რომანსი
(ახალი გვერდი: '''რომანსი''' − (ესპ. romance), კამერული ნაწარმოები ხმისათვის (საკრავ...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
'''რომანსი''' − (ესპ. romance), კამერული ნაწარმოები ხმისათვის (საკრავის თანხლებით), რომელშიც [[მელოდია]] უფრო მეტად უკავშირდება ლექსს, ვიდრე სიმღერაში. | '''რომანსი''' − (ესპ. romance), კამერული ნაწარმოები ხმისათვის (საკრავის თანხლებით), რომელშიც [[მელოდია]] უფრო მეტად უკავშირდება ლექსს, ვიდრე სიმღერაში. | ||
| − | რომანსი რამდენიმე ჟანრულ ნაირსახეობად იყოფა: [[ბალადა (მუსიკა)|ბალადა]], [[ელეგია (მუსიკა)|ელეგია]], [[ბარკაროლა]] და სხვ. რომანსის, როგორც სინთეზური მუსიკალურ პოეტური ჟანრის აყვავება დაიწყო XVIII ს. II ნახევარში [[გერმანია]]ში, [[საფრანგეთი|საფრანგეთსა]] და [[რუსეთი|რუსეთში]]. XIX საუკუნეში ჩამოყალიბდა რომანსის ეროვნული სკოლები: გერმანული და ავსტრიული (ფ. შუბერტი, რ. შუმანი, [[ბრამსი იოჰანეს|ი. ბრამსი]], [[ვოლფი ჰუგო|ჰ. ვოლფი]]), ფრანგული ([[ბერლიოზი ჰექტორ|ჰ. ბერლიოზი]], [[გუნო შარლ|შ. გუნო]], [[მასნე ჟიულ ემილ ფრედერიკ|ჟ. მასნე]]), რუსული ([[გლინკა მიხეილ|მ. გლინკა]], [[დარგომიჟსკი ალექსანდრე|ა. დარგომიჟსკი]], [[ბალაკირევი მილი|მ. ბალაკირევი]], [[მუსორგსკი მოდესტ|მ. მუსორგსკი]], [[ბოროდინი ალექსანდრე|ა. ბოროდინი]], [[რიმსკი-კორსაკოვი ნიკოლოზ|ნ. რიმსკი-კორსაკოვი]], პ. ჩაიკოვსკი, [[რახმანინოვი სერგეი|ს. რახმანინოვი]]), ნორვეგიული ([[გრიგი ედვარდ|ე. გრიგი]]), ჩეხური (ბ. სმეტანა, [[დვორჟაკი ანტონინ|ა. დვორჟაკი]]). კამერულ-ვოკალურ კლასიკასთან ერთად ვითარდებოდა ყოფითი და ბოშური რომანსები. | + | რომანსი რამდენიმე ჟანრულ ნაირსახეობად იყოფა: [[ბალადა (მუსიკა)|ბალადა]], [[ელეგია (მუსიკა)|ელეგია]], [[ბარკაროლა]] და სხვ. რომანსის, როგორც სინთეზური მუსიკალურ პოეტური ჟანრის აყვავება დაიწყო XVIII ს. II ნახევარში [[გერმანია]]ში, [[საფრანგეთი|საფრანგეთსა]] და [[რუსეთი|რუსეთში]]. XIX საუკუნეში ჩამოყალიბდა რომანსის ეროვნული სკოლები: გერმანული და ავსტრიული ([[შუბერტი ფრანც პეტერ|ფ. შუბერტი]], რ. შუმანი, [[ბრამსი იოჰანეს|ი. ბრამსი]], [[ვოლფი ჰუგო|ჰ. ვოლფი]]), ფრანგული ([[ბერლიოზი ჰექტორ|ჰ. ბერლიოზი]], [[გუნო შარლ|შ. გუნო]], [[მასნე ჟიულ ემილ ფრედერიკ|ჟ. მასნე]]), რუსული ([[გლინკა მიხეილ|მ. გლინკა]], [[დარგომიჟსკი ალექსანდრე|ა. დარგომიჟსკი]], [[ბალაკირევი მილი|მ. ბალაკირევი]], [[მუსორგსკი მოდესტ|მ. მუსორგსკი]], [[ბოროდინი ალექსანდრე|ა. ბოროდინი]], [[რიმსკი-კორსაკოვი ნიკოლოზ|ნ. რიმსკი-კორსაკოვი]], პ. ჩაიკოვსკი, [[რახმანინოვი სერგეი|ს. რახმანინოვი]]), ნორვეგიული ([[გრიგი ედვარდ|ე. გრიგი]]), ჩეხური ([[სმეტანა ბედრჟიხ|ბ. სმეტანა]], [[დვორჟაკი ანტონინ|ა. დვორჟაკი]]). კამერულ-ვოკალურ კლასიკასთან ერთად ვითარდებოდა ყოფითი და ბოშური რომანსები. |
| − | რომანსის პირველი ცნობილი ციკლი შექმნა [[ბეთჰოვენი ლუდვიგ ვან|ბეთჰოვენმა]] („შორეულ სატრფოს“, 1816), ხოლო ციკლის პირველი სრულყოფილი ნიმუშები – შუბერტმა („მშვენიერი მეწისქვილე ქალი“, 1823 და „ზამთრის გზა“, 1827). შემდგომში ვოკალური ციკლის ფორმას მიმართავდნენ შუმანი, | + | რომანსის პირველი ცნობილი ციკლი შექმნა [[ბეთჰოვენი ლუდვიგ ვან|ბეთჰოვენმა]] („შორეულ სატრფოს“, 1816), ხოლო ციკლის პირველი სრულყოფილი ნიმუშები – შუბერტმა („მშვენიერი მეწისქვილე ქალი“, 1823 და „ზამთრის გზა“, 1827). შემდგომში ვოკალური ციკლის ფორმას მიმართავდნენ შუმანი, [[ბრამსი იოჰანეს|ბრამსი]], [[მალერი გუსტავ|მალერი]], [[ვოლფი ჰუგო|ვოლფი]], გლინკა, მუსორგსკი, [[შოსტაკოვიჩი დიმიტრი|შოსტაკოვიჩი]], სვირიდოვი და სხვ. |
| − | ბრამსი, [[მალერი გუსტავ|მალერი]], [[ვოლფი ჰუგო|ვოლფი]], გლინკა, მუსორგსკი, [[შოსტაკოვიჩი დიმიტრი|შოსტაკოვიჩი]], სვირიდოვი და სხვ. | + | |
| − | [[საქართველო]]ში რომანსის პირველი ნიმუშები XIX ს. ბოლოს შექმნეს [[ბალანჩივაძე მელიტონ|მ. ბალანჩივაძემ]] და [[კარგარეთელი ილია|ი. კარგარეთელმა]]. კლასიკური ქართული რომანსის შემქმნელია [[არაყიშვილი დიმიტრი|დ. არაყიშვილი]], რამდენიმე რომანსი ეკუთვნის [[ფალიაშვილი ზაქარია|ზ. ფალიაშვილს]]. მომდევნო პერიოდში საუკეთესო | + | [[საქართველო]]ში რომანსის პირველი ნიმუშები XIX ს. ბოლოს შექმნეს [[ბალანჩივაძე მელიტონ|მ. ბალანჩივაძემ]] და [[კარგარეთელი ილია|ი. კარგარეთელმა]]. კლასიკური ქართული რომანსის შემქმნელია [[არაყიშვილი დიმიტრი|დ. არაყიშვილი]], რამდენიმე რომანსი ეკუთვნის [[ფალიაშვილი ზაქარია|ზ. ფალიაშვილს]]. მომდევნო პერიოდში საუკეთესო რომანსები შექმნეს ა. მაჭავარიანმა, [[ლაღიძე რევაზ|რ. ლაღიძემ]], [[თაქთაქიშვილი ოთარ|ო. თაქთაქიშვილმა]], ა. ჩიმაკაძემ და სხვებმა. |
მიმდინარე ცვლილება 01:09, 17 მაისი 2025 მდგომარეობით
რომანსი − (ესპ. romance), კამერული ნაწარმოები ხმისათვის (საკრავის თანხლებით), რომელშიც მელოდია უფრო მეტად უკავშირდება ლექსს, ვიდრე სიმღერაში.
რომანსი რამდენიმე ჟანრულ ნაირსახეობად იყოფა: ბალადა, ელეგია, ბარკაროლა და სხვ. რომანსის, როგორც სინთეზური მუსიკალურ პოეტური ჟანრის აყვავება დაიწყო XVIII ს. II ნახევარში გერმანიაში, საფრანგეთსა და რუსეთში. XIX საუკუნეში ჩამოყალიბდა რომანსის ეროვნული სკოლები: გერმანული და ავსტრიული (ფ. შუბერტი, რ. შუმანი, ი. ბრამსი, ჰ. ვოლფი), ფრანგული (ჰ. ბერლიოზი, შ. გუნო, ჟ. მასნე), რუსული (მ. გლინკა, ა. დარგომიჟსკი, მ. ბალაკირევი, მ. მუსორგსკი, ა. ბოროდინი, ნ. რიმსკი-კორსაკოვი, პ. ჩაიკოვსკი, ს. რახმანინოვი), ნორვეგიული (ე. გრიგი), ჩეხური (ბ. სმეტანა, ა. დვორჟაკი). კამერულ-ვოკალურ კლასიკასთან ერთად ვითარდებოდა ყოფითი და ბოშური რომანსები.
რომანსის პირველი ცნობილი ციკლი შექმნა ბეთჰოვენმა („შორეულ სატრფოს“, 1816), ხოლო ციკლის პირველი სრულყოფილი ნიმუშები – შუბერტმა („მშვენიერი მეწისქვილე ქალი“, 1823 და „ზამთრის გზა“, 1827). შემდგომში ვოკალური ციკლის ფორმას მიმართავდნენ შუმანი, ბრამსი, მალერი, ვოლფი, გლინკა, მუსორგსკი, შოსტაკოვიჩი, სვირიდოვი და სხვ.
საქართველოში რომანსის პირველი ნიმუშები XIX ს. ბოლოს შექმნეს მ. ბალანჩივაძემ და ი. კარგარეთელმა. კლასიკური ქართული რომანსის შემქმნელია დ. არაყიშვილი, რამდენიმე რომანსი ეკუთვნის ზ. ფალიაშვილს. მომდევნო პერიოდში საუკეთესო რომანსები შექმნეს ა. მაჭავარიანმა, რ. ლაღიძემ, ო. თაქთაქიშვილმა, ა. ჩიმაკაძემ და სხვებმა.
