ნიკოლაძე ნიკო
მ (მომხმარებელმა Tkenchoshvili გვერდი „ნიკოლაძე ნიკო“ გადაიტანა გვერდზე „ნიკო ნიკოლაძე“) |
|||
| (2 მომხმარებლების 11 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| + | [[ფაილი:Nikoladze niko.jpg|thumb|150პქ|'''ნიკო ნიკოლაძე''']] | ||
'''ნიკოლაძე ნიკო იაკობის ძე''' - (27.IX.1843, ქუთაისი - 1.IV.1928, [[თბილისი]]), დიდი [[ქართველები|ქართველი]] საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწე, თერგდალეულთა ბრწყინვალე წარმომადგენელი, პუბლიცისტი, კრიტიკოსი. | '''ნიკოლაძე ნიკო იაკობის ძე''' - (27.IX.1843, ქუთაისი - 1.IV.1928, [[თბილისი]]), დიდი [[ქართველები|ქართველი]] საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწე, თერგდალეულთა ბრწყინვალე წარმომადგენელი, პუბლიცისტი, კრიტიკოსი. | ||
====ბიოგრაფია==== | ====ბიოგრაფია==== | ||
| − | დაამთავრა ქუთაისის კლასიკური გიმნაზია და 1861 სწავლა პეტერბურგის უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე განაგრძო. სტუდენტურ დემონსტრაციებში მონაწილეობის გამო დააპატიმრეს და კრონშტადტის ციხეში ჩასვეს. საპატიმროდან განთავისუფლებული უნივერსიტეტს ჩამოაშორეს, პეტერბურგში ცხოვრება აუკრძალეს და [[საქართველო|საქართველოში]] გამოისტუმრეს. მონაწილეობდა საქართველოში მიმდინარე ძველ და ახალ თაობათა (მამათა და შვილთა) შორის | + | დაამთავრა ქუთაისის კლასიკური გიმნაზია და 1861 წელს სწავლა პეტერბურგის უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე განაგრძო. სტუდენტურ დემონსტრაციებში მონაწილეობის გამო დააპატიმრეს და კრონშტადტის ციხეში ჩასვეს. საპატიმროდან განთავისუფლებული უნივერსიტეტს ჩამოაშორეს, პეტერბურგში ცხოვრება აუკრძალეს და [[საქართველო|საქართველოში]] გამოისტუმრეს. მონაწილეობდა საქართველოში მიმდინარე ძველ და ახალ თაობათა (მამათა და შვილთა) შორის გამართულ იდეურ-პოლიტიკურ [[ბრძოლა|ბრძოლაში]]. |
| − | გამართულ იდეურ-პოლიტიკურ [[ბრძოლა|ბრძოლაში]]. | + | |
| − | 1864 [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] გაემგზავრა და სორბონის უნივერსიტეტში ჩაირიცხა. სწავლობდა ჟენევაშიც, დასრულებით კი 1868 ციურიხის უნივერსიტეტი დაასრულა. იქვე ნაშრომისათვის „განიარაღება და მისი ეკონომიკურ-სოციალური მნიშვნელობა“ სამართლის დოქტორის კვალიფიკაცია მიიღო. პირველი წერილი ჯერ კიდევ გიმნაზიის მოწაფემ გაზეთ | + | 1864 [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] გაემგზავრა და სორბონის უნივერსიტეტში ჩაირიცხა. სწავლობდა ჟენევაშიც, დასრულებით კი 1868 წელს ციურიხის უნივერსიტეტი დაასრულა. იქვე ნაშრომისათვის „განიარაღება და მისი ეკონომიკურ-სოციალური მნიშვნელობა“ სამართლის დოქტორის კვალიფიკაცია მიიღო. პირველი წერილი ჯერ კიდევ გიმნაზიის მოწაფემ გაზეთ „[[ცისკარი (ჟურნალი)|ცისკარში]]“ გამოაქვეყნა, პეტერბურგში ნ. ნეკრასოვისა და ნ. ჩერნიშევსკის ჟურნალ „Современник“-თან, ხოლო [[ევროპა|ევროპაში]] ა. გერცენისა და ნ. ოგარიოვის გაზეთ „[[Колоколь (გაზეთი)|Колокол]]“-თან თანამშრომლობდა. 1868 რუს ემიგრანტ ლ. მეჩნიკოვთან ერთად ციურიხში სათავეში ედგა ჟურნალ „Современность“-ს. ამავე წელს მან და მ. ელპიდინმა გამოსცეს ნ. ჩერნიშევსკის თხზულებათა პირველი ტომი. მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა გადასახლებიდან ნ. ჩერნიშევსკის განთავისუფლებაში. ლონდონში ყოფნისას პ. ლაფარგის მეშვეობით შეხვდა და გაეცნო [[მარქსი კარლ|კ. მარქსს]], რომელსაც მისთვის [[კავკასია|კავკასიაში]] I ინტერნაციონალის წარმომადგენლობა შეუთავაზებია. ნიკო ნიკოლაძემ ეს წინადადება არ მიიღო. |
| − | გადასახლებიდან ნ. ჩერნიშევსკის განთავისუფლებაში. ლონდონში ყოფნისას პ. ლაფარგის მეშვეობით შეხვდა და გაეცნო კ. მარქსს, რომელსაც მისთვის [[კავკასია|კავკასიაში]] I ინტერნაციონალის წარმომადგენლობა შეუთავაზებია. | + | |
| − | 1871 მან და [[წერეთელი გრიგოლ|გ. წერეთელმა]] თბილისში ჟურნალი „კრებული“ დააფუძნეს. 1873 თანამოაზრეებთან ერთად პარიზში პირველი ქართული ჰექტოგრაფიული გაზეთი „დროშა“ გამოსცა. იმავე წელს სამშობლოში დაბრუნდა, მხარში ამოუდგა | + | 1871 წელს მან და [[წერეთელი გრიგოლ|გ. წერეთელმა]] თბილისში [[კრებული (ჟურნალი)|ჟურნალი „კრებული“]] დააფუძნეს. 1873 წელს თანამოაზრეებთან ერთად პარიზში პირველი ქართული ჰექტოგრაფიული გაზეთი „დროშა“ გამოსცა. იმავე წელს სამშობლოში დაბრუნდა, მხარში ამოუდგა „[[დროება (გაზეთი)|დროების]]“ ჯგუფს და განაგრძო დაწყებული ლიტერატურული და საზოგადოებრივი მოღვაწეობა. 1878 წლიდან რედაქტორობდა მის მიერვე [[თბილისი|თბილისში]] დაარსებულ რუსულენოვან ყოველდღიურ გაზეთ „Обзор“-ს, რომელიც 1880 წელს მთავრობამ დაუხურა, ხოლო თვითონ სტავროპოლში გადასახლებით დასაჯეს. 1887-1891 წლებში სათავეში ედგა თბილისში გამომავალ რუსულენოვან გაზეთ „Новое обозрение“-ს, შემდეგ გამოსცემდა [[მოამბე (ჟურნალი)|ჟურნალ „მოამბეს“]]. 1894-1912 წლებში იყო ფოთის ქალაქის თავი და დიდი ღვაწლი დასდო პორტისა და ქალაქის მოდერნიზაციას. მომდევნო რამდენიმე წელი პეტროგრადში მოუწია ცხოვრება, სადაც შეესწრო 1917 წლის [[თებერვლის რევოლუცია|თებერვლის რევოლუცი]]ას. |
| − | ნ. ნიკოლაძე იყო საქართველოს [[ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია|ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის]] ერთ-ერთი დამფუძნებელი. 1917 წლის ივნისში ედპ-ის პირველ ყრილობაზე ყრილობის საპატიო თავმჯდომარედ აირჩიეს. 1917 წლის ნოემბერში იყო [[საქართველოს ეროვნული ყრილობა|საქართველოს პირველი ეროვნული ყრილობის]] დელეგატი. ყრილობამ იგი [[საქართველოს ეროვნული საბჭო|ეროვნული საბჭოს]] შემადგენლობაში, საბჭომ კი თავისი აღმასრულებელი კომიტეტის წევრობის კანდიდატად აირჩია. 1918 წლის მაისში, როგორც ამიერკავკასიის დელეგაციის წევრმა, მონაწილეობა მიიღო [[ბათუმის საზავო კონფერენცია]]ში. ბათუმში ქართველი დელეგატების [[გერმანია|გერმანიის]] დელეგაციასთან დაახლოებამ დააჩქარა საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის | + | ნ. ნიკოლაძე იყო საქართველოს [[ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია|ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის]] ერთ-ერთი დამფუძნებელი. 1917 წლის ივნისში ედპ-ის პირველ ყრილობაზე ყრილობის საპატიო თავმჯდომარედ აირჩიეს. 1917 წლის ნოემბერში იყო [[საქართველოს ეროვნული ყრილობა|საქართველოს პირველი ეროვნული ყრილობის]] დელეგატი. ყრილობამ იგი [[საქართველოს ეროვნული საბჭო|ეროვნული საბჭოს]] შემადგენლობაში, საბჭომ კი თავისი აღმასრულებელი კომიტეტის წევრობის კანდიდატად აირჩია. 1918 წლის მაისში, როგორც [[ამიერკავკასია|ამიერკავკასიის]] დელეგაციის წევრმა, მონაწილეობა მიიღო [[ბათუმის საზავო კონფერენცია]]ში. ბათუმში ქართველი დელეგატების [[გერმანია|გერმანიის]] დელეგაციასთან დაახლოებამ დააჩქარა [[საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადება|საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის გამოცხადებ]]ა, რაშიც თვალსაჩინო წვლილი ნ. ნიკოლაძეს მიუძღვის. აქვე შეადგინა [[საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი]]ს ერთ-ერთი პროექტი, რომელიც ბათუმში ჩასულ [[ჟორდანია ნოე|ნ. ჟორდანიას]] გადასცა. |
| − | 1918 წლის 27-28 მაისს ჩართული იყო საქართველოსა და გერმანიას შორის ფოთის დროებითი შეთანხმების გაფორმებაში. შემდეგ ა. ჩხენკელთან და სხვ. | + | 1918 წლის 27-28 მაისს ჩართული იყო საქართველოსა და გერმანიას შორის ფოთის დროებითი შეთანხმების გაფორმებაში. შემდეგ [[ჩხენკელი აკაკი|ა. ჩხენკელთან]] და სხვ. ერთად, საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის სახელით, გაემგზავრა ბერლინში გერმანიის მთავრობასთან ურთიერთობის დასამყარებლად. სამშობლოს თავისუფლებისათვის გაწეული ღვაწლისათვის საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტმა ნ. ნიკოლაძე [[თამარ მეფის ორდენი]]თ დააჯილდოვა. 1919 შედიოდა [[პარიზის სამშვიდობო კონფერენცია 1919-20|პარიზის სამშვიდობო კონფერენცია]]ზე წარგზავნილი საქართველოს ოფიციალური დელეგაციის შემადგენლობაში, თუმცა [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] ვიზა ვერ მიიღო და სტამბოლიდან უკან, დაბრუნდა. |
| − | ერთად, საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის სახელით, გაემგზავრა ბერლინში გერმანიის მთავრობასთან ურთიერთობის დასამყარებლად. სამშობლოს თავისუფლებისათვის გაწეული ღვაწლისათვის საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტმა ნ. ნიკოლაძე [[თამარ მეფის ორდენი]]თ დააჯილდოვა. 1919 | + | |
| − | შედიოდა პარიზის სამშვიდობო | + | |
| − | 1919 წლის თებერვალში, ედპ-ს სიით, აირჩიეს საქართველოს დამფუძნებელი კრების დეპუტატად, იყო კრების გზათა კომისიის წევრი. 1920 წლის აპრილში დეპუტატობისაგან განთავისუფლდა, რადგან მიავლინეს [[ევროპა|ევროპაში]] საქართველოს ეკონომიკური მისიის წევრად. | + | 1919 წლის თებერვალში, ედპ-ს სიით, აირჩიეს [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|საქართველოს დამფუძნებელი კრების]] დეპუტატად, იყო კრების გზათა კომისიის წევრი. 1920 წლის აპრილში დეპუტატობისაგან განთავისუფლდა, რადგან მიავლინეს [[ევროპა|ევროპაში]] საქართველოს ეკონომიკური მისიის წევრად. |
| − | საქართველოს ბოლშევიკური ოკუპაცისას ნ. ნიკოლაძე საზღვარგარეთ იმყოფებოდა. იგი დარჩა დასავლეთ ევროპაში, სადაც მინდობილი ჰქონდა ჭიათურის შავი ქვის მრეწველთა სააქციონერო საზოგადოება „ჩემოს“ წარმომადგენლობა. | + | [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ოკუპაცია საბჭოთა რუსეთის მიერ|საქართველოს ბოლშევიკური ოკუპაცისას]] ნ. ნიკოლაძე საზღვარგარეთ იმყოფებოდა. იგი დარჩა დასავლეთ ევროპაში, სადაც მინდობილი ჰქონდა ჭიათურის შავი ქვის მრეწველთა სააქციონერო საზოგადოება „ჩემოს“ წარმომადგენლობა. |
| − | 1922 მონაწილეობდა პარიზში გამართული ინტერპარტიული კონფერენციის მუშაობაში, რომელმაც ჩამოაყალიბა „საქართველოს განმათავისუფლებელი კომიტეტი“ | + | 1922 წელს მონაწილეობდა პარიზში გამართული ინტერპარტიული კონფერენციის მუშაობაში, რომელმაც ჩამოაყალიბა „საქართველოს განმათავისუფლებელი კომიტეტი“ და შექმნა „საქართველოს დამფუძნებელი კრების გაფართოებული პრეზიდიუმი“. როცა საბჭოთა [[რეჟიმი|რეჟიმმა]] კონცესიების წესი დაუშვა, დიდი ინტერესით დაეძებდა უცხოელ [[ინვესტორი|ინვესტორებს]] საქართველოს [[ბუნებრივი რესურსები]]ს გონივრული ექსპლუატაციისათვის. ცნობილი ამერიკელი მრეწველი [[ჰარიმანი ედვარდ|ჰარიმანი]] საქართველოში მისი რჩევით ჩამოვიდა. 1924 წელს სამშობლოში დაბრუნდა. [[1924 წლის აგვისტოს აჯანყება|აგვისტოს აჯანყების]] წინააღმდეგი იყო და საქართველოს დამკომის წევრებსაც გამოსვლისაგან თავის შეკავებას ურჩევდა. 1925 წელს მისი თაოსნობით თბილისში ჩამოყალიბდა ამხანაგობა „ქართული წიგნი“ (გამოსცა [[ჭავჭავაძე ილია|ი. ჭავჭავაძი]]ს თხზულებათა სრული კრებული და სხვ.). |
| − | და შექმნა „საქართველოს დამფუძნებელი კრების გაფართოებული პრეზიდიუმი“. როცა საბჭოთა რეჟიმმა კონცესიების წესი დაუშვა, დიდი ინტერესით დაეძებდა უცხოელ ინვესტორებს საქართველოს ბუნებრივი | + | |
| − | ცალკეულ წლებში იყენებდა ფსევდონიმებს: „ნიკიფორე გ.“, „სკანდელი“, „რიონელი“. | + | ცალკეულ წლებში იყენებდა ფსევდონიმებს: „ნიკიფორე გ.“, „სკანდელი“, „რიონელი“. მისი პუბლიკაციები გაბნეულია ათეულობით ქართულ, რუსულ თუ ფრანგულენოვან ჟურნალსა და გაზეთში. გამოქვეყნებულია ნ. ნიკოლაძის თხზულებათ 10 ტომი, ბევრი მისი ნააზრევი ჯერაც ელოდება გამოცემას. დიდი როლი შეასრულა ქართული ლიტერატურის კრიტიკის განვითარებაში. მის სახელთანაა დაკავშირებული ფოთი-თბილისის [[რკინიგზა|რკინიგზის]] [[მშენებლობა (შენობების აგების პროცესი)|მშენებლობა]] და მრავალი სხვა საქვეყნო პრაქტიკული საქმე. ჰყავდა მეუღლე - ოლგა გურამიშვილი და შვილები გიორგი, რუსუდანი და თამარი. დაკრძალულია თბილისში, მთაწმინდის პანთეონში. |
| − | მისი პუბლიკაციები გაბნეულია ათეულობით ქართულ, რუსულ თუ ფრანგულენოვან ჟურნალსა და გაზეთში. | + | |
| − | გამოქვეყნებულია ნ. ნიკოლაძის თხზულებათ 10 ტომი, ბევრი მისი ნააზრევი ჯერაც ელოდება გამოცემას. დიდი როლი შეასრულა ქართული ლიტერატურის | + | '''''ოთარ ჯანელიძე''''' |
| − | კრიტიკის განვითარებაში. მის სახელთანაა დაკავშირებული ფოთი-თბილისის რკინიგზის მშენებლობა და მრავალი სხვა საქვეყნო პრაქტიკული საქმე. ჰყავდა მეუღლე - ოლგა გურამიშვილი და შვილები გიორგი, რუსუდანი და თამარი. დაკრძალულია თბილისში, მთაწმინდის პანთეონში. | + | |
| − | + | ||
==თხზულებები== | ==თხზულებები== | ||
| ხაზი 36: | ხაზი 30: | ||
* ო. ჯანელიძე, ნიკო ნიკოლაძე (ბიოგრაფიიდან ამოხეული ფურცლები), თბ., 1999; | * ო. ჯანელიძე, ნიკო ნიკოლაძე (ბიოგრაფიიდან ამოხეული ფურცლები), თბ., 1999; | ||
* ო. ჯანელიძე, უკანასკნელი თერგდალეული, თბ., 2010. | * ო. ჯანელიძე, უკანასკნელი თერგდალეული, თბ., 2010. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==იხილე აგრეთვე== | ==იხილე აგრეთვე== | ||
[http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00001173/ ნიკო ნიკოლაძე] | [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00001173/ ნიკო ნიკოლაძე] | ||
| − | [[კატეგორია:ქართველი | + | ==წყარო== |
| + | [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა (1918-1921) ენციკლოპედია-ლექსიკონი]] | ||
| + | [[კატეგორია:ქართველი პოლიტიკური მოღვაწენი]] | ||
[[კატეგორია: ქართველი კრიტიკოსები]] | [[კატეგორია: ქართველი კრიტიკოსები]] | ||
[[კატეგორია: ქართველი პუბლიცისტები]] | [[კატეგორია: ქართველი პუბლიცისტები]] | ||
| − | [[კატეგორია: | + | [[კატეგორია:საქართველოს საზოგადო მოღვაწეები]] |
| + | [[კატეგორია:ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის წევრები]] | ||
[[კატეგორია:ნიკოლაძეები]] | [[კატეგორია:ნიკოლაძეები]] | ||
[[კატეგორია:თერგდალეულები]] | [[კატეგორია:თერგდალეულები]] | ||
[[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრები]] | [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრები]] | ||
[[კატეგორია:საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები]] | [[კატეგორია:საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები]] | ||
| + | [[კატეგორია:1919-1921 წლების საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები]] | ||
| + | [[კატეგორია: მეორე დასის წევრები]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 17:17, 13 ოქტომბერი 2023 მდგომარეობით
ნიკოლაძე ნიკო იაკობის ძე - (27.IX.1843, ქუთაისი - 1.IV.1928, თბილისი), დიდი ქართველი საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწე, თერგდალეულთა ბრწყინვალე წარმომადგენელი, პუბლიცისტი, კრიტიკოსი.
სარჩევი |
[რედაქტირება] ბიოგრაფია
დაამთავრა ქუთაისის კლასიკური გიმნაზია და 1861 წელს სწავლა პეტერბურგის უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე განაგრძო. სტუდენტურ დემონსტრაციებში მონაწილეობის გამო დააპატიმრეს და კრონშტადტის ციხეში ჩასვეს. საპატიმროდან განთავისუფლებული უნივერსიტეტს ჩამოაშორეს, პეტერბურგში ცხოვრება აუკრძალეს და საქართველოში გამოისტუმრეს. მონაწილეობდა საქართველოში მიმდინარე ძველ და ახალ თაობათა (მამათა და შვილთა) შორის გამართულ იდეურ-პოლიტიკურ ბრძოლაში.
1864 საფრანგეთში გაემგზავრა და სორბონის უნივერსიტეტში ჩაირიცხა. სწავლობდა ჟენევაშიც, დასრულებით კი 1868 წელს ციურიხის უნივერსიტეტი დაასრულა. იქვე ნაშრომისათვის „განიარაღება და მისი ეკონომიკურ-სოციალური მნიშვნელობა“ სამართლის დოქტორის კვალიფიკაცია მიიღო. პირველი წერილი ჯერ კიდევ გიმნაზიის მოწაფემ გაზეთ „ცისკარში“ გამოაქვეყნა, პეტერბურგში ნ. ნეკრასოვისა და ნ. ჩერნიშევსკის ჟურნალ „Современник“-თან, ხოლო ევროპაში ა. გერცენისა და ნ. ოგარიოვის გაზეთ „Колокол“-თან თანამშრომლობდა. 1868 რუს ემიგრანტ ლ. მეჩნიკოვთან ერთად ციურიხში სათავეში ედგა ჟურნალ „Современность“-ს. ამავე წელს მან და მ. ელპიდინმა გამოსცეს ნ. ჩერნიშევსკის თხზულებათა პირველი ტომი. მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა გადასახლებიდან ნ. ჩერნიშევსკის განთავისუფლებაში. ლონდონში ყოფნისას პ. ლაფარგის მეშვეობით შეხვდა და გაეცნო კ. მარქსს, რომელსაც მისთვის კავკასიაში I ინტერნაციონალის წარმომადგენლობა შეუთავაზებია. ნიკო ნიკოლაძემ ეს წინადადება არ მიიღო.
1871 წელს მან და გ. წერეთელმა თბილისში ჟურნალი „კრებული“ დააფუძნეს. 1873 წელს თანამოაზრეებთან ერთად პარიზში პირველი ქართული ჰექტოგრაფიული გაზეთი „დროშა“ გამოსცა. იმავე წელს სამშობლოში დაბრუნდა, მხარში ამოუდგა „დროების“ ჯგუფს და განაგრძო დაწყებული ლიტერატურული და საზოგადოებრივი მოღვაწეობა. 1878 წლიდან რედაქტორობდა მის მიერვე თბილისში დაარსებულ რუსულენოვან ყოველდღიურ გაზეთ „Обзор“-ს, რომელიც 1880 წელს მთავრობამ დაუხურა, ხოლო თვითონ სტავროპოლში გადასახლებით დასაჯეს. 1887-1891 წლებში სათავეში ედგა თბილისში გამომავალ რუსულენოვან გაზეთ „Новое обозрение“-ს, შემდეგ გამოსცემდა ჟურნალ „მოამბეს“. 1894-1912 წლებში იყო ფოთის ქალაქის თავი და დიდი ღვაწლი დასდო პორტისა და ქალაქის მოდერნიზაციას. მომდევნო რამდენიმე წელი პეტროგრადში მოუწია ცხოვრება, სადაც შეესწრო 1917 წლის თებერვლის რევოლუციას.
ნ. ნიკოლაძე იყო საქართველოს ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის ერთ-ერთი დამფუძნებელი. 1917 წლის ივნისში ედპ-ის პირველ ყრილობაზე ყრილობის საპატიო თავმჯდომარედ აირჩიეს. 1917 წლის ნოემბერში იყო საქართველოს პირველი ეროვნული ყრილობის დელეგატი. ყრილობამ იგი ეროვნული საბჭოს შემადგენლობაში, საბჭომ კი თავისი აღმასრულებელი კომიტეტის წევრობის კანდიდატად აირჩია. 1918 წლის მაისში, როგორც ამიერკავკასიის დელეგაციის წევრმა, მონაწილეობა მიიღო ბათუმის საზავო კონფერენციაში. ბათუმში ქართველი დელეგატების გერმანიის დელეგაციასთან დაახლოებამ დააჩქარა საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის გამოცხადება, რაშიც თვალსაჩინო წვლილი ნ. ნიკოლაძეს მიუძღვის. აქვე შეადგინა საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტის ერთ-ერთი პროექტი, რომელიც ბათუმში ჩასულ ნ. ჟორდანიას გადასცა.
1918 წლის 27-28 მაისს ჩართული იყო საქართველოსა და გერმანიას შორის ფოთის დროებითი შეთანხმების გაფორმებაში. შემდეგ ა. ჩხენკელთან და სხვ. ერთად, საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის სახელით, გაემგზავრა ბერლინში გერმანიის მთავრობასთან ურთიერთობის დასამყარებლად. სამშობლოს თავისუფლებისათვის გაწეული ღვაწლისათვის საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტმა ნ. ნიკოლაძე თამარ მეფის ორდენით დააჯილდოვა. 1919 შედიოდა პარიზის სამშვიდობო კონფერენციაზე წარგზავნილი საქართველოს ოფიციალური დელეგაციის შემადგენლობაში, თუმცა საფრანგეთის ვიზა ვერ მიიღო და სტამბოლიდან უკან, დაბრუნდა.
1919 წლის თებერვალში, ედპ-ს სიით, აირჩიეს საქართველოს დამფუძნებელი კრების დეპუტატად, იყო კრების გზათა კომისიის წევრი. 1920 წლის აპრილში დეპუტატობისაგან განთავისუფლდა, რადგან მიავლინეს ევროპაში საქართველოს ეკონომიკური მისიის წევრად.
საქართველოს ბოლშევიკური ოკუპაცისას ნ. ნიკოლაძე საზღვარგარეთ იმყოფებოდა. იგი დარჩა დასავლეთ ევროპაში, სადაც მინდობილი ჰქონდა ჭიათურის შავი ქვის მრეწველთა სააქციონერო საზოგადოება „ჩემოს“ წარმომადგენლობა.
1922 წელს მონაწილეობდა პარიზში გამართული ინტერპარტიული კონფერენციის მუშაობაში, რომელმაც ჩამოაყალიბა „საქართველოს განმათავისუფლებელი კომიტეტი“ და შექმნა „საქართველოს დამფუძნებელი კრების გაფართოებული პრეზიდიუმი“. როცა საბჭოთა რეჟიმმა კონცესიების წესი დაუშვა, დიდი ინტერესით დაეძებდა უცხოელ ინვესტორებს საქართველოს ბუნებრივი რესურსების გონივრული ექსპლუატაციისათვის. ცნობილი ამერიკელი მრეწველი ჰარიმანი საქართველოში მისი რჩევით ჩამოვიდა. 1924 წელს სამშობლოში დაბრუნდა. აგვისტოს აჯანყების წინააღმდეგი იყო და საქართველოს დამკომის წევრებსაც გამოსვლისაგან თავის შეკავებას ურჩევდა. 1925 წელს მისი თაოსნობით თბილისში ჩამოყალიბდა ამხანაგობა „ქართული წიგნი“ (გამოსცა ი. ჭავჭავაძის თხზულებათა სრული კრებული და სხვ.).
ცალკეულ წლებში იყენებდა ფსევდონიმებს: „ნიკიფორე გ.“, „სკანდელი“, „რიონელი“. მისი პუბლიკაციები გაბნეულია ათეულობით ქართულ, რუსულ თუ ფრანგულენოვან ჟურნალსა და გაზეთში. გამოქვეყნებულია ნ. ნიკოლაძის თხზულებათ 10 ტომი, ბევრი მისი ნააზრევი ჯერაც ელოდება გამოცემას. დიდი როლი შეასრულა ქართული ლიტერატურის კრიტიკის განვითარებაში. მის სახელთანაა დაკავშირებული ფოთი-თბილისის რკინიგზის მშენებლობა და მრავალი სხვა საქვეყნო პრაქტიკული საქმე. ჰყავდა მეუღლე - ოლგა გურამიშვილი და შვილები გიორგი, რუსუდანი და თამარი. დაკრძალულია თბილისში, მთაწმინდის პანთეონში.
ოთარ ჯანელიძე
[რედაქტირება] თხზულებები
ნ. ნიკოლაძე, თხზულებანი ათ ტომად, 1960-1980-ანი წწ.
[რედაქტირება] ლიტერატურა
- ა. ბაქრაძე, ნიკო ნიკოლაძე, თბ.;
- ო. ჯანელიძე, ნიკო ნიკოლაძე (ბიოგრაფიიდან ამოხეული ფურცლები), თბ., 1999;
- ო. ჯანელიძე, უკანასკნელი თერგდალეული, თბ., 2010.
[რედაქტირება] იხილე აგრეთვე
[რედაქტირება] წყარო
საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა (1918-1921) ენციკლოპედია-ლექსიკონი
- ქართველი პოლიტიკური მოღვაწენი
- ქართველი კრიტიკოსები
- ქართველი პუბლიცისტები
- საქართველოს საზოგადო მოღვაწეები
- ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის წევრები
- ნიკოლაძეები
- თერგდალეულები
- საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრები
- საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები
- 1919-1921 წლების საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები
- მეორე დასის წევრები
