ქუთაისის მელიტონ ბალანჩივაძის სახელობის ოპერისა და ბალეტის სახელმწიფო თეატრი
(მომხმარებელმა Tkenchoshvili გვერდი „ქუთაისის ოპერისა და ბალეტის თეატრი“ გადაიტანა გვერდზე „[[ქქუთაი...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | + | '''ქუთაისის მელიტონ ბალანჩივაძის სახელობის ოპერისა და ბალეტის სახელმწიფო თეატრი''' – დაარსდა 1969 ქუთაისში მანამდე არსებული სახალხო თეატრის | |
| + | ბაზაზე. დაარსების ინიციატორები იყვნენ საქართველოს კულტურის მინისტრი [[თაქთაქიშვილი ოთარ|ო. თაქთაქიშვილი]] და [[თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრი]]ს დირექტორი [[მჭედლიძე დიმიტრი|დ. მჭედლიძე]]. თავდაპირველად დაარსდა როგორც თბილისის საოპერო თეატრის ფილიალი, 1971-იდან თეატრს დამოუკიდებელი სტატუუსი მიენიჭა ხოლო 1990 [[ბალანჩივაძე მელიტონ|მ. ბალლანჩივაძის]] სახელი. სხვადასხვა დროს თეატრს ხელმძღვანელობდნენ დ. მჭედლიძე, გ. გაჩეჩილაძე, გ. ტორონჯაძე, [[ამირანაშვილი მედეა|მ. ამირანაშვილი]], ბ. სამადაშვილი, რ. ჯავახიშვილი, გ. ჭიჭინაძე, 2015-იდან თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანელია ი. ლომინაძე. თეატრის ძირითად ამოცანად განისაზღვრა ქართველი კომპოზიტორების ნაწარმოებების დადგმა. თეატრის წარმატებებში დიდი ღვაწლი მიუძღვით [[დირიჟორი|დირიჟორებს]]: თ. კობახიძეს, [[დიმიტრიადი ოდისეი|ო. დიმიტრიადი]]ს, რ. ხურცილავას, ი. ჭიაურელს, [[ტაკიძე რევაზ|რ. ტაკიძე]]ს, [[მამაცაშვილი ავთანდილ|ა. მამაცაშვილს]], გ. ჭიჭინაძეს, თ. ჭუმბურიძეს, მ. კობახიძეს; რეჟისორებს: გ. გაჩეჩილაძეს, დ. ალექსიძეს, ვ. ტაბლიაშვილს, ნ. ლორთქიფანიძეს, მ. კიკნაძეს, ვ. ნიკოლაძეს, მ. გაჩეჩილაძეს; ქორმაისტერებს: ა. განუგრავას, ა. მაჭავარიანს, ლ. დავითაშვილს, ტ. თოფურიძეს; მხატვრებს: თ. არსენიძეს, ი. ასკურავას და სხვ. მომღერლებს: ვ. კუბლაშვილს, გ. კუბლაშვილს, რ. კუბლაშვილს, ი. ქუთათელაძეს, ლ. მესხს, ა. ჭურღულიას, ო. ჭურღულიას, გ. ლომთაძეს, ჯ. და ფ. ჯინჯიხაძეებს, ნ. სულაბერიძეს, ვ. მითაიშვილს, ა. ფხაკაძეს და სხვ. თეატრი შეივსო ახალგაზრდა მომღერალთა ჯგუფით: თ. ფარცვანია, ნ. სტეფანიშვილი, ნ. ზაქაიძე და სხვ. | ||
| + | |||
| + | თეატრი გაიხსნა [[ფალიაშვილი ზაქარია|ზ. ფალიაშვილი]]ს ოპ. „აბესალომ და ეთერის“ წარმოდგენით (მთ. როლებს ასრულებდნენ [[ზურაბ ანჯაფარიძე]], [[მედეა ამირანაშვილი|მედეა]] და [[პეტრე ამირანაშვილი|პეტრე ამირანაშვილები]]). წლების მანძილზე თეატრმა განახორციელა შემდეგი ქართული [[ოპერა|ოპერების]] დადგმა: ზ. ფალიაშვილის „დაისი“, „ლატავრა“, [[დოლიძე ვიქტორ|ვ. დოლიძის]] „ქეთო და კოტე“, მ. ბალანჩივაძის „დარეჯან ცბიერი“, [[თაქთაქიშვილი ოთარ|ო.თაქთაქიშვილის]] „მინდია“, [[მშველიძე შალვა|შ. მშველიძის]] „დიდოსტატის მარჯვენა“ (ახალი რედაქციით), [[კერესელიძე არჩილ|ა. კერესელიძის]] „ბაში-აჩუკი“, [[თორაძე დავით|დ. თორაძის]] „ჩრდილოეთის პატარძალი“ (ახალი რედაქციით.), [[კვერნაძე ბიძინა|ბ. კვერნაძის]] „მედეა“, თ. შავლოხაშვილის „თეთრი მანდილი“, [[ანდრიაშვილი აკაკი|ა. ანდრიაშვილი]]ს „კაკო ყაჩაღი“ [[გოკიელი ივანე|ი. გოკიელი]]ს „წითელქუდა“, | ||
| + | მ. ჩლაიძის „დარისპანის გასაჭირი“, დაიდგა [[ბალეტი|ბალეტები]]: [[აზარაშვილი ვაჟა|ვ. აზარაშვილი]]ს „ხევისბერი“, შ. დავითაშვილის „ზვიადაური“ და „ვეფხვი და მოყმე“. ქართველი კომპოზიტორების ოპერების გარდა უმთავრესი დადგმებია: [[ბეთჰოვენი ლუდვიგ ვან|ბეთჰოვენი]]ს „ფიდელიო“, [[როსინი ჯოაკინო|როსინი]]ს [[სევილიელი დალაქი (როსინი)|სევილიელი დალაქი]], [[ვერდი ჯუზეპე|ვერდი]]ს „ტრუბადური“, „[[რიგოლეტო (ვერდი)|რიგოლეტო]]“, „[[ტრავიატა (ვერდი)|ტრავიატა]]“, [[მოცარტი ვოლფგანგ ამადეუს|მოცარტი]]ს „ფიგაროს ქორწინება“, [[პუჩინი ჯაკომო|პუჩინი]]ს | ||
| + | „ჯანი სკიკი“, „ტოსკა“, ჩაიკოვსკის „ევგენი ონეგინი“, „იოლანტა“, [[დონიცეტი გაეტანო|დონიცეტი]]ს [[ლუჩია დი ლამერმური (ოპერა)|ლუჩია დი ლამერმური]], [[მასკანი პიეტრო|მასკანი]]ს „სოფლის ღირსება“, [[ლეონკავალო რუჯერო|ლეონკავალო]]ს „ჯამბაზები“, [[რახმანინოვი სერგეი|რახმანინოვი]]ს „ალეკო“, [[ბიზე ჟორჟ|ბიზე]]ს „მარგალიტის მაძიებელნი“ და სხვ. | ||
| + | |||
| + | თეატრის ძალებით განხორციელდა ბეთჰოვენის IX სიმფონიისა და ვერდის „რეკვიემის“ შესრულება. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | ==წყარო== | ||
| + | * [[მუსიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი]] | ||
| + | |||
| + | [[კატეგორია:საოპერო თეატრები]] | ||
| + | [[კატეგორია:თეატრები ქუთაისში]] | ||
| + | [[კატეგორია:თეატრები საქართველოში]] | ||
| + | [[კატეგორია:მუსიკალური თეატრები]] | ||
14:27, 16 მაისი 2025-ის ვერსია
ქუთაისის მელიტონ ბალანჩივაძის სახელობის ოპერისა და ბალეტის სახელმწიფო თეატრი – დაარსდა 1969 ქუთაისში მანამდე არსებული სახალხო თეატრის ბაზაზე. დაარსების ინიციატორები იყვნენ საქართველოს კულტურის მინისტრი ო. თაქთაქიშვილი და თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის დირექტორი დ. მჭედლიძე. თავდაპირველად დაარსდა როგორც თბილისის საოპერო თეატრის ფილიალი, 1971-იდან თეატრს დამოუკიდებელი სტატუუსი მიენიჭა ხოლო 1990 მ. ბალლანჩივაძის სახელი. სხვადასხვა დროს თეატრს ხელმძღვანელობდნენ დ. მჭედლიძე, გ. გაჩეჩილაძე, გ. ტორონჯაძე, მ. ამირანაშვილი, ბ. სამადაშვილი, რ. ჯავახიშვილი, გ. ჭიჭინაძე, 2015-იდან თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანელია ი. ლომინაძე. თეატრის ძირითად ამოცანად განისაზღვრა ქართველი კომპოზიტორების ნაწარმოებების დადგმა. თეატრის წარმატებებში დიდი ღვაწლი მიუძღვით დირიჟორებს: თ. კობახიძეს, ო. დიმიტრიადის, რ. ხურცილავას, ი. ჭიაურელს, რ. ტაკიძეს, ა. მამაცაშვილს, გ. ჭიჭინაძეს, თ. ჭუმბურიძეს, მ. კობახიძეს; რეჟისორებს: გ. გაჩეჩილაძეს, დ. ალექსიძეს, ვ. ტაბლიაშვილს, ნ. ლორთქიფანიძეს, მ. კიკნაძეს, ვ. ნიკოლაძეს, მ. გაჩეჩილაძეს; ქორმაისტერებს: ა. განუგრავას, ა. მაჭავარიანს, ლ. დავითაშვილს, ტ. თოფურიძეს; მხატვრებს: თ. არსენიძეს, ი. ასკურავას და სხვ. მომღერლებს: ვ. კუბლაშვილს, გ. კუბლაშვილს, რ. კუბლაშვილს, ი. ქუთათელაძეს, ლ. მესხს, ა. ჭურღულიას, ო. ჭურღულიას, გ. ლომთაძეს, ჯ. და ფ. ჯინჯიხაძეებს, ნ. სულაბერიძეს, ვ. მითაიშვილს, ა. ფხაკაძეს და სხვ. თეატრი შეივსო ახალგაზრდა მომღერალთა ჯგუფით: თ. ფარცვანია, ნ. სტეფანიშვილი, ნ. ზაქაიძე და სხვ.
თეატრი გაიხსნა ზ. ფალიაშვილის ოპ. „აბესალომ და ეთერის“ წარმოდგენით (მთ. როლებს ასრულებდნენ ზურაბ ანჯაფარიძე, მედეა და პეტრე ამირანაშვილები). წლების მანძილზე თეატრმა განახორციელა შემდეგი ქართული ოპერების დადგმა: ზ. ფალიაშვილის „დაისი“, „ლატავრა“, ვ. დოლიძის „ქეთო და კოტე“, მ. ბალანჩივაძის „დარეჯან ცბიერი“, ო.თაქთაქიშვილის „მინდია“, შ. მშველიძის „დიდოსტატის მარჯვენა“ (ახალი რედაქციით), ა. კერესელიძის „ბაში-აჩუკი“, დ. თორაძის „ჩრდილოეთის პატარძალი“ (ახალი რედაქციით.), ბ. კვერნაძის „მედეა“, თ. შავლოხაშვილის „თეთრი მანდილი“, ა. ანდრიაშვილის „კაკო ყაჩაღი“ ი. გოკიელის „წითელქუდა“, მ. ჩლაიძის „დარისპანის გასაჭირი“, დაიდგა ბალეტები: ვ. აზარაშვილის „ხევისბერი“, შ. დავითაშვილის „ზვიადაური“ და „ვეფხვი და მოყმე“. ქართველი კომპოზიტორების ოპერების გარდა უმთავრესი დადგმებია: ბეთჰოვენის „ფიდელიო“, როსინის სევილიელი დალაქი, ვერდის „ტრუბადური“, „რიგოლეტო“, „ტრავიატა“, მოცარტის „ფიგაროს ქორწინება“, პუჩინის „ჯანი სკიკი“, „ტოსკა“, ჩაიკოვსკის „ევგენი ონეგინი“, „იოლანტა“, დონიცეტის ლუჩია დი ლამერმური, მასკანის „სოფლის ღირსება“, ლეონკავალოს „ჯამბაზები“, რახმანინოვის „ალეკო“, ბიზეს „მარგალიტის მაძიებელნი“ და სხვ.
თეატრის ძალებით განხორციელდა ბეთჰოვენის IX სიმფონიისა და ვერდის „რეკვიემის“ შესრულება.
