმუნე დავითის ღირსეული მემკვიდრის სოლომონ მეფის მიერ იერუსალიმის პირველი ტაძრის მშენებლობის დაწყების წინ ტვიროსის მეფის ჰირამისადმი მიწერილი ეპისტოლე, რომელიც შემოგვინახა წმინდა წერილმა, როგორც ნიმუში ორი ქვეყნის ხელისუფალთა ჯანსაღი, მეგობრული ურთიერთდამოკიდებულებისა, ღვთისა და ქვეყნისადმი მათი გულანთებული მსახურებისა: „როგორც მამაჩემს დავითს ექცეოდი და ნაძვებს უგზავნიდი მისი საცხოვრებელი სახლის ასაშენებლად, მეც ასე მომექეცი. აჰა, ვაშენებ უფლის ჩემი ღმერთის სახლს მისთვის საკურთხებლად, საკმევლის საკმევად, საწირო პურის მუდამჟამს მისართმევად, აღსავლენის აღსავლენად დილა-საღამოობით, შაბათობით ახალმთავრობებისა და ჩვენი უფლის, ღმერთის დღესასწაულებისათვის“. (მეორე ნეშტთა 2, 4).
„და ღვინო ახარებს გულსა კაცისასა, საცხებელითა მხიარულ ყოფად პირი, და პური გულსა კაცისასა განამტკიცებს. განძღენ ხენი ველისანი, და ნაძუნი ლიბანისადმი, რომელ დაჰნერგენ“. (ფსალმუნნი 103,15-16)
ვაჲ მე, რამეთუ განმიგრძდა მე მწირობაჲ ჩემი, და დავემკვიდრე მე საყოფელთა თანა კედარისათა. (ფსალ.119, 5)
სულხან-საბას მიერ „კედარი“ განიმარტება, როგორც „ბნელი საჭმუნავი“, რაც სავსებით შეესიტყვება აღნიშნული ფსალმუნის პათოსს და გვაფიქრებინებს, რომ ამ შემთხვევაში ალეგორიულ, იგავურ გამოთქმასთან უნდა გვქონდეს საქმე: დავემკვიდრე მე საყოფელთა თანა კედარისათა“ - ე.ი. ბნელი საჭმუნავი შემეყარაო.
სულიერი გაგებით „კედარი“ ცხოვრების ხის სიმბოლოა. ნიშანდობლივია, რომ სწორედ კედარი იზრდებოდა უფალ იესო ქრისტეს კვართის დაფლვის ადგილას მცხეთაში. წმინდა ნინოს დროს, ტაძრის მშენებლობისას, ეს კედარი მოჭრეს, სვეტად (ბოძად) გამოთალეს და მოინდომეს მისი აღმართვა იმავე ადგილას (უფლის კვართის საფლავთან) ქრისტიანული ტაძრის დედაბოძად, სიმბოლოდ ცხოვრებისა და ცნობადის ხისა. მაგრამ მშენებლებმა მას ძვრაც ვერ უყვეს. მხოლოდ წმიდა ნინოს ლოცვის შემდეგ, ეს სვეტი აღმართეს ანგელოზებმა და დააყენეს სასურველ ადგილას და სწორედ იქ აშენდა პირველი ტაძარი საქართველოში (სვეტიცხოვლის პირველი სახე), რომელსაც ზემოთ მოთხრობილი სასწაულის გამო „სვეტი-ცხოველი“, ანუ თანამედროვე ენით თუ ვიტყვით - „ცოცხალი ბოძი“ ეწოდა.
